Mbi 24 mijë tonë duhan janë grumbulluar sivjet nga korrjet e vitit të kaluar me një çmim mesatar prej 400 denarë që së bashku me 100 denarë subvencion – ka arritur në 500 den për kilogram duhan. Kultivuesit për këtë vit kanë kërkuar 510 denarë për klasën e parë, mirëpo tregtarët kanë ofruar vetëm 420 denarë. Andaj rritja eventuale e çmimit grumbullues do të presë shtatorin.
Nga ana tjetër, Kombinati i Prilepit po shton sasitë e duhanit që do të blejë këtë vit. Ata ofruan çmim më të lartë në krahasim me blerësit e tjerë dhe presin interesim më të madh nga kooperativistët. “Këtë vit do t’i rrisim sasitë në mbi 2000 tonë, në krahasim me vitin e kaluar kur blemë 1750 ton duhan. Shpresojmë në interesim më të madh nga nënkontraktorët, sepse kemi ofruar çmimet më të larta – 420 denarë për klasën e parë, 360 denarë për klasën e dytë dhe 300 denarë për klasën e tretë”, tha Aleksandar Aleksoski, drejtor i Kombinatit të Duhanit nga Prilepi.
Nga Lidhja e Shoqatave të Duhanit thonë se nuk heqin dorë nga kërkesa e tyre për rritjen e çmimit të duhanit dhe do ta kërkojnë në vjeshtë, para blerjes me anekse të kontratave.
Çmimet e ofruara nga blerësit, pas negociatave të fundit me përfaqësuesit e prodhuesve të duhanit, variojnë nga 414 deri në 420 denarë për klasën e parë, nga 312 deri në 360 për klasën e dytë dhe nga 250 deri në 300 denarë për klasën e tretë. Lidhja e prodhuesve të duhanit ka kërkuar 510 për të parën, 450 për klasën e dytë dhe 390 për klasën e tretë, por blerësit nuk janë pajtuar me këtë. Ndryshe nga viti i kaluar, interesimi për mbjelljen e duhanit është rritur këtë vit. Janë nënshkruar rreth 30 mijë kontrata me rendiment të pritshëm prej 27 milionë kilogramë duhan, si dhe është rritur edhe numri i hektarëve që planifikohen të mbillen këtë vit, duke arritur në rreth 14 mijë, ose rreth 8% më shumë se vitin e kaluar, si në zonat e planifikuara, ashtu edhe në rritje të kontratave.
“Kjo për faktin se duhani paguhej me çmim të lartë, më të lartën deri më tani, dhe për shkak të kënaqësisë së shtuar dhe përfitimit financiar që panë kultivuesit e duhanit, u rritën edhe sipërfaqet”, tha Kire Risteski, kryetar i Sindikatës së Shoqatave të Duhanit.
Por kënaqësia nuk është e plotë. Nga fillimi i nëntorit e deri në muajin e kaluar, shoqata iu përgjigj ofertave të reja nga blerësit për korrjen e ardhshme. Kërkesat për çmime 30% më të larta nuk u pranuan, kështu që shitësit e duhanit morën vetëm një rritje prej rreth 5%. Çmimet e reja, sipas tyre, nuk mbulojnë kostot e prodhimit.
“Kemi kërkuar 510 denarë për klasën e parë, 450 për të dytën dhe 390 për të tretën, por na kanë ofruar 414–420 për të parën, 312-360 për klasën e dytë dhe 250-300 denarë për klasën e tretë. Kjo është e papranueshme”, komentuan ata atëherë.
Lidhur me këtë, Shoqata paralajmëroi edhe një iniciativë për ndryshime në Ligjin për Duhanin – kthimin e të drejtës së Shoqatës për ndërprerjen e kontratave nëse çmimet janë të papranueshme, ndalimin e importit të duhanit deri në përfundimin e blerjes vendase, si dhe ndryshime në procesin e dhënies së licencave për administruesit.
“Këto kërkesa do t’ia paraqesim Ministrisë së Bujqësisë në takimin e ardhshëm. Presim mbështetje nga institucionet për të siguruar prodhim të qëndrueshëm të duhanit në Maqedoni”, theksoi Risteski.
Në dy vitet e fundit, numri i hektarëve me duhan luhatet nga 13.321 hektarë me duhan në vitin 2023, vitin e kaluar ishin 12.509 hektarë. Në vitin 2020 ishin 19.702 dhe në vitin 2024 numri i ekonomive bujqësore që merren me duhan ra në 16.830 kultivues të duhanit. Në vitin 2022, për herë të parë duhani arriti çmim rekord prej gati 290 denarë/kg, që paraqet rritje prej plus 44 për qind në krahasim me korrjen e vitit 2021 kur çmimi ishte 200 denarë. Dy vite më parë, kultivuesit e duhanit në pranverën e 2023-ës kërkuan rritje të çmimeve të blerjes sipas klasave për së paku 20 për qind, ose 360 denarë në raport me 300 denarë që ofroheshin atëherë nga tregtarët. /Koha/
