Komiteti i Helsinkit për të Drejtat e Njeriut ka shprehur shqetësim serioz për apelin e Ministrisë së Shëndetësisë drejtuar mediave që të mos fotografojnë ose filmojnë pacientët që trajtohen në spitalin në Koçan, pasi u plagosën në zjarrin tragjik në diskotekën Puls.
“Edhe pse mbrojtja e privatësisë dhe dinjitetit të pacientëve është me rëndësi të madhe, gjendja dhe kushtet në të cilat trajtohen viktimat e kësaj tragjedie përfaqësojnë interesin më të lartë publik. Apelet që synojnë të kufizojnë mbulimin mediatik në situata të tilla janë problematike dhe përfaqësojnë një përpjekje të mundshme për të kufizuar institucionalisht lirinë e shprehjes dhe të drejtën e publikut për t’u informuar. Duke vepruar kështu, Ministria rrezikon të krijojë një praktikë të dëmshme që mund të çojë në censurë dhe kufizime arbitrare në punën e medias”, thuhet në reagimin e Komitetit të Helsinkit.
Nga aty theksojnë se etika gazetareske dhe standardet profesionale i nënshtrohen vetërregullimit dhe se organe të tilla si Këshilli për Etikën e Medias dhe Gjykata e Nderit e Shoqatës së Gazetarëve të Maqedonisë (SHGM) janë kompetente për këto çështje.
“Neni 16 i Kushtetutës së Republikës së Maqedonisë së Veriut garanton lirinë e shprehjes, si dhe ndalimin e censurës. Udhëzime të tilla që vijnë nga institucionet shtetërore, edhe kur paraqiten si apele, mund të perceptohen si një formë e presionit institucional. Komiteti i Helsinkit i bën thirrje Ministrisë së Shëndetësisë që të përmbahet nga vendosja e kufizimeve joformale në punën e medias dhe i inkurajon gazetarët të vazhdojnë të raportojnë profesionalisht, etikisht dhe me ndjeshmëri ndaj viktimave – por edhe me një ndjenjë të qartë përgjegjësie ndaj interesit publik”, thonë nga Komiteti i Helsinkit, duke përfunduar se çdo përpjekje për të kufizuar këto parime përbën një kërcënim për të drejtat dhe liritë e të gjithë qytetarëve.
Gjithashtu Sindikata e Pavarur e Gazetarëve dhe Punonjësve në Media ka reaguar në lidhje me apelin e Ministrisë së Shëndetësisë për të mos regjistruar, fotografuar ose marrë asnjë deklaratë nga njerëzit që po rehabilitohen nga lëndimet nga zjarri në Koçan.
Sipas tyre, thirrja ngre shqetësime serioze në lidhje me lirinë e medias, por edhe për mbrojtjen e interesit publik.
Siç thonë ata, gazetarët dhe punonjësit e medias e dinë më mirë, duke ndjekur rregullat dhe standardet e profesionit të tyre, kur, ku dhe si të marrin një deklaratë për një ngjarje që është me interes të lartë publik, siç është procesi i trajtimit të të lënduarve nga tragjedia në Koçan.
“Mediat që nga dita e zjarrit deri më sot kanë treguar kujdes dhe respekt për standardet profesionale, duke u kujdesur për ndjenjat si të viktimave ashtu edhe të familjeve të tyre”, thonë nga sindikata.
“Udhëzime të tilla, ose ndalime nga Ministria e Shëndetësisë, megjithëse të fshehura pas termit apel, përfaqësojnë një precedent të rrezikshëm që potencialisht mund të përshkallëzohet në censurë, e cila është e ndaluar nga neni 16 i Kushtetutës. Ministria, por edhe institucionet e tjera shtetërore, duhet të jenë të vetëdijshme për qëndrimin e tyre dhe se “apele” të tilla në fakt përfaqësojnë presion institucional mbi lirinë e fjalës, si një e drejtë themelore, jo vetëm të medias, por edhe të të gjithë qytetarëve”, theksojnë ata.
Nga ana tjetër, edhe Shoqata e Gazetarëve të Maqedonisë (ShGM) ka reaguar me shqetësim ndaj komunikimit publik të fundit nga Ministria e Shëndetësisë, duke e cilësuar atë si përpjekje për të vendosur kufizime në punën e mediave dhe për të ndikuar në mënyrën se si ato raportojnë mbi çështje të ndjeshme me interes publik. /Nistori/
