Situata me pasurinë natyrore dhe kulturore të Rajonit të Ohrit do të hetohet në fillim të vitit të ardhshëm. Vendi, pas një vonese nëntëmujore, iu përgjigj kërkesës së Konventës së Bernës që ekspertë ndërkombëtarë të vizitojnë qytetin e UNESCO-s, të mbrojtur si trashëgimi kulturore dhe natyrore botërore, dhe të konstatojnë situatën në terren. Komiteti ekzistues i Konventës së Bernës do të mbajë mbledhjen e rregullt vjetore në fund të këtij muaji, pas së cilës do të shpallet data kur përfaqësuesit e tyre së bashku me kolegët e tyre nga Konventa Ramsar dhe UNESCO do të kryejnë misionin në Ohër, raporton Meta.mk
Vitin e kaluar në dhjetor, Konventa e Bernës hapi një rast kundër vendit për kërcënimet ndaj zonave Emerald të liqenit të Ohrit dhe Galiçicës, pas një ankese të paraqitur në vitin 2016 nga organizata civile “Fronti 21/42”, dhe në gusht të vitit të kaluar Komiteti i Trashëgimisë Botërore i dha vendit dy vjet shtesë për të zbatuar rekomandimet e UNESCO-s për trashëgiminë natyrore dhe kulturore të Rajonit të Ohrit. Kushtet me Ohrin janë shënuar edhe në Raportin e fundit të Komisionit Evropian për progresin e Maqedonisë së Veriut, i cili thekson se zbatimi i rekomandimeve mbetet i pamjaftueshëm dhe kërkon përkushtim dhe reagim më të fuqishëm nga autoritetet kombëtare dhe lokale.
Të gjitha këto aktivitete, për përfaqësuesit e organizatave të shoqërisë civile në vend, janë një konfirmim se vendi i trajton në mënyrë jashtëzakonisht joserioze detyrimet për mbrojtjen e një prej thesareve tona më të mëdha. Ndër të tjera, ata reagojnë për përmbajtjen e Draft-versionit të Planit Strategjik për rehabilitimin e trashëgimisë natyrore dhe kulturore të Rajonit të Ohrit, për të cilin është duke u punuar nga grupi punues i krijuar nga Qeveria dhe për të cilin së fundmi u organizua debat publik.
“Përderisa jemi duke punuar në çështjet që kanë të bëjnë me kërcënimet për rajonin e Ohrit, ky është një nga dokumentet më të këqija që kemi pasur rastin ta analizojmë, nga aspekti i mbrojtjes së trashëgimisë natyrore. Dhe duhej të ishte një dokument suprem që do t’u jepte drejtim të gjitha planeve dhe strategjive të tjera, të cilat duhet të rezultojnë me aktivitete për rehabilitimin e vlerave të shkatërruara”, thonë nga “Front 21/42”.
Pjesë e Planit aksional, theksojnë ata, janë të njëjtat aktivitete që tashmë ishin të përfshira në Planin për menaxhimin e rajonit të Ohrit dhe të cilat ende nuk janë realizuar, por është dashur të realizohen dhe për të cilat janë caktuar vetëm afate të reja. Ambientalistët thonë se Plani aksional përfshin aktivitete që janë propozuar nga organizatat e shoqërisë civile, por problemi është se bashkë me to është paraparë që financimi të vlerësohet në këtë moment dhe të varet nga gjendja aktuale financiare e institucioneve që do t’i zbatojë ato.
“Në mbledhjen e 30 nëntorit është sërish në rend dite çështja e Ohrit dhe do të kemi një prezantim para Komisionit të përhershëm për situatat që kanë ndodhur që nga viti i kaluar kur është hapur rasti, e deri më tani. Ne presim që atëherë të dimë datën e misionit, i cili supozojmë se do të ndodhë diku në pranverë”, thonë nga organizata.
Së fundi në Qeveri, me iniciativë të ministres së Kulturës Bisera Kostadinovska-Stojçevska, u mbajt takim për gjendjen aktuale lidhur me mbrojtjen e trashëgimisë natyrore dhe kulturore të Rajonit të Ohrit, ku morën pjesë edhe ministri i mjedisit jetësor dhe Planifikimi Hapësinor Naser Nuredini, përfaqësues i Ministrisë për transport dhe lidhje, kryetarët e Ohrit, Strugës dhe Debërcës, përfaqësues të institucioneve, organizatave, komisioneve dhe përfaqësues të sektorit civil të cilët merren me çështjen e mbrojtjes së Ohrit.
Siç informojnë nga Ministria e Kulturës, në takim u diskutua për aktivitetet e ndërmarra në drejtim të zbatimit të vendimeve të Komitetit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s nga viti 2019 dhe 2021 dhe përmbushja e rekomandimeve të Misioneve Monitoruese Reaktive të UNESCO-s nga viti 2017 dhe 2020.
“Duke pasur parasysh se në periudhën në vijim përgatitja e Raportit për shkallën e realizimit të aktiviteteve dhe ecurisë në zbatimin e rekomandimeve të Misioneve reaktive monitoruese dhe vendimeve të Komitetit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s për vitin 2022, u ra dakord të mbahet edhe një takim tjetër në të cilin do të shqyrtohen sërish rekomandimet e UNESCO-s dhe detyrimet e palëve të interesuara, si dhe të gjitha aktivitetet e tjera që zhvillohen apo planifikohen në rajonin e Ohrit, të cilat kanë të bëjnë me trashëgiminë natyrore dhe kulturore”, informojnë nga Ministria e Kulturës.
Komisioni Evropian për këtë çështje në raportin e fundit nënvizoi: “Ekziston një reagim i dobët institucional dhe bashkëpunim ndërinstitucional në mbrojtjen e trashëgimisë kulturore dhe parandalimin e ndërtimeve pa leje dhe shkombëtarizimin e trashëgimisë kulturore me “status të rëndësisë së veçantë”, si Ohri dhe Çarshia e Vjetër e Shkupit. Trashëgimia kulturore e vendit nuk mbrohet dhe përmirësohet sa duhet”.
