A do të përfshihen personat me aftësi ndryshe në zgjedhjet e ardhshme?

Jo vetëm që nuk ishin në mesin e kandidatëve, por edhe personat me aftësi ndryshe ishin të përjashtuar plotësisht nga reklamat e partive politike në zgjedhjet e fundit parlamentare, ka përfunduar analiza e bërë nga Fondacioni Ndërkombëtar për Sistemet Zgjedhore IFES dhe Fondacioni Metamorfozis, përcjell Nistori.

Pse? Dhe a do të përfshijnë persona me aftësi ndryshe në zgjedhjet e ardhshme? Kemi kërkuar dhe nuk kemi marrë asnjë përgjigje nga VMRO-DPMNE, koalicioni “VLEN”, LSDM dhe BDI.

Katër vite më parë, pas zgjedhjeve lokale të vitit 2021, Arbëresha Vlashi, u bë kryetare e Këshillit të Komunës së Strugës. Pengesa fizike nuk e pengoi atë të vinte në këtë pozicion.

“Gjithmonë mendoj se duhet të bësh përpjekje dhe të jesh pjesë e politikës vendimmarrëse, sado si njeri që të kesh vështirësi ndonjëherë, siç është shoqëria maqedonase, ku personat me aftësi ndryshe nuk janë shumë të përfshirë. Pra, në këtë proces mendoj se kam bërë maksimumin për t’i përfaqësuar ata dhe për të treguar shembullin se nëse u jepet mundësia personave me aftësi ndryshe do të jenë të barabartë me të gjithë qytetarët e tjerë që duan të kontribuojnë në zhvillimin e shoqërisë maqedonase”, thotë Arbëresha Vlashi – kryetare e Këshillit të Komunës së Strugës.

Megjithatë, ajo beson se shembulli i saj është një gjë e rrallë dhe se personat me aftësi ndryshe janë ende të margjinalizuar politikisht.

“Në programe partitë politike duhet realisht të shpikin një model të gjithëpërfshirjes dhe që programi i partisë fituese të mund të zbatohet realisht gjatë katër viteve. Por nuk e di se sa prej jush kanë pasur rastin të shohin, në zgjedhjet e fundit parlamentare, asnjë faqe e programeve nuk ishte për atë pjesë, se si do të bëhet kjo përfshirje me personat me aftësi ndryshe”, tha Vlashi.

Përvoja e saj tregoi se në RMV, aq pak kujdeset për aksesin e ambienteve dhe mënyrën e organizimit të eventeve, sa që është pothuajse e pamundur që një kandidat me aftësi ndryshe të përballet me dinamikën e një fushate zgjedhore.

“Ndonjëherë mendon se po ndërhyn në dinamikën e tyre, se nuk mund të jesh aq i shpejtë sa ata. Pra, me shumë mundësi, në mënyrë indirekte, ju e vendosni veten në një pozitë të pafavorshme që mund të mos jeni në nivelin që duhet të jeni për të qenë pjesë e politikës”, shtoi ajo.

Por, ajo thotë, shoqëria zhvillohet nga njerëz të pakënaqur.

“Ata duhet të jenë më aktivë dhe duhet të organizohen dhe të jenë më të qartë dhe më specifik për atë që duan. Ata nuk duhet të kënaqen asnjëherë me fitimin apo pozicionin personal, sepse si individë në këtë moment nuk mund ta kalojnë këtë stereotip apo pengesat që janë në shoqërinë tonë”, beson Vlashi.

Që personat me aftësi ndryshe iu nënshtruan stereotipizimit, madje edhe diskriminimit, është përfundimi i analizës së thelluar të fushatës dhe reklamimit në portalet e internetit të zgjedhjeve të fundit parlamentare. /Nistori/