“Ballkani i Hapur” i përçau shqiptarët

    Këtë vit, në festivalin e birrës në Korçë (Shqipëri) është i ftuar të marrë pjesë këngëtari serb Goran Bregoviç. Kishte një ortek reagimesh në publikun shqiptar ndaj lëvizjes së bashkisë së Korçës, e cila e ftoi atë, ndoshta me një tendencë për të kontribuar në zhvillimin e idesë së bashkëpunimit rajonal në fushën kulturore. Shumë artistë nga Kosova, Shqipëria dhe rajoni besojnë se Bregoviç ishte frymëzuesi i masakrave të Kosovës dhe miteve serbe. Si argument për këtë ofrohet kënga “Kallashnikov”.

    Pas një historie të gjatë konfliktesh, intolerance dhe urrejtje midis popujve të Ballkanit, në tetor të vitit 2019 lindi ideja e afrimit dhe bashkëpunimit reciprok midis vendeve të Ballkanit Perëndimor. Si analogji me zonën e lirë në Bashkimin Evropian, bashkëpunimi i ri i prezantuar në Novi Sad u quajt mini-Shengen, i cili synon të “heqë” kufijtë midis vendeve, dhe kështu të rrisë dhe lehtësojë bashkëpunimin ekonomik dhe lëvizjen e lirë të njerëzve, ideve, kapitalit dhe mallrave.

    Megjithatë, modeli i ri i bashkëpunimit nuk arriti të promovohej dhe pranohej nga qytetarët e të gjitha vendeve si një zgjidhje e mirë për një Ballkan më të sigurt dhe më të zhvilluar! Kjo i detyrohet, para së gjithash, pandemisë, por edhe faktit që idetë për bashkëpunim reciprok nuk janë shumë të mirëpritura në kuptimin politik dhe mediatik.

    „Mini-shengeni“ u ripagëzua në „Ballkani i Hapur 

    Duke pasur parasysh se emri që u zgjodh nuk ishte më i përshtatshmi, bashkëpunimi rajonal i Forumit Ekonomik në Shkup u ripagëzua në Ballkani i Hapur. Vuçiç, Rama dhe Zaev u zotuan se deri në vitin 2023 nuk do të ketë kufij midis këtyre vendeve dhe lëvizja do të jetë e lirë. Të tre kanë specifikat individuale si udhëheqës në vendet e tyre, por kanë një të përbashkët, e kjo është aspirata për populizëm. Sidoqoftë, megjithëse “Ballkani i Hapur” nuk është një ide kaq populiste, dhe pavarësisht kritikave që i adresohen, ata tregojnë guximin për ta realizuar atë. Kjo vlen veçanërisht për Ramën, i cili përkundër faktit se ideja është ndeshur me rezistencë të ashpër te disa shqiptarë, veçanërisht në Kosovë, nuk heq dorë nga ajo, duke u përpjekur të tregojë se e kaluara duhet t’i lihet historisë dhe se duhet shikuar drejt së ardhmes.

    Por, sa i përket Ballkanit të Hapur, Kosova, së bashku me Malin e Zi dhe Bosnjë Hercegovinën nuk e shohin atë si një mundësi të re për afrim historik dhe kulturor të kombeve dhe shteteve dhe bashkëpunim në planin ekonomiko-tregtar, kulturor, arsimor, shkencor, mediatik, sportiv, etj.

    Kosova nuk sheh të ardhme në “Ballkanin e Hapur”

    Qeveria e Kosovës e udhëhequr nga Albin Kurti, udhëheqës i Partisë Vetëvendosje, duke cituar faktin se Serbia nuk njeh dhe nuk kërkon falje për gabimet e të kaluarës, nuk është e gatshme me asnjë çmim të mbështesë iniciativën për një Ballkan të hapur. Duke kundërshtuar idenë, Kurti tha se nisma aktuale për “mini-Shengen”, e cila u ripagëzua “Ballkani i Hapur”, është një përpjekje e Presidentit serb Aleksandar Vuçiç për të hapur Ballkanin për Rusinë dhe Kinën. Kurti nuk e sheh veten në shoqëri me Serbinë, pavarësisht se në të merr pjesë edhe Shqipëria. Pas takimit të fundit midis Kurtit dhe Vuçiç në Bruksel si pjesë e dialogut me Serbinë, Kryeministri i Kosovës njoftoi se do të padisë Serbinë për gjenocid.

    Sipas partisë së Kurtit, Shqipëria duhet të kishte rënë dakord më parë me Kosovën për iniciativat rajonale. Një nga anëtarët më të shquar të kësaj partie në Kosovë, Arbër Zaimi, thekson faktin se Kryeministri Rama u takua me Vuçiç tri herë gjatë vitit, dhe nuk pati asnjë takim me Kryeministrin e Kosovës Albin Kurti.

    Në të ardhmen, do të vërtetohet nëse Kryeministri “kokëfortë” i Kosovës do t’i nënshtrohet presionit të bashkësisë ndërkombëtare për të qenë pjesë e bashkëpunimit rajonal. Përshtypjet e para janë se ai do t’i qëndrojë besnik pozicioneve të tij.

    Adri Nurellari është një ish-këshilltar i Presidentit të Kosovës Hashim Thaçi. Ai zbuloi se hyrja në mini-Shengen është pjesë e detyrimeve të marrëveshjes së 4 shtatorit të vitit 2020, marrëveshje e nënshkruar nga qeveria e Kosovës në Shtëpinë e Bardhë. “Refuzimi i Kurtit për të qenë pjesë e iniciativës është tërheqje nga angazhimet e premtuara sipas kësaj marrëveshjeje ndërkombëtare. Ky qëndrim tregon papërgjegjshmëri të madhe institucionale sepse është një kërcënim për sigurinë dhe vazhdimësinë juridike, në kundërshtim me detyrimet e dakorduara, dhe fyen aleatin kryesor amerikan, i cili ishte nxitësi kryesor i marrëveshjes “, konsideron Nurellari.

    Në fakt, marrëveshja e bashkëpunimit mes Kosovës dhe Serbisë e nënshkruar në Uashington thotë qartë “se Kosova do t’i bashkohet “mini-Shengenit “dhe se është një iniciativë e përbashkët e Serbisë, Shqipërisë dhe Maqedonisë që nga viti 2019, për qarkullim të lirë të mallrave dhe njerëzve”. 

    Edhe pse kjo marrëveshje është zyrtarisht dhe ligjërisht në fuqi, megjithatë pas ndryshimit të administratës në SHBA dhe ndryshimit të qeverisë së Kosovës si duket kjo marrëveshje po përjeton një fiasko.

    Sipas veprimeve të tilla të qeverisë së Kosovës, “Ballkani i Hapur” nuk do të jetë aq i hapur sa ka nevojë ky rajon, i njohur në histori si „fuçi baruti“.

    Pushteti pro, opozita kundër iniciativës

    E ndikuar nga qëndrimi i Kurtit, i cili është shumë i popullarizuar në mesin e shqiptarëve në Maqedoni, opozita shqiptare kundërshton iniciativën “Ballkani i Hapur”. Edhe pse reagimet e opozitës shqiptare ishin të pakta, prapëseprapë disa nga mediat shqiptare përcollën pikëpamjet e Aleancës së Shqiptarëve dhe Alternativës kundër kësaj iniciative. “Problemi me këtë iniciativë është se ajo nuk po përmbushet paralelisht me Procesin e Berlinit dhe se nuk është e koordinuar me të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor. Sa i përket Maqedonisë së Veriut, ne besojmë se qeveria është bashkuar pa një plan dhe synon të maskojë dështimet e mëdha në fushën e integrimit evropian. Është shumë shqetësuese heshtja e partive shqiptare në pushtet, veçanërisht BDI-së, e cila e drejton Ministrinë e Punëve të Jashtme drejt këtij projekti, që përjashton Kosovën, është qëndrimi i Aleancës së Shqiptarëve, i cili u përcoll për mediat në gjuhën shqipe nga Arben Fetai, kreu i departamentit të partisë për bashkëpunim ndërkombëtar.

    Por BDI-ja nuk hesht! Përkundrazi, si parti, ata qëndruan fort pas kësaj iniciative. “Pikëpamjet e partisë nuk ndryshojnë nga pikëpamjet shtetërore mbi bashkëpunimin e thelluar në rajon,” tha Ministri i Punëve të Jashtme Bujar Osmani.

    Pas inercisë së ndikimit të pikëpamjeve të qeverisë së Kosovës dhe diskursit të kundërshtimit të iniciativës në Prishtinë, kundër saj në vend dolën edhe një numër i madh intelektualësh shqiptarë. Ish-ministri i Integrimit Evropian i Kosovës Blerim Reka, i cili ishte kandidati presidencial i opozitës shqiptare tha se “as Mali i Zi (konstituentja e fundit e Jugosllavisë së fundit) dhe as Bosnja dhe Hercegovina (me Republikën Srpska brenda) nuk ishin “tërhequr” nga oferta e Beogradit. Nga ana tjetër, Kosova e refuzoi atë në mënyrë kategorike, jo vetëm sepse nuk u ftua si shtet sovran dhe i pavarur, por edhe për shkak të rrezikut të zëvendësimit të anëtarësimit në BE me “integrim rajonal” nën tutelën serbe”, tha Blerim Reka.

    Një pjesë e elitës intelektuale shqiptare në Ballkan beson se pa njohjen e Kosovës, nuk mund të flitet për një Ballkan të hapur dhe derisa kjo të ndodhë, iniciativa nuk ka asnjë kuptim. Kundërshtarët e kësaj iniciative, të cilët janë në numër të madh në hapësirën politike dhe mediatike shqiptare, cituan gjithashtu mediat të thoshin se udhëheqësit e të tre vendeve, për shkak se nuk duan të evropianizojnë vendet e tyre, po përpiqen të prezantojnë oferta alternative.

    Qëndrimi negativ ndaj Ballkanit të hapur, i cili dominon një pjesë të diskursit publik dhe politik shqiptar, ndoshta do të ndikojë që Kryeministri Edi Rama, në vend që të jetë proaktiv, të ketë një qëndrim më neutral ndaj iniciativës.

    Këtë vit, në festivalin e birrës në Korçë (Shqipëri) është i ftuar të marrë pjesë këngëtari serb Goran Bregoviç. Kishte një ortek reagimesh në publikun shqiptar ndaj lëvizjes së bashkisë së Korçës, e cila e ftoi atë, ndoshta me një tendencë për të kontribuar në zhvillimin e idesë së bashkëpunimit rajonal në fushën kulturore. Shumë artistë nga Kosova, Shqipëria dhe rajoni besojnë se Bregoviç ishte frymëzuesi i masakrave të Kosovës dhe miteve serbe. Si argument për këtë ofrohet kënga “Kallashnikov”. Ballkani i hapur hasi në pengesën e parë, edhe atë pikërisht në sferën kulturore! Nëse ai nuk do të kishte ardhur, atëherë Ballkani nuk do të ishte ai që është në të vërtetë, dhe një pjesë e politikës dëshiron ta ndryshojë atë!

    Ndarja e thellë në kampusin etno-politik shqiptar për pjesëmarrjen e Bregoviç në festivalin e birrës në Korçë pasqyron në mënyrën më të mirë ndarjen që mbretëron mbi projektin Ballkani i Hapur. Ai aktualisht ka mbështetje vetëm në Shqipëri dhe nga partitë shqiptare në vend, dhe kundërshtohet fuqishëm nga elita politike e Kosovës, opozita shqiptare në Maqedoni, dhe kundër tij është edhe qeveria e Malit të Zi, në të cilën një “lojtar” kryesor është Dritan Abazoviç, i cili edhe pse shqiptar nga etnia, promovon koncepte kozmopolite.

    Sipas kësaj, për disa shqiptarë, Ballkani do të shihet si një hapësirë ​​e hapur për bashkëpunim, dhe për disa prej tyre do të vazhdojë të mbizotërojë koncepti se së pari duhet të ketë pajtim midis kombeve dhe më pas bashkëpunim dhe lëvizje ekonomike pa kufij, që në thelb mjafton një pengesë që projekti të japë efektet e pritshme.

    Ballkani mund të mos jetë një “fushë e minuar” siç ka qenë gjatë historisë, por është një iluzion se papritmas do të kopjojë modelin e bashkëpunimit të BE-së. Ndërkohë, në publikun shqiptar, Edi Rama do të shpallet tradhtar, Albin Kurti patriot (kosovar natyrisht), Ali Ahmeti dhe Bilall Kasami oportunistë, kurse Zijadin Sela dhe Afrim Gashi si nacionalistë shqiptarë me qëllime të mira. /Respublica/

    Lajmi Paraprak

    Cila kafe është më e mirë për shëndetin, me apo pa qumësht?

    Lajmi i rradhës

    Parashikimi i motit për sot në RMV

    Lajme tjera

    Bashkohu

    Informohu në kohë