Rreth 42 për qind e ndërmarrjeve mikro dhe të vogla kanë hasur në disa barriera ligjore që i pengojnë ata të aplikojnë teknologjitë dixhitale dhe 61 për qind besojnë se ekonomia joformale mund të reduktohet duke dixhitalizuar operacionet. Këto janë gjetjet e analizës së Konfederatës së Bizneseve të Maqedonisë për shkallën, pengesat dhe nevojat e ndërmarrjeve mikro, të vogla dhe të mesme nga digjitalizimi primar në punën e tyre të përditshme.
Numri një i Konfederatës, Mile Boshkov thotë se rezultatet e analizës treguan se barrierat për transformimin dixhital të ndërmarrjeve mikro, të vogla dhe të mesme përfshijnë burime të kufizuara, mungesë të aftësive dixhitale dhe fuqi punëtore të kualifikuar, infrastrukturë të papërshtatshme dhe kufizime rregullatore së bashku me inercinë e aftësive menaxheriale, të cilat kufizojnë ndjeshëm kapacitetin dhe aftësinë e kompanive për të përdorur teknologjitë dixhitale me efekt maksimal. Gjithashtu, kultura ekzistuese konservatore korporative në mesin e kompanive në Maqedoninë e Veriut mbizotëron dhe gjithashtu kontribuon në nivelin e ulët të transformimit dixhital.
Për më tepër, qasja në platformat e tregtisë elektronike, si një mjet i dëshiruar për promovimin e biznesit, u citua nga shumë biznese mikro dhe të vogla që merren me shitje si një pengesë përsa i përket sigurisë në lidhje me transaksionet e të dhënave online, siç u shprehën 60 për qind e të anketuarve.
Një shtesë prej 40 për qind e të anketuarve identifikuan aksesin e kufizuar në të dhëna dhe analiza, duke treguar se bizneset janë të vetëdijshme për përfitimet e përdorimit të të dhënave për të marrë vendime të informuara. Vlerësohet se për transformimin dixhital të shoqërisë, Qeveria duhet të punojë së bashku me biznesin. Në të ardhmen, çdo kompani do të duhet të punësojë profesionistë të Teknologjisë Informatike me qëllim që një kompani të jetë në gjendje të përballojë sfidat e epokës së re. Dhe sektori i biznesit pajtohet se dixhitalizimi është çelësi për përmirësimin e operacioneve të tyre, domethënë rritjen e efikasitetit, produktivitetit, konkurrencës dhe rritjen e mundësive të eksportit. Por shumica e kompanive të vogla nuk mund të përballojnë të punësojnë një ekspert IT, sepse paga e tij tejkalon mundësitë e tyre.
“Dixhitalizimi është i nevojshëm si në sektorin publik, ashtu edhe në atë privat për të lehtësuar qytetarët dhe kompanitë. Jo vetëm në sektorin publik, jo vetëm në institucionet shtetërore, por mendoj se siç sot kompanitë private kanë marrë secila prej tyre një kontabilist ose një avokat, tani secila prej tyre do të duhet dhe do të duhet të punësojë një profesionist ose një IT. kompania të jetë në gjendje të përballojë sfidat e epokës së re. Dhe nëse nuk e kanë bërë deri më tani, do të jetë e detyrueshme për t’u përballur me sfidat që nga sot e tutje”, thekson ministri i Transformimit Digjital, Stefan Andonovski.
Për fat të keq, kompanitë më të vogla nuk mund të punësojnë një profesionist të IT-së sepse paga e tyre është më e lartë se softueri që duhet të blejnë.
“Nga ana tjetër, kompanitë më të mëdha kanë një departament të tërë të IT-së përveç një eksperti të IT-së, dhe për këtë arsye proceset zhvillohen më shpejt. Shpenzimet duhet t’i shikoni gjithmonë me të ardhura. Kështu, për shembull, nëse kostot e kompanisë zvogëlohen duke blerë softuer të ri, atëherë ia vlen investimi. Digjitalizimi bëhet sipas nevojave të vetë kompanive”, vlerëson Angel Dimitrov nga Organizata e Punëdhënësve të Maqedonisë.
Analiza e Konfederatës së biznesit sugjeron për avancimin e dixhitalizimit të biznesit edhe promovimin e aksesit të barabartë në burimet dixhitale dhe përmirësimin e lidhjes rurale dhe zonat e largëta, duke nxitur kështu përfshirjen dixhitale dhe zhvillimin ekonomik në të gjithë vendin si dhe përmirësimin e masave të sigurisë kibernetike për të ndërtuar besimin dhe qëndrueshmërinë në peizazhin dixhital.
Rekomandohet gjithashtu që Ministria e Financave të inkurajojë kompanitë e Teknologjisë Informatike në formulimin e strategjive të çmimeve në përputhje me kushtet ekonomike të ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme lokale.
Nevojitet edhe futja e stimujve ose përfitimeve tatimore përmes koordinimit me Ministrinë e Ekonomisë për të inkurajuar kompanitë e Teknologjisë informatike që t’i japin përparësi tregut vendor, si dhe inkurajimi i dixhitalizimit midis ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme. Bashkëpunimi me Ministrinë e Financave për zhvillimin e instrumenteve financiare do të lehtësojnë aksesin e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme në sektorin e Teknologjisë informatike në kapital për projekte dixhitale.
Lypset edhe lehtësimi i zhvillimit të platformave të tregtisë elektronike dhe krijimi i iniciativave për promovimin dhe zgjerimi i tregut për kompanitë në Maqedoninë e Veriut. Sugjerohet ndër të tjerash edhe përmirësimi i kapitalit njerëzor duke kultivuar një fuqi punëtore të dixhitale dhe të adaptueshme, duke zbutur mospërputhjen e aftësive, dhe duke inkurajuar në këtë mënyrë rritjen ekonomike, inovacionit dhe punësimit të qëndrueshëm… /Koha/
