Të rinjtë të gjejnë punë në shtet, të ndalet shpërngulja dhe t’u ndihmohet njerëzve në rrezik social të përvetësojnë shkathtësi të reja dhe të punësohen, duke u bërë kështu ekonomikisht të pavarur, janë disa nga masat e Planit operativ 2025 që Qeveria e miratoi në seancën e saj, dhe u prezantua të mërkurën nga kryeministri Hristijan Mickoski, njofton AIM, përcjell Nistori.
Në mënyrë që të interesuarit të njoftohen me masat e parashikuara nga Plani, Qeveria sot organizoi debat “Vizioni për ndryshim”, ku ministrja e Arsimit dhe Shkencës Vesna Janevska, zëvendësministri i Politikës Sociale, Demografisë dhe Rinisë, Gjoko Vellkovski, dhe drejtori i Agjencisë së Punësimit, Seljatin Beluli, folën për masat dhe efektet e pritshme.
Janevska theksoi se në fushën e arsimit, Plani operativ do të ofrojë arsim plotësues, kualifikim plotësues ose rikualifikim për 600 persona, për të cilët sigurohen 70 milionë denarë. Qëllimi është që ata të përfshihen në tregun e punës dhe masa do të zbatohet nga MASH-i në bashkëpunim me Qendrën për Arsimin e të Rriturve (QARR), e cila do të organizojë trajnime të shkurtra prej tre muajsh për të cilat do të publikohen shpallje. Janevska bëri të ditur se trajnimet do të jenë nga teknologjitë moderne, nga sipërmarrësia dhe të gjitha që janë të dobishme për zhvillimin e shoqërisë dhe se ato do të krijohen sipas nevojave të tij.
“Aplikantët do të marrin 12.000 denarë në muaj, ndërsa trajnimet do të zbatohen nga organizata të akredituara që tashmë kanë përvojë dhe kuadër. Ata që do të përzgjidhen për të zbatuar trajnimet do të marrin nga 30.000 denarë në muaj, tha Janevska në tribunën.
Ai theksoi se vetëm 25 për qind e njerëzve të moshës 25 deri në 64 vjeç janë të përfshirë në procesin e njëfarë arsimi, ndryshe nga BE-ja ku është 47 për qind. Qëllimi ynë, tha ajo, është përmes këtij plani ta arrijmë atë përqindje.
“E gjithë kjo është e organizuar me një përllogaritje financiare dhe rezultate të pritshme. Tashmë e dimë se çfarë presim nga ky Plan operativ dhe çfarë efektesh do të kemi, ndryshe nga e kaluara kur nuk ishte planifikuar dhe zgjidhjet ishin ad hok, pa asnjë plan tjetër zhvillimi përveç ndihmës momentale. Çështja është përfshirja e të papunëve dhe të moshuarve në tregun e punës sepse është sekret i hapur që aktualisht kemi mungesë të krahut të punës. Për fat të keq, emigrimi nga vendi është i madh dhe me trishtim të madh them se në shtatë vitet e fundit kemi humbur 17.000 nxënës dhe shtatë mijë studentë, gjë që për një vend të vogël si Maqedonia mund të jetë shkatërruese nëse vazhdon ky trend”, theksoi Janevska.
Zëvendësministri i Politikës Sociale, Demografisë dhe Rinisë, Gjoko Vellkovski, theksoi se segment i rëndësishëm i Planit është pikërisht demografia që është në fokus të Qeverisë dhe kjo është arsyeja pse është përfshirë në emërtimin e ri të Ministrisë. Qasja me këtë Plan, tha ai, lejon që demografia të jetë numri një në mënyrë që të ndihmojë të rinjtë të gjejnë punë në shtet.
“Theksin e vendosim te të rinjtë deri në moshën 29 vjeç të cilët, për fat të keq, sistemi i shtetit i ka detyruar disa prej tyre të largohen prej tij dhe kjo do të vazhdojë nëse nuk kemi bërë diçka thelbësore. Dhe kjo është arsyeja pse këto masa kanë kushte më të mira për më të rinjtë dhe për ata deri në moshën 29 vjeç, ne po hapim mundësi që ata të qëndrojnë në Maqedoni dhe të mund të jenë pjesë e sistemit të punësimit dhe të krijojnë jetën dhe të ardhmen e tyre këtu dhe të mbajmë familjet”, tha Vellkovski.
Plani operativ 2025, theksoi ai, përfshin gjithashtu masa nxitëse për kategoritë e margjinalizuara të qytetarëve, siç janë përdoruesit e ndihmës minimale të garantuar (PMG), personat me aftësi të kufizuara, gratë rome, viktimat e dhunës në familje.
Siç tha ai, ndihma e garantuar minimale e marrë sot nga familjet në nevojë që janë në rrezik social nuk është e mjaftueshme për të kaluar muajin. Për të mos mbetur vazhdimisht i varur nga ndihma, qëllimi, tha Vellkovski, është që ata që janë të aftë të punojnë të punësohen, duke i theksuar si masa të parashikuara vetëpunësimin dhe sipërmarrësinë. Me masat hiqen barrierat me të cilat përballen përdoruesit dhe do t’u ndihmohet në pavarësinë graduale.
“Tendenca e Qeverisë është të zvogëlojë numrin e të papunëve dhe përmes këtyre masave ne mund ta arrijmë atë efekt shumë më shpejt dhe në mënyrë më efikase. Ne do t’i motivojmë përdoruesit e NMG-së të gjejnë punësim, thjeshtl për t’i ndihmuar ata me plane individuale si Ministri dhe qendrat (për punë sociale) dhe kështu t’i nxjerrin ata nga varfëria dhe të bëhen me të vërtetë të pavarur”, tha Vellkovski në tribunë.
Selatin Beluli, drejtor i Agjencisë së Punësimit të Republikës së Maqedonisë së Veriut, tha se janë duke u përgatitur në mënyrë aktive për zbatimin e masave të parashikuara në Planin operativ dhe se softueri për aktivitetet është gati si në nivelin qendror ashtu edhe në atë lokal.
“Thirrjet publike do të publikohen me një plan dhe afat kohor që do ta përcaktojmë dhe definojmë. Jemi në pritje të një vendimi nga Komisioni për Mbrojtjen e Konkurrencës, i cili është kompetent për të marrë vendim nëse ndonjë nga masat aktive shkel ligjin dhe kur ta marrim atë, do të fillojmë realizimin”, tha Beluli.
Siç tha ai, ndikimi dhe efikasiteti i masave do të monitorohen përmes treguesve të zbatimit që përcaktohen në çdo masë individuale në vetë Planin operativ. Ndërkohë, transparenca e të gjithë procesit do të garantohet nga një komision zgjedhor me anëtarë nga nëntë institucione.
“Siguroj se sigurohet një proces transparent sepse çdo masë aktive para zbatimit shkon me një thirrje publike në të cilën të gjithë personat e papunë ose të gjithë palët e interesuara si punëdhënës ose zbatues kanë të drejtë të marrin pjesë. Administrata e Agjencisë së Punësimit në fakt përgatit vetëm materialet, administron proceset dhe çështjet administrative që lidhen me këtë dokument. Vendimi përfundimtar se kush do të jetë pjesëmarrës në këto masa aktive merret nga komisioni për përzgjedhjen e pjesëmarrësve në masat aktive. Ky komision përbëhet nga anëtarë nga nëntë institucione dhe garanton proces transparent gjatë përzgjedhjes. Përveç kësaj, parashikohet që të ketë një komision për kundërshtime”, tha Beluli në tribunën.
Plani operativ i punësimit për vitin 2025 është me vlerë 40 milion euro dhe përfshin mbi 16.000 të papunë, 65 për qind e këtyre personave pritet të jenë të rinj deri në moshën 29 vjeç.
“Në seancën e fundit, kemi vendosur për një plan operativ për punësim me vlerë 40 milionë euro, i cili do të përfshijë mbi 16.000 bashkëqytetarë tanë, nga të cilët 12.537 persona në masa aktive të punësimit, dhe 3.520 persona në shërbime të punësimit”, deklaroi kryeministri në prezantimin e Planit operativ.
