Lorraine Murray
Opera e Sidneit, është shtëpia e operës e vendosur në Port Jackson (Porti i Sidneit), Uellsi i Ri Jugor, Australi. Përdorimi i tij unik i një serie predhash të bardha vezulluese në formë vela pasi struktura e çatisë e bën atë një nga ndërtesat më të fotografuara në botë.
Shtëpia e Operas e Sidneit ndodhet në Bennelong Point (fillimisht është quajtur Cattle Point), një kep në pjesën jugore të portit në lindje të Urës së Portit të Sidneit. Në 1821 aty u ndërtua ‘’Fort Macquarie’’ (rrafshuar me 1902). Në vitin 1947 dirigjenti rezident i Orkestrës Simfonike të Sidneit, Eugene Goossens, identifikoi nevojën e qytetit kryesor të Australisë për një objekt muzikor që do të ishte një shtëpi jo vetëm e orkestrës simfonike, por edhe e grupeve të muzikës operistike. Qeveria e Uellsit të Ri Jugor, duke rënë dakord që qyteti të aspironte njohjen si një kryeqytet kulturor botëror, dha miratimin zyrtar dhe në 1954 mblodhi një grup këshillues, Komitetin e Shtëpisë së Operës, për të zgjedhur një vend. Në fillim të vitit pasues komiteti rekomandoi ‘Bennelong Point’.
Në vitin 1956 qeveria e shtetit sponsorizoi një konkurs ndërkombëtar për një model që do të përfshinte një ndërtesë me dy salla, njëra kryesisht për koncerte dhe prodhime të tjera të mëdha muzikore dhe vallëzimi dhe tjetra për prezantime dramatike dhe ngjarje më të vogla muzikore. Arkitektët nga rreth 30 vende paraqitën 233 kërkesa. Në janar 1957, komiteti gjykues njoftoi hyrjen fituese, atë të arkitektit danez Jørn Utzon, i cili fitoi me një dizajn dramatik duke treguar një kompleks prej dy sallave kryesore krah për krah duke parë portin në një podium të madh. Secila sallë ishte në krye me një radhë panelesh ndërthurëse në formë vela që do të shërbenin si çati ashtu edhe mur.
Hyrja e tij fituese i solli Utzonit famë ndërkombëtare. Sidoqoftë, ndërtimi, i cili filloi në 1959, paraqiti një larmi problemesh, shumë prej të cilave rezultuan nga natyra inovative e dizajnit. Hapja e ‘Shtëpisë së Operës’ ishte planifikuar fillimisht për Ditën e Australisë (26 Janar) në 1963, por tejkalimet e kostove dhe vështirësitë e inxhinierisë strukturore në ekzekutimin e modelit shqetësuan rrjedhën e punës, e cila u përball me shumë vonesa. Projekti u rrit i diskutueshëm dhe opinioni publik u kthye kundër tij për një kohë. Mes mosmarrëveshjeve të vazhdueshme me autoritetet qeveritare që mbikëqyrnin projektin, Utzon dha dorëheqjen në 1966. Ndërtimi vazhdoi deri në muajin shtator të vitit 1973 nën mbikëqyrjen e firmës së inxhinierisë strukturore ‘Ove Arup and Partners’ dhe tre arkitektëve të Sidneit, Peter Hall, David Littlemore dhe Lionel Todd.
Në 1999, Utzon pranoi të kthehej si arkitekt i ndërtesës, duke mbikëqyrur një projekt përmirësimi. Ai ridizenjoi ish ‘Sallën e Pritjes’. Dy vjet më vonë përfundoi kolonadën e re, duke shënuar ndryshimin e parë në pjesën e jashtme të ‘Shtëpisë së Operës’ që nga viti 1973.
‘Opera House’ është pika referuese më e njohur e Sidneit. Është një objekt i arteve skenike me shumë qëllime. Salla e koncerteve me 2,679 vende, është nikoqire e koncerteve simfonike, shfaqjeve të korit dhe shfaqjeve të muzikës popullore. Shfaqjet e operës dhe vallëzimit, përfshirë baletin, zhvillohen në teatrin e operës (i riemëruar Teatri ‘Joan Sutherland’ në 2012), i cili zë vend mbi 1.500 vende. Ekzistojnë gjithashtu tre teatro me madhësi dhe konfigurime të ndryshme për shfaqje skenike, shfaqje filmash dhe shfaqje më të vogla muzikore. ‘’Forecourt’’, në skajin juglindor të kompleksit, përdoret për shfaqje në natyrë. Ndërtesa gjithashtu strehon restorante dhe një studio profesionale regjistrimi. Në vitin 2007 ‘’Opera House’’ u caktua si një vend i trashëgimisë botërore të UNESCO-s.
