Fenomeni i rritjes së madhe dhe rritjes së përhershme të çmimeve me pakicë si këtu ashtu edhe në rajon, sigurisht që me të drejtë krijon zhgënjim te konsumatorët dhe besoj se duhet t’i bashkohemi nismës për bojkotimin e supermarketeve kryesore dhe rrjeteve të tyre edhe në Maqedoni. Jo se me këtë do të arrihet ndonjë synim sa i përket dinamikës së çmimeve të konsumatorit, por për të krijuar vetëdije për një reagim kolektiv të konsumatorëve, beson akademiku dhe profesori i ekonomisë, Abdulmenaf Bexheti, lidhur me bojkotin e paralajmëruar të supermarketeve, dyqaneve dhe pompave të benzinës për shkak të çmimet e produkteve. Ai vlerëson se kur institucionet kompetente, rregullatorët dhe kontrollorët nuk kanë zgjidhje efektive, vetë konsumatorët duhet të marrin në dorë fatin e tyre, përcjell Nistori.
“I ashtuquajturi Ligj për Praktikat e Padrejta Tregtare akoma nuk po vendos asnjë rend në sektor. Personalisht, jam skeptik se ndërmarrja e veprimeve përmes bojkotit do të kishte ndonjë efekt konkret, duke njohur kulturën tonë konsumatore dhe “tolerancën”, por, nëse asgjë tjetër, ata të paktën do të kontribuonin në mënyrë “edukative” në rritjen e ndërgjegjësimit për një përgjigje të përbashkët globale ndaj problemit me të cilin përballemi që prek të gjithë qytetarët, pavarësisht dallimeve tona (pasurore, etnike, fetare, kulturore etj.), thotë Bexheti në një intervistë për “Lokal”.
Në të njëjtën kohë, Bexheti beson se edhe propozimi i fundit i opozitës për heqjen e TVSh-së 5 për qind për produktet ushqimore bazë nuk do të ndihmojë në qetësimin e spirales së çmimeve të shitjes me pakicë sepse do të “përvetësohet” shumë shpejt nga shitësit. Kjo nuk është zgjidhje.
“Propozimi mund të jetë një politikë populiste e përditshme edhe për ata që vendosën një normë të diferencuar të TVSh-së 10% për disa produkte që më parë kishin një normë 5%! Edhe vendosja e asaj norme justifikohet jo vetëm nga pikëpamja fiskale, por edhe nga një këndvështrim i drejtë”, shpjegon eksperti.
Bexheti thotë gjithashtu se subjektet politike që duhet të ndërmarrin veprime dhe se “opozita tjetër nuk ka kredibilitet të propozojë diçka më të rreptë sepse një sjellje e tillë nga pronarët e supermarketeve të mëdhenj nuk është e djeshme”.
Në ekonomitë kapitaliste private, çmimet përgjithësisht rregullohen nga tregu, d.m.th. ofertës dhe konsumit, por kur ke operatorë të pangopur (të pangopur për fitime normale) është e detyrueshme që institucionet të marrin masat e duhura për të mbrojtur konsumatorët. Rrjetet e mëdha të supermarketeve kanë brenda vetes një sasi të caktuar të të ashtuquajturit monopol natyror, me të cilin abuzojnë.
“Në teorinë ekonomike është i njohur fenomeni i “Greedflation”, kur tregjet e mëdha përdorin “përparësitë” e inflacionit (të mëparshëm) për të rritur në mënyrë të pajustifikueshme marzhet e tyre, madje të fshehura nga kosto të tjera operative (shkarkim, baltë, mbetje, skrap, etj.). ) të cilat inspektorët tanë të kontrollit nuk janë as të trajnuar dhe as të aftë për të zbuluar, e lëre më për ta parandaluar”, analizon Bexheti. /Nistori/
