Bullgaria bind BE-në se sjellja e “një vendi kandidat” nuk është problem i saj bilaterale, por problem i BE-së, sepse është në kundërshtim me parimet mbi të cilat është ndërtuar dhe funksionon BE-ja.
Bullgaria po përpiqet që problemit me një vend kandidat t’ia heqë parashtesën “dypalësh” dhe ta paraqesë atë si problem për parimet themelore dhe bazat e Bashkimit Evropian. Kjo buron nga pikëpamjet e përfaqësuesit të përhershëm të Bullgarisë në BE, ambasadorit Dimitar Cançev, që i ka shprehur në takimin e djeshëm të Këshillit për punë të përgjithshme të BE-së. Në deklaratat e tij, që i ka transmetuar BGNES, emri i vendit kandidat i përmendur nga ambasadori nuk përmendet asnjë herë, e të cilat janë dhënë në kontekstin e diskutimit mbi të ardhmen evropiane të vendeve të Ballkanit Perëndimor, shkruan DW.
“Dua të deklaroj kategorikisht se Bullgaria e mbështet të ardhmen evropiane të Ballkanit Perëndimor. “Mbështetja jonë u shpreh gjatë presidencës bullgare të Këshillit të BE, kur perspektiva Evropiane e rajonit ishte prioriteti kryesor”, tha përfaqësuesi i përhershëm i Bullgarisë në BE në takimin e djeshëm të Këshillit për çështje të përgjithshme të BE-së.
“Kjo mbështetje u reflektua edhe në sjelljen tonë të përgjegjshme si një faktor stabilizues në rajon gjatë luftërave që pasuan shpërbërjen e ish-Jugosllavisë. Bullgaria më së paku ka nevojë të bindet përse Ballkani Perëndimor duhet të bëhet pjesë e BE-së. Fatkeqësisht, po përballemi me një problem. Nuk është bilateral, siç mendojnë padyshim disa nga ju. Ka të bëjë me parimet mbi të cilat është ndërtuar dhe funksionon Bashkimi ynë,” tha Ambasadori Cançev.
Sfidë për themelet e BE-së
Duke u drejtuar në këtë takimi, ambasadori Bullgar u përpoq të bindte të pranishmit se është rast të cilin BE nuk duhet ta tolerojë.
Sipas tij, për herë të parë në historinë e zgjerimit, BE u përball me një situatë ku një vend kandidat kërkoi të përcaktojë për vete kushtet në të cilat duhet të fillojë negociatat e pranimit në BE.
“Për herë të parë ne kemi një vend kandidat që deklaron se dëshiron të bëhet një anëtar i BE, por pa hequr dorë nga ideologjia e shtet-ndërtimit nga epoka komuniste. “Për herë të parë, ne kemi një vend kandidat që deklaron se nuk e konsideron veten të detyruar për të përmbushë marrëveshjet që i ka nënshkruar me një vend anëtar të BE”, tha ambasadori Bullgar.
Ka theksoi se sjellja e tillë nuk mund të tolerohet, sepse është një sfidë e hapur për themelet e BE-së.
“Nëse e lejojmë atë, nesër një vend tjetër kandidat mund të gabojë se do të lejohet të sillet në të njëjtën mënyrë. “Më e mira që mund të bëhet nga të gjithë në këtë sallë që mbështet të ardhmen evropiane të Ballkanit Perëndimor është t’i shpjegojë këtij vendi kandidat se parimet themelore të BE duhet të respektohen dhe se nuk do të bëhen përjashtime në këtë rast” , ka porositur ambasadori bullgar në BE.
Çështja maqedonase
A do të bazohet taktika e re e Sofjes në këtë teza? Pohimet e Cançevit për “një vend kandidat që ushqen një ideologji të shtet-ndërtimit nga epoka komuniste, e cila dëshiron të përcaktojë për vete kushtet në të cilat duhet të fillojë negociatat me BE, e cila është në kundërshtim me parimet evropiane”, gradualisht po bëhen një refren në diskursin publik. Në një deklaratë për BNT, me të njëjtën tezë doli edhe profesori Kirill Topallov, anëtar i komisionit të përbashkët maqedon-bullgar për çështje historike dhe arsimore.
“Askush nuk mund ta detyrojë Bullgarinë të lejojë një shtet që nuk e ka lënë mbrapa energjinë dhe formën e qeverisjes totalitare shtet-ndërtuese dhe që po lufton për të bërë rregullat e veta sipas të cilave duhet punuar në BE”, tha Topallov.
Për sa i përket politikës së jashtme, ai vlerëson se Bullgarët janë të orientuar në dy drejtime – njëri grup e preferon orientimin evropian të Bullgarisë, grupi tjetër atë rus, ndërsa e vetmja gjë që i bashkon ata – është çështja maqedonase, e cila bashkon mbi 86% të bullgarëve.
“Mbi 86% e bullgarëve janë të bashkuar rreth idesë që ne nuk mund të heqim dorë nga rrënjët tona historike dhe identiteti ynë historik. Kjo ide ka bashkuar pothuajse të gjithë popullin Bullgar për 80 vjet”, tha Topallov.
Prandaj, ai i konsideron të kota politikanët perspektivë të Maqedonisë së Veriut se çështja maqedonase do të dorëzohet në situatën aktuale politike. Sipas Topallov, Republika e Maqedonisë së Veriut nuk i përmbush detyrimet e saj nga marrëveshja me një shtet fqinj që është anëtar i BE-së.
“Tani ne duhet të harrojmë se ata janë vëllezër, kushërinj tanë… duhet t’i shikojmë si vend fqinj, të cilin ne e trajtojmë me simpati, besim, por edhe ai shtet duhet të përgjigjet me të njëjtën masë”, porositi anëtari i përbashkët Komisionit Maqedoni-Bullgari për çështje historike dhe arsimore.