Me mijëra familje janë tronditur për shkak të faturave mbi mesataren e energjisë elektrike, bile deri në 300 për qind. Ankesa ka në EVN, Komisionin Rregullator dhe Avokatin e Popullit. EVN thotë se 85% e njehsorëve lexohen çdo muaj, përveç në zonat e paqasshme. Për periudhën dhjetor dhe janar, në EVN Home janë dorëzuar gjithsej 15.000 kërkesa për korrigjim të leximeve të njehsorëve. Pozita dhe opozita kanë kundërshtuar njëra tjetrën për arsyet e faturave të kripura. Por, siç thotë kompania EVN, vetëm 2200 ose 15% e kërkesave për korrigjim janë justifikuar dhe për to janë korrigjuar llogaritë. Ata thonë se numri i ankesave është 20 për qind më i ulët krahasuar me dhjetorin 2023 dhe janarin 2024.
Edhe pse sipas Rregullave të Furnizimit, Ekipet e Shpërndarjes së Energjisë Elektrike janë të obliguara që t’i lexojnë njehsorët një herë në tre muaj, kompania pohon se po bëjnë përpjekje dhe po kryejnë lexime të rregullta mujore të njehsorëve.
Megjithatë, statistikat e tyre tregojnë se përqindja e matësve të lexuar në baza mujore është rreth 85%, dhe kjo përqindje rritet në 95% brenda vetëm tre muajve. Çdo vit, vetëm rreth 3% e njehsorëve mbeten të palexuar, dhe atë vetëm në rast të përpjekjeve të shumta të pasuksesshme dhe objekteve krejtësisht të paqasshme, pohon EVN.
“Për njehsorët që nuk mund të lexohen gjatë muajit, faturat përgatiten në bazë të konsumit të parashikuar, ku bazë është kurba e konsumit dhe konsumi në 12 muajt e fundit. Një faturë e përgatitur në bazë të konsumit të vlerësuar nuk nënkupton automatikisht një faturë më të lartë të energjisë elektrike. Mund të përmbajë gjithashtu vlera të supozuara më të ulëta. Kjo do të thotë se në praktikë mund të ndodhë që përdoruesi të ketë shpenzuar më pak ose më shumë se vlerat e supozuara në faturë dhe për pasojë të bëhen korrigjimet e duhura”, thonë nga EVN.
Nga afërsisht 800.000 matës, vetëm 150.000 lexohen në distancë. Nga kompania thonë se çdo vit bëjnë përpjekje që të shtojnë numrin e këtij lloji të matësve. Faturat e energjisë elektrike janë bërë kohët e fundit objekt akuzash politike mes qeverisë dhe opozitës.
LSDM-ja i bëri thirrje Qeverisë për heqjen e subvencioneve, prandaj qytetarët paguajnë fatura më të larta. Grupi parlamentar i socialdemokratëve paraqiti gjithashtu një projekt-amendament legjislativ në shkurt që do të ulte taksën e energjisë elektrike nga 18 në 5 për qind, si dhe të heqë TVSH-në për produktet ushqimore bazë. Megjithatë, ky propozim nuk mori mbështetje nga qeveria. Deputetët e mazhorancës akuzuan opozitën për rritjen e çmimit të energjisë elektrike gjatë qeverisjes së saj, ndërkohë që tani është stabil.
Në ndërkohë, Shoqata e Inxhinierëve të Maqedonisë ka dorëzuar parashtresë deri te Komisioni Rregullator për Energji, me të cilin kërkohen ndryshime në rregullat për furnizim me energji elektrike. “Ne po kërkojmë zgjidhje konkrete për nën një – parandalimin e tarifave të padrejta në faturat e energjisë elektrike shtëpiake dhe nën dy – eliminimin e fitimeve shtesë të pajustifikuara të EVN-së”, thonë inxhinierët.
“Kërkojmë të ndryshohen Rregullat e Furnizimit me Energji Elektrike dhe të futet leximi mujor i njehsorëve, siç parashikohet për kategoritë e tjera të kyçjeve në Sistemin Tarifash të Shpërndarjes. Në rast se njehsori nuk është lexuar, EVN duhet të lëshojë një faturë prej 420 denarë që tregon 0 kilovat orë të energjisë elektrike të konsumuar, dhe pas leximit aktual, konsumatori duhet të marrë një faturë të korrigjuar bazuar në konsumin aktual për periudhën nga leximi i mëparshëm deri në atë të fundit. “, thonë nga Shoqata e Inxhinierëve të Maqedonisë.
Sipas tyre, përcaktimi i shumës paushall i konsumit dhe përfshirja e përdoruesve në blloqet e çmimeve më të larta me vetëm ±10% tejkalim të blloqeve në baza vjetore mund të shkaktojë diferenca të konsiderueshme në faturim krahasuar me konsumin aktual, në shuma prej: 170 denarë për konsumatorët në bllokun e parë të çmimeve, 830 denarë për konsumatorët në bllokun e dytë të çmimeve dhe 8.080 denarë për konsumatorët në bllokun e tretë të çmimeve.
Nga ana tjetër, kryeministri Hristijan Mickoski për mediat theksoi se i ka dërguar një mesazh shumë të qartë EVN-së që të mos ndodhë që qytetarët t’u rriten faturat e energjisë elektrike për shkak të leximit të parregullt të njehsorëve.
“Kjo sjellje është mosrespektim ndaj Qeverisë, sepse është mosrespektim ndaj qytetarëve që e kanë zgjedhur këtë Qeveri. Nëse kjo sjellje vazhdon dhe nuk mendoj se do të vazhdojë, shteti ka mekanizma për të mbrojtur veten dhe do ta mbrojë veten”, tha Mickoski.
Ai ka theksuar se janë dy fakte për faturat e larta që qytetarët i marrin nga EVN.
“Një fakt është se në Komisionin Rregullator për Energji ka 40 për qind më pak ankesa në krahasim me këtë kohë të vitit të kaluar, dhe i dyti është se faturat janë rritur pasi janë nivelizuar, sepse EVN nuk i lexon njehsorët me kohë”, saktësoi Mickoski.
I pyetur se pse nuk e përkrahin propozimin e opozitës për uljen e TVSH-së për energjinë elektrike nga 18 në 5 për qind dhe për ushqimin në 0 për qind, edhe pse e kanë propozuar këtë kur kanë qenë në opozitë, Mickoski tha se kur e kanë propozuar – ka pasur goditje të çmimeve dhe tani nuk është kështu.
Për LSDM opozitare fajtor për faturat e rrymës është qeveria aktuale. Sipas LSDM-së, rryma është rritur për 30 për qind dhe për këtë fajin e ka qeveria, jo për leximin e dobët të njehsorëve. Shtojnë se faturat e larta të energjisë elektrike nuk janë për shkak të leximit të dobët të njehsorëve, por për shkak të menaxhimit të dobët nga qeveria.
“Ky është problemi kryesor, paaftësia e qeverisë që blen energji elektrike të shtrenjtë në treg, sepse nuk ka prodhim të mjaftueshëm vendas dhe për të paguajnë qytetarët. Vitin e kaluar sistemi ynë vendas ka humbur rreth 240 mijë megavat orë dhe janë bërë importe prej 36 milionë eurosh në kurriz të popullit. Prandaj qytetarët paguajnë 30% më shumë fatura të energjisë elektrike.”, thuhet më tej në kumtesën e LSDM-së.
Gjatë krizës globale energjetike, kur një megavat orë kushtonte deri në 550 euro, qytetarët paguanin fatura më të ulëta të energjisë elektrike, ndryshe nga sot kur paguajnë fatura më të larta dhe një megavat orë kushton 120 euro, thonë në LSDM.
