Foreign Policy: Pse Perëndimi “ka nevojë për Erdoganin më shumë se kurrë”

    Revista amerikane Foreign Policy, përmes një artikulli të gjatë të shkruar nga anëtari i Institutit të Kërkimeve të Politikës së Jashtme, Maximilian Heiss, me titull “Pse Perëndimi duhet të bëjë paqe me Erdoganin tani” , e përshkruan presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan  si “të pakëndshëm” dhe lider “autoritar”, i cili megjithatë mbetet një “partner i domosdoshëm” për Perëndimin në mënyrë që të “përballet me kërcënimet e reja ndaj rendit ndërkombëtar”.

    Artikulli përmend se gjatë qëndrimit të tij shumëvjeçar në detyrë, Erdogan minoi demokracinë në Turqi, instrumentalizoi refugjatët/emigrantët dhe nuk hezitoi të terrorizojë minoritetin kurd brenda dhe jashtë vendit, Sirinë por edhe të ndihmojë Iranin në shkeljen e sanksioneve të SHBA-së

    Shkrimi i revistës amerikane i referohet edhe ngjarjeve të fundit, ku Erdogan ka kërcënuar se do të ndalojë zgjerimin e NATO-s, duke i bllokuar kandidaturat finlandeze dhe suedeze. Gjithashtu theksohet se “do të kalojë shumë kohë që Perëndimi t’i besojë atij”.

    Megjithatë, Heiss pranon se “realiteti është se Perëndimi ka nevojë për Erdoganin më shumë se kurrë”. Kjo për shkak se lufta e Rusisë kundër Ukrainës ka forcuar shumë profilin turk në gjeostrategjinë e rajonit. Ai shton gjithashtu se Ankaraja është bërë një furnizues kritik i dronëve për Kievin dhe shanset e Ukrainës për të fituar do të përmirësohen shumë nëse vazhdojnë dërgesat e armëve turke.

    Në fakt, autori argumenton se është shumë e rëndësishme që presidenti turk përmes Ngushticës së Bosforit të kontrollojë hyrjen në Detin e Zi, ndërsa kujton se në fund të shkurtit – kur filloi pushtimi rus në Ukrainë – mbylli kalimin e anijeve luftarake.

    Nga ana tjetër, Heiss beson se Turqia do të jetë një lojtar që do të luajë një rol vendimtar në rishpërndarjen e furnizimeve me energji në Evropë, jo vetëm sepse kontrollon aksesin e energjisë në një numër tubacionesh.

    Sipas autorit të revistës amerikane, çelësi i strategjisë evropiane në lidhje me Korridorin Jugor të Gazit, për shembull, është gazsjellës nga Azerbajxhani përmes Turqisë përmes tubacioneve Trans-Adolian dhe Trans-Adriatik, të cilët u linçuan përkatësisht në vitin 2018 dhe 2019 dhe që furnizojnë rrjetin evropian të gazit në Ballkan dhe Itali.

    Ai gjithashtu pretendon se presidenti turk ka në aspiratat e tij të menjëhershme për të vazhduar me zhvillimin e burimeve të gazit turk dhe ndoshta për të lidhur fushat e gazit në det të Izraelit dhe Qipros me rrjetin evropian të tubacioneve.

    Ndikimi gjeostrategjik i Erdoganit

    Maximilian Heiss thekson se rreshtimi i Perëndimit me Erdoganin do t’i jepte atij më shumë ndikim gjeostrategjik mbi Kremlin sesa lufta në Ukrainë. Megjithatë, pyetja që Foreign Policy shtron në tavolinë është se çfarë “karrote” mund t’i ofrojë Evropa Erdoganit në mënyrë që Turqia të largohet nga Rusia. Duke shkuar një hap më tej, ai thekson se kriza ekonomike në të cilën është përfshirë Turqia së fundmi mund të jetë ndoshta asi në mëngë të saj në Perëndim.

    Për shembull,  Fed si dhe Banka Qendrore Evropiane duhet të konsiderojnë t’i ofrojnë Erdoganit një linjë kredie monetare, një mjet stabilizimi që ata e kanë përdorur gjerësisht në dekadat e fundit. Në fakt, sipas Heiss, aksesi në dollarë dhe euro mund të lehtësojë shumë nga sfidat ekonomike në rritje të Ankarasë dhe të krijojë terrenin për një partneritet më bashkëpunues.

    Në artikullin e revistës amerikane theksohet gjithashtu se presidenti turk e di që ka pushtet dhe duket se ka kërkesa të tjera. Disa prej tyre tashmë i ka vënë në tavolinë. Për shembull, ajo ka ndikuar tashmë në dëshirën e Finlandës dhe Suedisë për t’u bashkuar me NATO-n, deri në atë pikë sa e lidh një mundësi e tillë me lirinë e lëvizjes së Ankarasë kundër kurdëve sirianë (të cilët kanë qenë në anën e saj).

    Përveç kësaj, kolumnisti shton se Perëndimi aktualisht heziton të tërheqë presidentin turk. Në fakt, strategjia që Perëndimi duket se po ndjek është se “ne po presim me padurim mundësinë e Erdoganit për të humbur zgjedhjet e qershorit 2023”.

    Megjithatë, ai nuk lë pa përmendur se është utopike në rastin më të mirë dhe naive në rastin më të keq që Perëndimi të besojë se Erdogan do të lejojë zgjedhje të lira dhe të ndershme dhe një transferim i mundshëm paqësor i pushtetit pas një viti është në rastin më të mirë utopik dhe në rastin më të keq naiv.

    Së fundi, Maximilian Heiss argumenton se Erdogan është një personazh i pakëndshëm dhe i pandryshueshëm. Ai arrin në përfundimin se është në interesin e Perëndimit të qëndrojë me të – jo me Rusinë – në mënyrë që të dobësojë Putinin dhe të sigurojë mbijetesën e Ukrainës. “Mundësia është atje dhe nuk do të ishte e mençur që Perëndimi të mos provonte”, tha ai.

    Lajmi Paraprak

    Statusi i kandidatit për Bosnjën, në tetor ose dhjetor

    Lajmi i rradhës

    Gratë në Ukrainë stërviten për luftë: Duhet t’i mbrojmë familjet tona

    Lajme tjera

    Bashkohu

    Informohu në kohë