Kompanitë në Maqedoninë e Veriut vitet e fundit në vazhdimësi ankohen se nuk mund të gjejnë fuqi punëtore të kualifikuar për nevojat e tyre. Mungojnë në terren punëtorë ndërtimorë në industrinë e tekstilit, si dhe saldatorë, vozitës, kuzhinierë, e kështu me radhë. Me fjalë të tjera, gati se nuk ekziston ndonjë degë industriale që i mungon fuqia punëtore e kualifikuar.
Derisa nga ana tjetër, prodhimi industrial është ulur me pak më shumë se pesë për qind në gusht të këtij viti krahasuar me të njëjtin muaj të vitit të kaluar. Të dhënat e Entit Shtetëror të Statistikave tregojnë se ky rezultat negativ i industrisë vjen si pasojë e rënies së prodhimi t në sektorin e minierave dhe guroreve me 8.5 për qind, rënie të prodhimi t ka edhe në industrinë përpunuese, që përbën një problem serioz. për ekonominë e brendshme.
Prodhimi në objektet industriale vazhdon të japë rezultate negative, nga ana tjetër, çmimet e produkteve industriale po rriten çdo vit e më shumë dhe problemi kryesor te prodhuesit industrial është ende mungesa e fuqisë punëtore. Këto janë pikat kryesore që mund të nxirren nga raportet e publikuara nga Enti Shtetëror i Statistikave (ESHS), të cilat i referohen industrisë në vend.
“Rënia në sektorin e industrisë përpunuese është rezultat, mbi të gjitha, i reduktimit të prodhimit në sektorët e mëposhtëm: prodhimi i pijeve, prodhimi i produkteve të duhanit, prodhimi i tekstileve, prodhimi i veshjeve, prodhimi i kimikalëve dhe produkteve kimike, prodhimi i produkteve të gomës dhe produkte nga tavolina plastike, prodhimi i produkteve metalike të fabrikuara, përveç makinerive dhe pajisjeve, prodhimi i pajisjeve elektrike, prodhimi i makinerive dhe pajisjeve, të paspecifikuara diku tjetër, prodhimi i automjeteve, rimorkiove dhe gjysmërimorkiove dhe prodhimi i mobileve”, thuhet në raportin e ESHS-së.
Sa i përket grupeve kryesore industriale, prodhimi industrial në gusht të këtij viti krahasuar me gushtin 2022 ka shënuar rritje vetëm te Energjia dhe atë vetëm për 1.1 për qind. Nga ana tjetër, nga ESHS, kanë llogaritur një rënie të prodhimi t të produkteve të ndërmjetme me 5.5 për qind, produktet kapitale janë ulur me 7.7 për qind, produktet e qëndrueshme për konsum masiv kanë rënë me 26 për qind, si dhe në produktet jo të qëndrueshme për konsumi i gjerë, një rënie prej 2.8 për qind.
Sa i përket çmimeve me të cilat janë shitur produktet industriale, raporti i ESHS-së tregon se në periudhën e analizuar, produktet industriale janë rritur për pak më shumë se dy për qind.
“Në gusht 2023, krahasuar me korrikun 2023, çmimet e shitjes së prodhuesve të produkteve industriale janë më të ulëta në grupet e produkteve të ndërmjetme, përveç energjisë me 0.5% dhe produkteve jo të qëndrueshme me 0.8%. Në gusht 2023, krahasuar me gusht 2022, çmimet e shitjes së prodhuesve të produkteve industriale në tregun vendas janë më të ulëta në grupet Energjia me 11.6%, Produktet e ndërmjetme, përveç energjisë me 8.6% dhe Produkte kapitale me 5.2%”, thuhet në raportin e ESHS-së.
Sa i përket punëtorëve, të dhënat e ESHS-së tregojnë se numri i të punësuarve në fabrika është rritur vetëm me një për qind. Krahas prodhimit, sektori minerave po përballet edhe me reduktim të fuqisë punëtore, pra për një vit numri i të punësuarve në minierat është ulur me gati dy për qind. Në vitin e fundit në sektorin e Furnizimit me energji elektrike, gaz dhe klima, janë të punësuar më pak gati gjashtë për qind. Në gusht të këtij viti, në industrinë përpunuese kishte 1.9 për qind më shumë të punësuar se në gusht të vitit të kaluar. Sezoni i ndërtimit ka përmbushur pritshmëritë për sa i përket numrit të punëtorëve, kështu që ka pasur një rritje prej 13.5 për qind në realizimin e projekteve kapitale.
Sipas ekspertëve, të dhënat e tilla modeste për performancën e industrisë në vend janë rezultat i zvogëlimit të aktivitetit të sektorit afarist. Ekonomia është e kujdesshme për shkak të rrezikut të një goditjeje të re që është e mundur për shkak të krizës energjetike që preku botën vitin e kaluar. Prandaj ka rezervë nga ana e biznesit për investime të reja në një vit plot rreziqe dhe sfida. Tendenca të tilla tashmë janë konfirmuar në letër nga fakti se rritja ekonomike në gjysmën e parë të vitit është rritur me vetëm 1.1 për qind. /koha/
