Vlerësimet në raportet e KE-së dhe institucioneve të tjera relevante ndërkombëtare për rezultatet e reformave sociale në Maqedoni, në kuadër të përafrimit me vlerat dhe standardet për anëtarësim në BE, në versionin më optimist tregojnë disa vite stagnim, dhe nganjëherë një regres. Në mënyrë të veçantë theksohen vërejtjet për reagimin joadekuat ndaj sfidave të korrupsionit në rritje, i cili duket se po kalon nën radarin e institucioneve shtetërore të ngarkuara për t’u marrë me këtë fenomen shoqëror.
Së fundmi, në fakt, ambasadori evropian, David Gir dhe ambasadorja amerikane, Angela Ageler, i dërguan një mesazh tjetër Maqedonisë, pra mbi të gjitha elitave politike maqedonase – pa sundim të ligjit dhe pa luftën kundër korrupsionit, nuk ka progres në proceset e integrimit evropian. Ky mesazh i dy ambasadorëve për opinionin u lexua si udhërrëfyesi më i drejtpërdrejtë që BE-ja dhe SHBA-ja i dërguan vendit se në çfarë duhet të fokusohen elitat politike vendase, në vend që të rrahin gjoksin se kush është evropian më i madh.
Njohësit e proceseve politike në vend shprehen se mesazhet e diplomatëve të huaj ndaj elitës politike në vend, nënkuptojnë se ata kanë prova për korrupsionin e lartë në vend.
“Dy mesazhet e ambasadores amerikane dhe Girit janë mjaft të rëndësishme në të dyja pjesët. E para- Ata kanë prova. E dyta – Nuk mund të luftosh korrupsionin nëse këto çështje nuk procedohen në gjykata. Dëshmitë nënkuptojnë edhe fajësi. Gjithçka tjetër do të tingëllojë si marrëveshje e fshehtë mes bandave me një përfundim gjyqësor në favor të tyre, që do të shkatërrojë më tej drejtësinë dhe prokurorinë. Të gjitha këto kanë ndodhur një shekull më parë në SHBA, ndaj gjithçka do të jetë edhe më e qartë për ta. Viti 2024 do të jetë një vit shumë interesant ku do të duhet të punojmë në këto raste dhe nuk kemi ku të shkojmë tjetër”, ka deklaruar për Koha, Dame Çkatroski, analist.
Ndërkaq, analisti politik Ivo Rangelloviq thotë se mesazhet për korrupsionin jo vetëm që nuk janë asgjë e re në opinion, por bëhen edhe të pavlefshme nëse paralelisht me to, të njëjtat institucione mbështesin qeveritë, pra politikanët që praktikojnë korrupsionin dhe politika është burimi kryesor i jetës së tyre. “Gjysma e Evropës dhe trupi diplomatik botëror erdhën në Parlamentin e Maqedonisë “në gjunjë” për të lutur ndryshimin e Kushtetutës, por nuk kemi parë një presion të tillë kur është fjala për korrupsionin. Një pjesë e mirë e politikanëve që u dënuan më vonë u liruan nga burgu/paraburgimi si rezultat i pazareve politike të verbuara nga faktori ndërkombëtar. Edhe pse korrupsioni dhe shteti i së drejtës janë një sfidë sistematike dhe shoqërore, ajo mund të anulohet në masë të madhe nëse Perëndimi dëshiron vërtet të ndërhyjë dhe të ndihmojë, siç po bën në lidhje me ndryshimin e kushtetutës”, ka deklaruar për Koha, Ivo Rangelloviq, analist.
