Komunikacioni është faktori më i rëndësishëm për zhurmën e lartë atmosferike në Kumanovë.
Qytetarët e Kumanovës vazhdimisht janë të ekspozuar ndaj zhurmave që i tejkalojnë vlerat kufitare të lejuara, thuhet në Raportin Vjetor për Cilësinë e Mjedisit për vitin 2022, të publikuar nga Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (MMPH). Përveç në Kumanovë matje bëhen edhe në Qendrat e Shëndetit Publik (QSHP) në Shkup, Manastir, Kërçovë dhe kudo ka devijime nga vlerat e lejuara, por më e rëndë është situata në qytetin më verior të vendit.
“Sipas të dhënave të përpunuara të zhurmës komunale, mund të konstatohet se nga katër qytetet e konsideruara, Kumanova është qyteti me më së shumti ndotje akustike. Niveli i zhurmës në mjedis në Kumanovë në të gjitha pikat matëse dhe për të tre treguesit bazë: zhurma gjatë ditës, gjatë mbrëmjes dhe zhurma gjatë natës është mbi vlerën e lejuar kufitare”, thuhet në raport.
Kumanova është rekordmen edhe për zhurmën ekstreme, e cila është edhe më e lartë për më shumë se 50 për qind e nivelit të lejuar.
“Niveli jashtëzakonisht i lartë maksimal i zhurmës është matur në periudhën e pranverës në Kumanovë dhe është 95,80 decibel, që është 35,80 d/b mbi vlerat kufitare. Vlera më e lartë në Kërçovë është 75 d/b, në Shkup 71 d/b, ndërsa në Manastir është 67,5 d/b”, tregon raporti për vitin 2022.
Niveli maksimal i lejuar është 60 decibel. Kufiri i ditës në një zonë të shkallës së parë është 40 decibel, dhe kufiri i natës është 50.
Matja e zhurmës komunale në Kumanovë bëhet nga Departamenti i Higjienës dhe Ekologjisë Shëndetësore në Qendrën për Shëndet Publik, dy herë në vit në muajt prill dhe tetor. Sipas Rregullores për lokacionet e stacioneve matëse, zhurma matet në dhjetë pika matëse, të cilat ndodhen në rrugët më të shpeshta në zonën e gjerë të qytetit.
“Trafiku është faktori më domethënës për zhurmën e lartë atmosferike në Kumanovë, edhe Shkupi famëkeq nuk ka bllokime të trafikut dhe qëndrim në vend si këtu. Industria e ndërtimit ka një rol të madh në rritjen e nivelit të zhurmës, por ata punojnë me orar të përcaktuar rreptësisht. Dhe vlerat ekstreme i referohen orëve të mbrëmjes, kur ndërtuesit nuk punojnë. Edhe objektet hotelierike nuk janë shkaktarët më të mëdhenj të zhurmës”, tha Dr. Blerta Shahini Azizi, specialiste e higjienës dhe ekologjisë shëndetësore nga CJZ Kumanovë.
Veçanërisht domethënëse dhe specifike për Maqedoninë është fqinjësia dhe zhurma e shkaktuar nga pajisjet e tjera të pavarura të zërit, siç është zhurma nga ndërtesat fetare. Në Kumanovë, altoparlantët e disa xhamive në qytet dhe rrethina janë të ndezura, kështu që janë problem për qytetarët që sapo kalojnë pranë tyre, e jo vetëm për ata që jetojnë në rrethinën e tyre.
“Mungesa e parkingjeve të rregulluara është problem kronik në qytet, po ashtu edhe trafiku i rënduar, sidomos në muajt e verës dhe para festave të mëdha. Prej rreth 15 vitesh jemi përballur me problemin e zhurmës së tepërt nga objektet fetare në qendër të qytetit, veçanërisht në orët e para të mëngjesit. Jam fetarisht tolerant sa te mundem dhe nuk kam problem me menyren e praktikimit te zakoneve te tyre, por gjithsesi mendoj se eshte e ekzagjeruar, dhe nuk mendohet se a bezdis dhe rrezikon shendetin e bashkeqytetareve te tjere pa dallim feje. dhe nacionaliteti”, thotë një kumanovar i cili jeton në qendër të Kumanovës.
Bazuar në studimet e bëra nga Instituti i Shëndetit Publik, në shumicën e rasteve si pasojë e rritjes së nivelit të zhurmës ndodh shqetësimi i gjumit, ankthi tek popullata, dëmtimi i dëgjimit, problemet kardiovaskulare dhe ndikon në gjendjen psikofizike.
Raporti thekson se ekspozimi afatgjatë ndaj zhurmave në mjedis, nga ana tjetër, shkakton probleme serioze shëndetësore që mund të jenë: akute, kronike dhe me rreziqe afatgjata. Zhurma shkakton lodhje, dobësim të aftësive të përqendrimit, humbje të vullnetit dhe humorit dhe zhurma mbi 110 db krijon shqetësime në organin e ekuilibrit. Çrregullime të ritmit të zemrës dhe ndryshime në elektrokardiogramë janë përshkruar në disa pacientë. Çrregullimet e presionit të gjakut, pra rritja ose ulja e tij, janë gjithashtu të mundshme.
