Në vendin tonë ka zënë rrënjë në heshtje një prirje shqetësuese, e cila kërcënon mirëqenien financiare të qytetarëve tanë. Ndërsa konsumizmi vazhdon të pushtojë vendin, shumë qytetarë e gjejnë veten në kthetrat e rrezikshme të borxhit të tepërt.
Konsumizmi është gjithnjë këmbëngulëse që i josh individët në shpenzime të tepërta dhe të pa nevojshme. Nga tendencat më të fundit të modës deri te pajisjet më të fundit, konsumizmi shpesh i shtyn njerëzit të blejnë gjëra për të cilat mund të mos u duhen vërtet. Është një fenomen global, ku as shoqëria jonë nuk ka përjashtim.
Shumë qytetarë, në përpjekjen e tyre për të vazhduar me trendet më të fundit, janë kthyer në kredi dhe karta krediti për të financuar zakonet e tyre të shpenzimeve, ku si pasoj e kësaj kemi një pjesë të konsiderueshme të popullsisë e cila është zhytur nën një mal me borxhe. Ndërsa konsumizmi mund të jetë një zgjedhje personale, bankat luajnë një rol të rëndësishëm në mundësimin e kësaj tendence. Ata janë bërë mbështetës të heshtur, por të fuqishëm të konsumizmit në vend.
Përmes qasjes së lehtë në kredi, peizazhi financiar i Maqedonisë së Veriut po sheh një fluks kredish me probleme, duke e bërë tepër të lehtë për konsumatorët të marrin borxhe me kredi. Këto kredi shpesh kërkojnë dokumente minimale dhe kanë procese të lehta dhe të shpejta miratimi, duke tërhequr huamarrësit me premtimin e qasjes të shpejtë në para. Thjeshtësia e aplikimit për këto kredi, ndonëse tërheqëse, vjen me një anë negative.
Ai inkurajon huamarrjen impulsive dhe nuk merr domosdoshmërish në konsideratë aftësinë e huamarrësit për ta shlyer borxhin. Ku si pasoj e kësaj kemi një numër të madh të qytetarëve që marrin më shumë borxhe sesa mund t`i përballojnë. Bankat në Maqedoni janë proaktive në promovimin e produkteve të tyre kreditore. Fushatat e tyre të marketingut janë krijuar për të krijuar një mjedis ku marrja e borxhit bëhet normale dhe madje e inkurajuar.
Kujtojmë që kohë më parë rreth kredive të shpejta ka pasur reagime nga Avokati i Popullit, opozita, sektori civil dhe qytetarët. Në opinion u paralajmërua se te kredit e shpejta po keqpërdoren edhe të dhënat e qytetarëve.
Avokati i Popullit pranon vazhdimisht ankesa nga qytetarët për kreditë e shpejta. Ai ka thënë se sa i përket kësaj problematike, do t`i kishte veçuar disa nga keqpërdorimet që po bëhen.
“Këtu do të veçoja peticionet që i referohen vlerës së pagës së tarifave në administrimin e kredive të shpejta dhe pjesën e dytë keqpërdorimin e identitetit gjatë përdorimit të kredive të shpejta. Mendoj se kjo e dyta është shumë e dhimbshme dhe këtu duhen marrë masa serioze. Në atë drejtim ka qenë edhe thirrja e asaj mbledhjeje koordinuese”, thotë Ziberi.
Ai shtoi se kohë më parë ka pasur një ndryshim ligjor në Ligjin për punë financiare të shoqatave financiare, ndërsa pas rekomandimit të Avokatit të Popullit me këto ndryshime kufizohen keqpërdorimet. Sipas tij, Parlamenti nuk gjeti guxim të vendos edhe një pengesë tjetër, e cila është mënyra se si qytetarët aplikojnë për kredi të shpejta.
“Ky është aplikimi elektronik përmes letërnjoftimeve të vjedhura. Mendoj se në takimin te Gërkovska kjo çështje është detektuar si problem, edhe pse që në fillim kemi kërkuar që kjo çështje të zgjidhet”, thotë Ziberi.
Ai theksoi se keqpërdorimet e shpeshta në marrjen e kredive të shpejta kërcënojnë të drejtat dhe interesat e qytetarëve.
Ndërsa, nga Ministria e Financave, e cila është përgjegjëse për mbikëqyrjen e punës së “shitoreve për para” me gjithë reagimin e qytetarëve, theksojnë se shoqërive financiare jobankare nuk mund t`u merret licenca e punës përderisa ato punojnë në bazë të rregullativës ligjore, e cila është në fuqi.
Ministria ia hedh fajin Parlamentit duke theksuar se që në janar në procedurë parlamentare ndodhet propozimi për ndryshimet në Ligjin për shoqëritë financiare, me të cilat parashihen më shumë mekanizma për mbrojtjen e qytetarëve që përdorin shërbimet e këtyre shoqërive. Ndryshimet e propozuara përqendrohen te klauzola që shoqëritë financiare të mos mund t’i rrisin shpenzimet e përgjithshme dhe kamatën më shumë se 60 për qind nga shuma e së kredisë së aprovuar. /koha/
