Pas një periudhe të gjatë të rritjes rekorde të çmimeve në bursë, aksionet e kompanive evropiane të prodhimit të armëve shënuan një rënie të mprehtë pas paralajmërimit të Goldman Sachs për mbivlerësim. Kjo rënie sjell shqetësime në lidhje me fundin e trendit të rritjes në sektor.
Sektori i mbrojtjes është shfaqur si një nga performuesit më të mirë në dy vitet e fundit, i nxitur nga lufta Ukrainë-Rusi.
Veçanërisht, stoqet evropiane të mbrojtjes dhe hapësirës ajrore kanë tejkaluar homologët e tyre në SHBA, me prodhuesin më të madh të armëve të Gjermanisë, aksionet e Rheinmetall që janë rritur afërsisht 540 për qind që nga shkurti i vitit 2022.
Aksionet e tjera të mbrojtjes si prodhuesi më i madh britanik i hapësirës ajrore, BAE Systems, dhe korporata franceze e mbrojtjes, Safran, u rritën 114 për qind, gjegjësisht 176 për qind, gjatë së njëjtës periudhë, raporton euronews.
Megjithatë, periudha e rritjes rekord ka marrë një pushim pas një njoftimi paralajmërues nga banka e investimeve Goldman Sachs në lidhje me vlerësimet, duke shkaktuar shqetësime për ndryshimin e sektorit të mbrojtjes.
Por, pse po shqetësohen tregtarët për periudhën e tyre rekord të rritjes?
Shqetësimet e një mbivlerësimi
Sipas Goldman Sachs, aksionet evropiane të mbrojtjes po tregtohen me një përparësi prej 45 për qind në krahasim me tregjet e gjera të aksioneve, duke sugjeruar një mundësi të vlerësimit të tepërt brenda sektorit.
Indeksi Euro Stoxx Aerospace & Defense (SXPARO) ka shkuar në rritje rreth 194 për qind që nga shkurti i vitit 2022, ndërsa Indeksi Stoxx Europe 600 (SXXP) është rritur me një shkallë më të ulët, rreth 24 për qind, transmeton Telegrafi.
Dhjetë komponentët kryesorë të SXPARO, duke përfshirë Airbus, Safran, BAE Systems, Rolls Royce GE, Rheinmetall, Thales, MTU Aero Engines, Melrose Industries, Leonardo dhe Saab B, të gjithë tejkaluan tregun e gjerë gjatë dy viteve të fundit. Kjo performancë e lartë përkoi me rritjen e interesit të investitorëve në stoqet e mbrojtjes dhe hapësirës ajrore në mes të rritjes së buxheteve të qeverisë për këtë sektor.
Raportet e çmimit ndaj fitimit (P/E) për disa prej këtyre aksioneve, si Rheinmetall dhe Safran, janë rreth 45, dukshëm më i lartë se raporti 15 për SXXP dhe 22 për sektorin Industrial Evropian.
Rrjedhimisht, tregtarët kanë arsye që të jenë më të kujdesshëm ndaj shumëfishave kaq të lartë dhe paralajmërimi i Goldman Sachs mund të ketë nxitur një moment fitimi në të gjithë sektorin, duke çuar në një korrigjim të mprehtë në stoqet e mbrojtjes evropiane.
Megjithatë, shitja sjell një pyetje tjetër: a ka përfunduar këtu tendenca rritëse e këtyre aksioneve apo është thjesht një rënie e përkohshme përpara një vale tjetër rritëse?
Përgjigja mund të varet nga perspektivat e rritjes së kompanive individuale të krahasuara me vlerësimet e tyre aktuale të tregut.
Rheinmetall pret që shitjet të arrijnë në 10 miliardë euro në vitin 2024
Aksionet e Rheinmetall përfituan më shumë nga rritja e shpenzimeve ushtarake në Evropë, me vlerën e tregut të saj që shkoi në rritje në 22.69 miliardë euro nga 4 miliardë euro dy vjet më parë.
Shitjet e përgjithshme vjetore të saj u rritën 12 për qind në 7.2 miliardë euro, me divizionin e dytë më të madh, shitjet e armëve dhe municioneve që u hodhën 29 për qind në 1.8 miliard euro në vitin 2023, duke përbërë rreth 24 për qind të të ardhurave të përgjithshme nga shitjet.
Divizione të tjera kryesore, si sistemet e automjeteve dhe zgjidhjet elektronike, u rritën me 14 për qind dhe 13 për qind nga një vit më parë.
Kompania pret që shitjet të arrijnë një rekord prej më shumë se 10 miliardë euro këtë vit ose një rritje prej 39 për qind. Kjo nënkupton një normë rritjeje më shumë se trefishi i vitit 2023.
Për më tepër, marzha operative e kompanisë është rritur në mënyrë të qëndrueshme në 12.8 për qind në vitin 2023, pas një 12 për qind në 2022 dhe 10.5 për qind në 2021.
Në deklarimin e të ardhurave për vitin e plotë, Rheinmetall sheh shifrat të arrijnë midis 14 për qind dhe 15 për qind në vitin 2024. Prandaj, një shumëfishim i 45, medoemos nuk tregon një mbivlerësim të rëndësishëm kur merren në konsideratë perspektivat e rritjes së saj.
Safran sheh një rritje prej 18 për qind në vitin 2024
Në vitin 2023, të ardhurat e përgjithshme në korporatën franceze të hapësirës ajrore dhe të mbrojtjes, Safran, u rritën 22 për qind nga një vit më parë në 23.2 miliardë euro, me të ardhurat e saj operative u rritën 31 për qind në 3.1 miliardë euro.
Megjithatë, rritja ngadalësohet nga rritja vjetore prej 25 për qind në vitin 2022.
Shitjet u nxitën kryesisht nga motorët e saj Civil, veçanërisht ofrimi LEAP, me 38 për qind më shumë nga viti 2022, ndërsa motorët e saj ushtarakë ranë 18 për qind në dorëzim në vitin 2023.
Kompania pret që të ardhurat e saj nga shitjet të arrijnë 27.4 miliardë euro, ose një rritje vjetore prej 18 për qind në vitin 2024, duke sugjeruar një ngadalësim të mëtejshëm nga shitjet e tij në 2023.
Prandaj, trajektorja e rritjes së Safran mund të mos justifikojë plotësisht raportin aktual P/E prej 43.
Bashkimi Evropian synon buxhete më të larta të mbrojtjes
Megjithatë, tensioni i vazhdueshëm gjeopolitik mund të vazhdojë të mbështesë rritjen e mëtejshme të sektorit evropian të mbrojtjes.
Shpenzimet mesatare evropiane të mbrojtjes ishin 1.6 për qind të GJDP-së vitin e kaluar, më pak se objektivi prej 2 për qind i vendosur nga NATO, i cili kërkon një rritje në vitin 2024.
Në vitin 2023, shpenzimet ushtarake u rritën me 4.5 për qind nga viti 2022 në një rekord prej 280 miliardë eurosh dhe shuma do të rritet në 350 euro në vitin 2024, sipas Presidentes së Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen.
Që nga agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës në shkurt të vitit 2022, 78 për qind e blerjeve të mbrojtjes të bëra nga vendet anëtare të BE-së ishin nga jashtë rajonit, me 63 për qind nga SHBA.
Në fillim të marsit, Strategjia e parë industriale e mbrojtjes evropiane vendosi objektiva për të blerë të paktën 40 për qind të pajisjeve të mbrojtjes në bashkëpunim, të paktën gjysmën e buxhetit të prokurimit të mbrojtjes brenda BE-së deri në vitin 2030 dhe të rritet në 60 për qind deri në 2035.
Ajo inkurajon anëtarët që të “investojnë më shumë, më mirë, së bashku dhe në kompanitë evropiane”.
