Një ligj që dënon gjuhën e urrejtjes do të kërkohet nga deputetet në Parlament pasi ofendimet, skualifikimet, diskriminimet dhe përçmimet janë shprehur më shpesh në publik, jo vetëm ndaj tyre, por ndaj grave në përgjithësi. Ky ishte një nga konkluzionet që duhej të miratohet në seancën e 8 marsit në Parlament, ku do të diskutohet për ecurinë e çështjeve gjinore në njëzet vitet e fundit, që nga ekzistenca e Klubit të Deputeteve. Është bërë shumë në drejtim të përfaqësimit të grave dhe avancimit të të drejtave të tyre, por duhet bërë shumë më tepër sipas deputetëve. Shprehja e gjuhës së urrejtjes në opinion është vënë në dukje si një nga çështjet më aktuale dhe më urgjente për momentin. Vetëm një javë më parë pati dy incidente të ngjashme në Parlament, por ato përfunduan me një kërkim falje.
Sekretarja e Përgjithshme e Parlamentit dhe ish-deputetja, e cila është një nga drejtuesit e Klubit të deputeteve, Cvetanka Ivanova, në një deklaratë për MIA-n thotë se gjuha e urrejtjes në opinion duhet të dënohet me ligj. Gjuha e urrejtjes, diskreditimi dhe skualifikimi, shton Ivanova, shkatërrojnë nivelin e komunikimit në të gjitha sferat.
“Duke folur për gjuhën e urrejtjes, ajo është e përhapur, jo vetëm në rrjetet sociale. Tani përparimi i teknologjisë i mundëson praktikisht çdokujt që të mund të paraqesë fyerje, përçmime, diskreditime dhe diskualifikime për këdo, por është edhe më e tmerrshme që gjuha e urrejtjes po ndodh edhe në skenën politike. Unë mendoj se kjo duhet të ndalet sa më shpejt sepse gjuha e urrejtjes është një fjalim kundër demokracisë, nuk është vetëm fyerje për një individ, por edhe fyerje ndaj demokracisë sepse liria e fjalës është vërtetë një e drejtë themelore e njeriut, por duhet të ketë një limit, një mekanizëm me të cilin do të rregullohet gjithçka. Mendoj se është e nevojshme që gratë të punojnë në një zgjidhje ligjore që do të sanksionojë gjuhën e urrejtjes në të gjitha sferat e rrjeteve sociale, në platformën politike, në skenën politike dhe kjo duhet të jetë prioritet për gratë politikane, thotë Ivanova.
Ajo tregon se në këto momente nevojitet më shumë solidaritet mes grave nga kampuset e ndryshme politike për të dënuar së bashku sulmet verbale apo gjuhën e urrejtjes ndaj çdo gruaje. Paralajmëron se këtë nuk duhet ta bëjnë vetëm gratë, por e gjithë shoqëria.
“Në këto momente, për atë që po ndodh aktualisht, duhet solidaritet më i madh femëror që gratë nga partitë politike, kampuset politike, të ngrihen në këmbë, në momente të caktuara kur një grua sulmohet me gjuhë të urrejtjes. Të ngrihen mbi përcaktimet e tyre ideologjike partiake dhe të gjejnë forcën për të dënuar ngjarje të tilla. Por vetëm gratë nuk mund ta bëjnë këtë, është e nevojshme që e gjithë shoqëria, institucionet të veprojnë në mënyrë të koordinuar, të funksionojnë, që qeveria të shprehë qëndrim të prerë kundër gjuhës së urrejtjes. Edhe mediat duhet të kontribuojnë në reduktimin e gjuhës së urrejtjes në vendet publike”, theksoi Ivanova.
Sipas saj, partitë politike duhet të punojnë substancialisht për çështjen gjinore dhe gjuhën e urrejtjes, sepse siç thekson ajo, e gjithë shoqëria po degradon. “Vetë fjalimi i urrejtjes dhe diskreditimi e skualifikimi i shprehur shkatërron nivelin e komunikimit në të gjitha sferat. Mendoj se ky është një fenomen serioz i dëmshëm social dhe duhet ta trajtojmë nga aspekte të ndryshme që të mund ta rregullojmë sepse në këtë kohë i kemi të gjitha mjetet në dorë dhe nuk do të thotë se mund të bëjmë çfarë të duam”, thekson ajo.
Lolita Ristova, kryetare e Klubit të deputeteve në Parlament, duke folur për seancën kushtuar 20 vjetorit të themelimit të Klubit, thekson se një nga konkluzionet e kësaj seance do t’i referohet pikërisht gjuhës së urrejtjes.
“Është diçka që na vret të gjithëve, sidomos femrat. Është diçka që është shumë e synuar, shumë toksike në një kohë kur mediat sociale po fitojnë vrull dhe vrull. Në këtë pjesë duhet të vendoset rregullimi ligjor i hapësirës së internetit dhe ky do të jetë një nga angazhimet tona të radhës, të cilin si deputetë do ta diskutojmë me shoqatat e gazetarëve, me të gjithë ata që punojnë për vendosjen e informacionit në publik, por edhe ata që i bëjnë dikujt një mënyrë abuzimi me këto media për të përhapur informacion negativ në publik. Ajo pjesë duhet të sanksionohet dhe të gjendet një zgjidhje sepse është prezente. Është e pranishme, duhet të them, edhe brenda Parlamentit”, thotë Ristova.
Sipas saj, Parlamenti duhet të jetë shumë më i ndjeshëm ndaj gjinisë, i sensibilizuar dhe gjuha e urrejtjes duhet të jetë një gjë e harruar, pavarësisht se sa të mëdha janë aspiratat dhe pretendimet politike për të arritur disa gjëra. “Duhet të ketë disa gjëra që janë mbipartiake, që prekin etikën, moralin dhe integritetin e njeriut. Këtu ka mundësi për përmirësim si në pjesën e Kodit të Etikës ashtu edhe në atë të Rregullores së Parlamentit, prandaj dëshirojmë të fokusohemi në atë pjesë edhe në të ardhmen”, thotë Ristova.
BlLagica Llasovska, deputete e VMRO-DPMNE-së dhe anëtare e Klubit të deputeteve thotë se të drejtat e grave në periudhën e kaluar janë përmirësuar si në politikë ashtu edhe në shoqëri, por sa mund të reflektohet kjo në realitet, mund të shihet në lirinë që kanë në hapësirën e internetit, por edhe brenda Parlamentit, ku fatkeqësisht, siç thekson ajo, ndodhin incidente.
“Nuk mund të them se në periudhën e kaluar të drejtat e grave nuk kanë qenë të avancuara, sidomos në politikë, në përgjithësi në shoqëri dhe me miratimin e ligjeve etj. Por sa reflektohet kjo në realitet është liria e portaleve të internetit, mediave dhe brenda vetë tempulli i demokracisë. Fatkeqësisht ndodhin incidente për të cilat nuk ka kthim mbrapa dhe që nuk duhet të ndodhin, sepse ne jemi shembull dhe duhet të jemi shembull për të tjerët. Kjo është arsyeja që një numër i madh i grave nuk duan të merren me politikë dhe ne duam t’i tërheqim sepse këtu vendoset gjithçka – shëndetësia, arsimi etj. Dënoj dukuri të tilla të padëshiruara, fyerje, gjuhë të urrejtjes”, thotë Lasovska.
Deputetja nga BDI, Arta Bilalli Zendeli, tregon se gratë janë të sulmuara ndonjëherë në familje, por edhe në politikë dhe në jetën publike. Sipas saj, kjo më tej i pengon shumë gra të marrin përgjegjësi dhe të kenë synime më të larta në jetën publike dhe kontribuon që të kënaqen me një punë në administratën publike.
“Më ndodh shpesh, pasi jam bërë deputete, që më afrohen femrat dhe më thonë: ‘Bravo, si po ia kaloni!’. Nëse do të isha në vendin tuaj, nuk do të mund ta bëja’. Fjalë të tilla vetëm konfirmojnë se opinioni e konsideron shumë të vështirë pozitën e grave në poste të larta. Pavarësisht çdo gjëje, pavarësisht se sa e kam të vështirë në momente të caktuara, gjithmonë përpiqem t’i inkurajoj dhe t’u them se njeriu është qenie elastike, thotë ajo në një prononcim për MIA-n. Këto ditë në Parlament, thotë ajo, kemi pasur një rast të sjelljes së keqe të një kolegu deputet ndaj një kolege deputete. Kolegu kërkoi falje! Është edhe më e vështirë kur kemi sulme të grave ndaj grave, të cilat nuk mungojnë në Parlamentin tonë. Unë mendoj se solidariteti duhet të jetë i pari. Dhe jo sulmet!”, theksoi deputetja Bilalli-Zendeli.
Kryeparlamentari, Talat Xhaferi, ka caktuar seancën e 107-të të legjislativit, e cila është seanca e parë plenare ekskluzivisht e dedikuar për promovimin e barazisë gjinore, për 8 Marsin, Ditën Ndërkombëtare të Gruas. Në rend dite është Informata për progresin në çështjet gjinore në dy dekadat e fundit në Republikën e Maqedonisë së Veriut. Për Informimin do të flasë ministrja e Punës dhe Politikës Sociale Jovana Trençevska, ndërsa do të flasin edhe disa deputete aktuale. /koha/
