Organizatat joqeveritare shprehen të zhgënjyera pasi Gjykata Kushtetuese shfuqizoi dispozitat ligjore sipas të cilave ekzekutimi i borxheve vjetërsohet për 10 vite në vend si më parë për 5 vite. Me fjalë tjera, kreditorët kanë të drejtë brenda 10 viteve të kërkojnë pagesën e borxhit të përcaktuar me vendim. Organizatat joqeveritare të bashkuara nën sloganin “Stop përmbaruesve” vlerësojnë se vendimi është marrë nën ndikim dhe pasojat do t’i ndjejnë së shpejti qytetarët. “Do të kërkojmë rritje të mbikëqyrjes nga ana Ministria e Drejtësisë dhe institucionet tjera mbi punën e përmbaruesve, thotë Marjan Nenov nga “No Pasaran”.
Ata po harmonizohen për hapat e radhës , nga protestat deri te përpjekjet për ndryshime të reja ligjore dhe insistojnë për një zgjidhje të shpejtë.
Nuk do të heqim dorë si sindikatë dhe si shoqata. Jemi në pritje të takimit me kryeministrin Mickoski. Duhet gjetur një lloj zgjidhjeje sepse kjo vetëm do ta zgjasë agoninë, thotë Marjan Risteski nga Nisma Stop Përmbaruesve.
Gjykata Kushtetuese shpjegoi në një konferencë disa ditë më parë se në marrjen e vendimit për shfuqizimin e neneve të ligjit nuk u morën me afatet. U kontestua se ndryshimet ligjore hynë në fuqi menjëherë pa pasur kohë për t’u përshtatur kreditorët, por edhe për gjyqtarët kontestues ishte edhe retroaktiviteti.
Kryeministri Hristijan Mickoski tha se shoqatat do të pranohen në Qeveri për të gjetur një zgjidhje, por jo të përshpejtuar.
“Qeveria është e hapur të takohet me shoqatat dhe të gjejë një zgjidhje të përbashkët për atë që ata thonë se është skllavëri borxhi. Më vjen keq që në të kaluarën janë marrë me nxitim vendime të detyruara me ligj, të cilat për fat të keq i bien Gjykatës Kushtetuese dhe merren masa të ndryshme etj. Kjo është arsyeja pse ndonjëherë njeriu duhet t’i lërë gjërat të treten për të bërë një hap përpara. Nëse jemi të nxituar, gjëra të tilla do të na ndodhin”, theksoi Mickoski.
Me shfuqizimin e dispozitave ligjore të javës së kaluar që ishin ngrirë në qershor, përmbaruesit sërish nuk kanë afat në procedurat përmbarimore. Pra, pas parashtrimit të kërkesës për përmbarim nuk ka vjetërsi të lëndës.
Gjykata Kushtetuese sqaron se afatet për ta nuk ishin fare në diskutim dhe se Kuvendi të njejtat mund t’i kalonte menjëherë, por problemi kryesor ishte se ligji zbatohej në mënyrë retroaktive dhe se nuk kishte mbetur asnjë afat prej 7 ditësh nga shpallja në Fletoren Zyrtare. në mënyrë që të prekurit të përshtaten me afatet e reja më të shkurtra.
Paraprakisht, Kuvendi me ndryshimet në Ligjin për marrëdhëniet e detyrimeve shkurtoi parashkrimin e kërkesave të kreditorëve nga dhjetë në pesë vjet, duke mundësuar që ligji të ketë fuqi prapavepruese ose retroaktive.
Siç tha në konferencën për media, gjyqtarja Ana Pavlovska Daneva, raprotuese për rastin, vendimi bazohet në arsyet se Kuvendi nuk i kushtoi vëmendje ndalimit të zbatimit prapaveprues të ligjeve, si dhe detyrimit kushtetues për të lejuar një periudhë të përshtatjes së qytetarëve me regjimin e ri ligjor, (vacatio legis), që i referohet publikimit të ndryshimeve në Fletoren Zyrtare.
Sipas Kushtetutës, siç ka sqaruar Daneva, lejohet përjashtim nga rregulli i përmendur për botim në Gazetën Zyrtare, por Kuvendi nuk i është përgjigjur Gjykatës Kushtetuese dhe as nuk janë adresuar arsyet dhe objektivat për të bërë një përjashtim të tillënë shpjegimin e ndryshimeve legjislative të propozuara, me të cilat Gjykata dyshon se janë shkelur pritshmëritë legjitime të qytetarëve si dhe siguria e tyre juridike.
Nga ana tjetër, Ana Gligorova nga Shoqata “Njeriu mbi Fitimin”, kohë më parë sqaroi se në vendet e Bashkimit Evropian lëndët kanë parashkrim të procedurës përmbarimore deri në pesë vjet, ndërsa në vend nga momenti i ardhjes së çështjes në përmbarues mund të ekzekutohet deri në dhjetë vjet.
“Kudo në Bashkimin Evropian ka një afat parashkrimi të procedurave përmbarimore maksimumi pesë vjet, dhe të njëjtët gjyqtarë e përmendën të njëjtën gjë në janar, domethënë që zbatohet efektivisht për pesë vjet. Nuk ka një gjë të tillë në BE, i gjithë Parisi apo Berlini do të mblidheshin menjëherë për një protestë, dhe këtu kemi 240 mijë llogari të bllokuara ose çerek milion njerëz janë bllokuar. Pra, sa prej nesh këtu? Nga 1.000 denarë borxhi bëhet 10.000 denarë, kjo është mbështetëse e kamatës”, thotë Gligorova. /Koha/
