Akuzat ndërpartiake për pazaret politike me ndryshimet në Kodin Penal dhe Ligjin për Amnistinë të propozuar dhe më pas të tërhequr, të cilat lidhen me sigurimin e shumicës së dy të tretave për miratimin e ndryshimeve kushtetuese dhe futjen e bullgarëve në Kushtetutë, janë shndërruar edhe në konflikte brendapartiake. Sipas analistëve politikë, për këtë ka disa faktorë, edhe pse në përgjithësi arsyet ndryshojnë nga partia në parti.
Ish-kryetari i VMRO-DPMNE-së, i cili është në arrati, Nikolla Gruevski dhe kryetari aktual, Hristijan Mickoski, në një “përplasje” të ndërsjellë në Facebook dëshmuan se kush dhe si i negocioi ndryshimet kushtetuese. Konflikti nisi pasi Mickoski, në një intervistë për gazetën gjermane Frankfurter Allgemeine Zeitung (FAC), akuzoi Gruevskin për komunikim të fshehtë me qeverinë për të shtyrë ndryshimet kushtetuese në Parlament.
Deklaratës së Mickoskit i ka paraprirë pretendimi i liderit të BDI-së, Ali Ahmeti, se në dhjetëra takime të fshehta me Gruevskin dhe ish-liderin e LSDM-së, Zoran Zaev, janë rënë dakord për ndryshime në Kodin Penal. Por për herë të parë Zaev u tërhoq nga këto ndryshime, ndërsa Hristijan Mickoski tani është tërhequr. Ky pretendim është mohuar nga të dy ish-kryetarët e partive.
MË SHUMË DËM PËR LSDM-në SESA PËR VMRO-në
Për analistin politik Petar Arsovski ka disa arsye për gjendjen aktuale të partive politike. “Një nga faktorët është një moto e njohur ballkanike që kryetarët e vjetër nuk largohen kurrë nga partitë. Kemi politikanë në Ballkan që kanë dekada që ndikojnë në rrjedhën e partive, pavarësisht nëse janë aktual, të nderit apo të kaluar. Është një faktor që ndikon në ndërrimin e gjeneratave të partive. E dyta është kriza afatgjatë ekonomike dhe politike, por edhe një krizë e matricës së vlerave që krijon përçarje si në parti si ideologji ashtu edhe brenda strukturave të tyre të brendshme. E treta është ndarja e shoqërisë maqedonase për vazhdimin e rrugës së BE-së apo heqjen dorë prej saj, e cila tani është në zenitin e ndryshimeve kushtetuese”, thotë Arsovski.
Sipas tij, nëse flasim individualisht për partitë në atë që ai e quan “moment konkret për shtetin”, ai mendon se ndoshta në LSDM bëhet fjalë për “lodhje të materialit”, ndërsa në VMRO-DPMNE është dallim i ideologjive. Por, Arsovski mendon se do të ketë probleme mes deputetëve të LSDM-së, nëse vërtetohet informacioni i Ahmetit se ish-lideri i LSDM-së, Zoran Zaev, ka qenë në një tryezë të përbashkët për ndryshimin e Kodit Penal. “Efekti bumerang ndaj LSDM-së është i pamohueshëm nëse del se ky informacion është i saktë. Sepse LSDM-ja kishte mandat të vështirë, është Marrëveshja e Prespës, vetoja franceze, kriza energjetike… E vetmja politikë autoktone që mund të zbatonin dhe nuk vareshin nga faktorë të jashtëm ishte sundimi i ligjit. Dhe nëse kjo u prish, do të kenë problem. Problemet që do t’i ndodhin anëtarëve dhe simpatizantëve të LSDM-së janë të pakrahasueshme me ato që do të ndodhin në VMRO-DPMNE nëse grindja mes Gruevskit dhe Mickoskit përshkallëzohet. LSDM-ja do ta dëmtojë imazhin e saj dhe VMRO-ja do të gjendet në krizë ekzistenciale”, shprehet Arsovski.
MICKOSKI NË POZITË MË TË MIRË
Analisti politik Sefer Selimi, nga ana tjetër, për gjendjen në të cilën ndodhen tri partitë më të mëdha në këtë moment thotë se “edhe kur gjithçka duket e qetë, brenda ka grupe të ndryshme që presin momente të caktuara për të marrë ndonjëherë udhëheqjen e partisë ose të bëheni më të fuqishëm”. “Momente të tilla në të cilat ndodhet shteti janë një mundësi e madhe për një turbullirë të tillë brenda radhëve të subjekteve, me të cilat ata do të mund të nxjerrin justifikime se pse do të bëhej një përçarje e tillë brenda tyre. Momente të tilla janë ideale për zhvillime brenda partisë”, thotë Selimi.
Lidhur me akuzat mes Gruevskit e Mickoskit, ai thotë se ky është momenti ideal që Mickoski t’i mbështesë ndryshimet kushtetuese dhe të ruajë ulësen në VMRO-DPMNE. “Ky do të ishte një arsyetim i mirë për Mickoskin që një pjesë e partisë të mbështesë ndryshimet kushtetuese, ndërsa ai mbetet në pretendimin se nuk i ka përkrahur ndryshimet kushtetuese. Mickoski dhe elita politike deri para dy ditësh nuk janë shkëputur asnjëherë nga veprimet e Nikolla Gruevskit. Arsyetimi se ish-kryetari Gruevski do ta arrijë këtë do t’i japë atij një zgjedhje të mirë për të mbetur kryetar i partisë. Kjo është një zgjidhje dalëse për vetë Mickoskin në gjithë situatën kur e dimë se ndryshimet kushtetuese janë vendimtare dhe vendi nuk do të ecë përpara dhe mund të shkojë vetëm në një krizë të re politike”, vlerëson Selimi.
Ndërkohë vijojnë me intensitet të pashuar deklaratat e politikanëve se kush me kë ka bërë “marrëveshje” për një falje të mundshme përmes ndryshimeve në Kodin Penal, të miratuar dy javë më parë. Të dyja “amnistitë” – si me ndryshimet e miratuara në Kodin Penal, ashtu edhe me ligjin për amnisti, i cili tashmë është tërhequr për rishqyrtim, po ndodhin në kohën kur deputetët pritet të votojnë ndryshimet kushtetuese, të cilat ndër të tjera gjërat, do të përfshijë bullgarët në Kushtetutë. Kjo, nga ana tjetër, është një kërkesë që vendi ka pranuar ta përmbushë, nëse dëshiron të vazhdojë integrimin në Bashkimin Evropian. /koha/
