Sektori i ndërtimit ka mungesë të dëshpëruar të punëtorëve të kualifikuar. Vlerësohet se nevojiten rreth 20,000 punëtorë, nga të cilët 70% janë ndërtues të kualifikuar. Ndërtuesit thonë se pagat nuk janë më kusht për të qëndruar në vend punonjësit e aftë të ndërtimit, por kryesisht kushtet e punës, koha e kaluar në vendin e punës dhe përfitime të tjera. Problemi i mungesës së kuadrove të kualifikuar, thonë ata, është një nga arsyet e zvogëlimit të aktivitetit ndërtimor dhe zvogëlimit të vëllimit të punës, që është shqetësuese nëse dihet se ky sektor është një nga liderët në ekonomi.
Se problemi po bëhet alarmant tregoi edhe shpalljet e fundit të punës të publikuara nga konsorciumi “Bechtel dhe Enka”. Vetëm 360 persona aplikuan për 2000 vende pune dhe konsorciumi ka nevojë për 8000 punëtorë.
Ndërtuesit thonë se problemi mund të zgjidhet me importimin e punëtorëve nga jashtë dhe drejtimin e të rinjve në arsimin profesional, si dhe me përfshirjen më të madhe të kompanive vendase në realizimin e investimeve kapitale në vend. Nikolla Velkovski nga Shoqata e Ndërtimtarisë thotë se problemi është aktual për 10 vite, por nuk ka asnjë masë nga shteti që do t’i ndihmonte kompanitë.
“Në ndërtim, 45.000 deri në 55.000 punëtorë punojnë në mënyrë të paracaktuar, por kompanitë kanë nevojë për staf shtesë që do të punojë në realizimin e projekteve aktuale dhe të ardhshme. Unë do t’ju jap një shembull me kompaninë time. Kemi tre vjet që kërkojmë punëtorë dhe deri më tani ka telefonuar vetëm një”, thotë Velkovski.
Ai dyshon se edhe përmes importit të paralajmëruar të punëtorëve do të mund të sigurohet staf i kualifikuar ndërtimor, pasi një të tillë nuk e gjen më në treg dhe vendi nuk është konkurrues me kushtet që ofron.
“Ky staf, nëse them diçka, është i mangët si në Evropë ashtu edhe në rajon, ndaj dyshoj se do të arrijmë t’i tërheqim këtu, duke pasur parasysh kushtet që ofrojmë dhe pagat, të cilat janë më konkurruese në krahasim me shtete te tjera. Tani punësohen vetëm ata punëtorë të huaj që investitorët i sjellin me vete nga vendi që vijnë. Për shembull, investitorët turq sjellin stafin e tyre të trajnuar, sepse nuk mund t’i gjejnë këtu”, theksoi Velkovski.
Andrea Serafimovski, kryetar i Shoqatës së Ndërtimtarisë në Odën Ekonomike, konsideron se problemi i mungesës së kuadrove në këtë sektor mund të zgjidhet vetëm me importimin e fuqisë punëtore nga jashtë, që do të mundësojë konkurrencë më të madhe në mesin e punëtorëve dhe për këtë arsye shteti duhet ta zgjidhë këtë çështje me kuota që janë larg nevojave sepse vetëm në ndërtim nevojiten 20 mijë punëtorë.
“Ajo që ne kemi raportuar tashmë si kualifikime në biografitë e punëtorëve nga India dhe Pakistani sugjeron se ata mund të jenë më të kualifikuar se punëtorët tanë. Disa nga këta persona kanë punuar tashmë në kantiere në Dubai dhe kanë 10 vjet përvojë pune. Kjo, besoj, do të sjellë më shumë konkurrencë mes punëtorëve tanë për të treguar se edhe ata mund të japin maksimumin në punën e tyre, e jo vetëm të kërkojnë të drejta më të mëdha”, thotë Serafimovski duke shtuar se shumica e investimeve janë bërë nga kompani të huaja.
Sipas të dhënave të Entit Shtetëror të Statistikave, në tremujorin e dytë të vitit vëllimi i punës në ndërtim është ulur për 21,8 për qind dhe numri i punëtorëve në këtë tremujor në ndërtim është rritur për 7 mijë punëtorë. Statistikat llogaritën gjithashtu se pagat në industrinë e ndërtimit u rritën me 19.5% në një vit. Paga mesatare në ndërtim, sipas këtyre të dhënave është 36.807 denarë. Në ndërtimtari është 34.729 denarë, ndërsa në ndërtimtari 41.579 denarë. /koha/
