Drejtori i Klinikës Universitare të Radioterapisë dhe Onkologjisë, Prof.Dr. Igor Stojkovski, në intervistë për AIM, thekson se buxheti i kushtëzuar i Klinikës së Radioterapisë dhe Onkologjisë për barna inovative, gjegjësisht për terapi biologjike, është dyfishuar, përcjell Nistori.
Ai thekson se buxheti i fundit gjithashtu siguron disponueshmërinë e shtatë barnave të reja për trajtimin e melanomës, gjirit, mushkërive, fshikëzës dhe prostatës. Disa nga këto barna, thekson ai, janë në dispozicion në Maqedoni edhe para se të jenë në dispozicion në vendet e fqinjësisë sonë, kështu që ne jemi të sigurt që pacientët trajtohen me terapi inovative moderne sipas protokolleve moderne botërore të trajtimit.
“Nga fundi është procedura administrative për vendosjen e një grupi barnash, inhibitorë të aromatazës (anastrozol dhe letrozol), në listën pozitive A – kështu që presim që ky grup barnash së shpejti të jetë i disponueshëm me recetë në barantoret në vendbanimin e pacientëve”, thekson Prof. Dr. Stojkovski.
Sa i përket kapacitetit kadrovik, shprehet se disa javë më parë katër specialistë privatë u pranuan në Klinikë (dy specialistë në fushën e radioterapisë dhe onkologjisë dhe dy në fushën e patologjisë) dhe pas një kohe të gjatë u forcua kapaciteti kadrovik i Klinikës.
“Klinika ka nevojë për rritje të personelit të të gjitha profileve, duke përfshirë infermierë, teknologë radiologjikë, fizikantë mjekësorë, infermierë, staf administrativ, etj. Po punojmë gjithashtu në mënyrë aktive në rindërtimin e pjesëve të caktuara të Klinikës, me plan për të transferuar disa nga pacientët e jashtëm dhe laboratorin biokimik në dhoma më funksionale ku nuk do të krijohen turma të mëdha”, thekson Drejtori i Klinikës, Prof. Dr. Stojkovski. Në vazhdim vijon intervista e plotë.
Klinika Universitare për Radioterapi dhe Onkologji është një nga disa klinikat, ku çdo ditë ka numër të madh pacientësh për të cilët disponueshmëria në kohë e terapisë është me rëndësi jetike. A është tejkaluar problemi i mungesës së terapisë së caktuar, siç është hormoni tabletë (“Anastrozol”, “Letrasan”, frenuesit CDK4/6) dhe ilaçi citostatik “Taxol”, të cilin pacientët duhet ta marrin çdo tre javë dhe tani nuk dinë çfarë të bëjnë dhe kur do të jenë në dispozicion të pacientëve?
Aktualisht, ilaçet janë në dispozicion, por ekziston mundësia që mungesat mund të ndodhin herë pas here për shkak të faktorëve jashtë kontrollit të klinikës. Faktorë të tillë mund të jenë rritja e numrit të pacientëve që çon në konsum më të shpejtë të rezervave, procedura të caktuara administrative që lidhen me prokurimin publik, si dhe vonesa në shpërndarjen nga prodhuesit ose shpërndarësit. Është e rëndësishme të theksohet se në situata të tilla ka ilaçe alternative me efikasitet identik. Gjithashtu, barnat që janë në listën pozitive të Fondit të Sigurimeve Shëndetësore (FSSH) që aktualisht nuk janë në dispozicion në Klinikë, dhe blihen privatisht, i nënshtrohen kompensimit nga FSSH.
A ka mundësi që ilaçi “Aromasin” i gjeneratës së fundit, i cili është një terapi antihormone për kancerin e gjirit dhe shumica e pacientëve e blejnë atë privatisht nga vendet fqinje dhe është më efikas, të vihet në listën pozitive të barnave ose të merret me recetë nga një onkolog?
Vendosja e një ilaçi të ri në listën pozitive është proces institucional i kryer nga grupet e punës së ekspertëve brenda Fondit të Sigurimeve Shëndetësore dhe Ministrisë së Shëndetësisë. Për të zbatuar me sukses këtë procedurë, është e nevojshme të koordinohet me prodhuesin e ilaçit, si dhe me shpërndarësit aktivë në tregun farmaceutik në shtet.
Deri ku janë aktivitetet për decentralizimin e terapisë onkologjike në SPQ “8 Shtatori” dhe në qytete të tjera të shtetit ku ka departamente të onkologjisë?
Përgatitjet dhe ekipimi i departamenteve në qytete të tjera të shtetit është në kompetencë të klinikave dhe qendrave spitalore ku ndodhen këto departamente. Klinika Universitare e Radioterapisë dhe Onkologjisë, edhe pse ka deficit të kuadrit nga të gjitha profilet mjekësore, shpreson të ndihmojë me ekspertizë në fushën e onkologjisë dhe radioterapisë në mënyrë që këto qendra të fillojnë të funksionojnë.
Kur do të realizohet premtimi që disa nga barnat që pacientët marrin në Klinikë mund të merren në barnatore në vendbanimin e tyre?
Grupet e punës në kuadër të Fondit të Sigurimeve Shëndetësore dhe Ministrisë së Shëndetësisë janë pranë përfundimit të procedurës administrative për vendosjen e një grupi barnash, frenues të aromatazës (anastrozol dhe letrozol), në listën pozitive A – prandaj presim që së shpejti ky grup barnash të jetë i disponueshëm me recetë në barnatore në vendbanimin e pacientëve.
Me çfarë përqindje është rritur buxheti i Klinikës, çfarë do të thotë kjo për pacientët onkologjikë për të cilët furnizimi me kohë i barnave është më i rëndësishëm, dhe a do të sigurohen barna të reja dhe për cilat lloje të kancerit?
Buxheti i kushtëzuar për ilaçet inovative (terapia biologjike) është dyfishuar. Ky buxhet është i rezervuar plotësisht dhe përdoret vetëm për barnat e miratuara nga Ministria e Shëndetësisë dhe Fondi i Sigurimeve Shëndetësore, të cilat nuk janë në listën pozitive të FSSH-së, kështu që buxheti i fundit parashikon disponueshmërinë e shtatë barnave të reja për trajtimin e melanomës, kancerit të gjirit, mushkërive, fshikëzës dhe prostatës. Disa nga këto barna janë në dispozicion në Maqedoni edhe para se të jenë në dispozicion në vendet e fqinjësisë sonë, kështu që ne jemi të sigurt që pacientët trajtohen me terapi inovative moderne sipas protokolleve moderne botërore të trajtimit.
Nga ana tjetër, buxheti i rregullt i institucionit rritet minimalisht dhe me këtë buxhet është e nevojshme të mbulohen të gjitha kostot e tjera, siç janë të gjitha barnat e tjera nga lista pozitive e FSSH-së, mirëmbajtja e pajisjeve radioterapike, mirëmbajtja e higjienës, pagat e punonjësve, si dhe të planifikohet zgjerimi dhe përmirësimi i kushteve hapësinore.
Pacientët reagojnë se një mjek në Klinikë kontrollon qindra pacientë në ditë që kanë ardhur për kontroll në mënyrë që ata pastaj të mund të marrin terapi, dhe pas disa orësh ai mbaron me ta, ai duhet të marrë pacientë të tjerë që kanë ardhur vetëm për një kontroll dhe të përshkruhet terapi në mënyrë që ata të mund ta marrin atë nga barnatorja ditore. Është e qartë se ka mungesë të mjekëve dhe infermierëve në Klinikë. A keni plan konkret se si ta tejkaloni një situatë të tillë dhe a keni punonjës privatë specializantë apo punësime të tjera të reja?
Sigurisht, për të riorganizuar funksionimin brenda institucionit, është e nevojshme të forcohet si stafi ashtu edhe kapaciteti hapësinor. Shpresojmë që duke transferuar barnat e përmendura më parë në listën pozitive të farmacisë dhe decentralizimin e kujdesit onkologjik në qendrat spitalore jashtë Shkupit, ngarkesa e punës së Klinikës së Radioterapisë dhe Onkologjisë do të zvogëlohet. Sa i përket kapacitetit kadrovik, shprehet se disa javë më parë katër specialistë privatë u pranuan në Klinikë (dy specialistë në fushën e radioterapisë dhe onkologjisë dhe dy në fushën e patologjisë) dhe pas një kohe të gjatë u forcua kapaciteti kadrovik i Klinikës. Klinika ka nevojë për rritje të personelit të të gjitha profileve, duke përfshirë infermierë, teknologë radiologjikë, fizikantë mjekësorë, infermierë, staf administrativ, etj.
Shumë pacientë nga i gjithë vendi vijnë në Klinikë, duke pritur me orë të tëra për ekzaminim ose kontroll dhe për terapi. Dhomat e pritjes janë shumë të ngushta për kaq shumë pacientë. A keni plan për forcimin infrastrukturor të Klinikës dhe përmirësimin e kushteve të trajtimit të pacientëve?
Me qëllim të përmirësimit të kushteve për pacientët, zgjeruam dhe kushtëzuam dhomat e pritjes në klinikë. Kemi vendosur sistem me numra, monitorë informativë dhe komunikim, në mënyrë që të sigurojmë kushte dhe rend më të rehatshëm për pacientët gjatë qëndrimit në klinikë.
Paralelisht, po punojmë në mënyrë aktive për rindërtimin e pjesëve të caktuara të objektit, me plan për të transferuar disa nga ambulantat dhe laboratorin biokimik në dhoma më funksionale ku nuk do të krijohen turma të mëdha. Në periudhën afatmesme, ne jemi gjithashtu të angazhuar për të siguruar kushte për fillimin e rikonstruksionit të katit të tretë, i cili ka qenë në fazën e karabinës për më shumë se tre dekada.
