Ajo që duan të rinjtë, përveç punës cilësore, është përmirësimi i arsimit, infrastrukturës më të mirë, përmirësimi i kujdesit ndaj mjedisit, sportit dhe rekreacionit dhe tema të tjera që nuk janë vetëm me interes për të rinjtë, por për të gjithë qytetarët.
Regjistrimi i popullsisë i vitit 2021 tregoi shifra shkatërruese. Mbi 77,000 të rinj që kanë lindur në vend janë shpërngulur. Popullsia po plaket, dhe popullsia e re po zvogëlohet, domethënë përqindja e të rinjve në të gjitha komunat është ulur ndjeshëm, krahasuar me rezultatet e regjistrimit të vitit 2002. Trendi i emigrimit të popullatës së re më së shumti vërehet në komunat Aerodrom, Mavrovë dhe Rostushë, ndërsa rënie më të vogël të numrit të të rinjve ka në Haraçinë, Karbinci, Krivogashtani dhe Demir Hisar. Rritje të popullsisë së re ka vetëm në Likovë, dhe Staro Nagoriçani e ruan status quo-në.
Të dhënat e regjistrimit tregojnë se në vitin 2002 ka pasur 2020 mijë persona, ndërsa sot janë 1837000. Kjo është një rënie prej mbi 200 mijë banorësh.
– Nëse marrim numrin e lindjeve dhe numrin e vdekjeve në ato 20 vjet, do të shohim se atje kemi pasur një rritje pozitive dhe duhet të kishim një rritje më të madhe të popullsisë. Po të marrim të dhënat vjetore për fëmijët e lindur jashtë vendit, kjo e dhënë po rritet me shpejtësi, ndërsa në vend është në rënie. Kjo tregon se njerëzit po shpërngulen, të rinjtë po shpërngulen, është i vendosur drejtori i Entit Shtetëror për Statistikat, Apostol Simovski.
Dy studime me temën “Rinia dhe regjistrimi” dhe ai me temën “Financimi i politikave rinore” zbulojnë arsyet e emigrimit në rritje të të rinjve dhe qëndrimin injorant të shtetit ndaj përmirësimit të jetës së të rinjve dhe nevojave të tyre reale. Nëse zëri i rinisë dëgjohet dhe nëse shteti dhe komunat bëhen më aktive në zgjidhjen e problemeve të rinisë dhe përmirësimin e statusit të tyre në shoqërinë maqedonase, është e mundur të ngadalësohet largimi aktual galopant nga vendi.
– Nëse duam qëndrueshmëri nga pikëpamja sociale dhe ekonomike, është e nevojshme të investojmë që të rinjtë të shohin të ardhmen e tyre në vend dhe të përgatiten plane për t’u përballur me reduktimin e popullsisë së re në terma afatgjatë. Sa i përket financimit të politikave rinore, fatkeqësisht nuk janë ndarë mjete të mjaftueshme për të mbështetur politikat rinore. Ligji për pjesëmarrjen e të rinjve i miratuar 3 vite më parë parashikon që 0.3 për qind e buxhetit të shtetit dhe 0.1 për qind e buxheteve të pushtetit vendor do të shkojnë për politikat rinore dhe këto shifra nuk po realizohen. Buxheti i ndarë për të rinjtë është i parëndësishëm në krahasim me atë që ndahet për sport. Vetëm në 8 komuna të rinjtë mund të vizitojnë një qendër rinore. Nëse duam t’i mbajmë të rinjtë në vend, t’u ofrojmë atyre një të ardhme,
Sipas saj, ajo që duan të rinjtë, përveç punës cilësore dhe pagave më të mira, është përmirësimi i arsimit, përmirësimi i infrastrukturës, përmirësimi i kujdesit ndaj mjedisit, sportit dhe rekreacionit dhe tema të tjera që nuk janë vetëm me interes për të rinjtë, por për të gjithë qytetarët. .
– Gjëja e parë që shteti duhet të bëjë është të miratojë një lloj strategjie afatgjatë apo politikë afatgjatë që do të kontribuojë në uljen e emigrimit të të rinjve. Kjo mund të bëhet duke krijuar politika afatgjata për përmirësimin e arsimit, përmirësimin e punësimit të të rinjve dhe përmirësimin e funksionalitetit të përgjithshëm të vetë institucioneve. Kur i pyesim të rinjtë pse largohen nga vendi, punësimi dhe shkollimi janë dy arsyet kryesore, por klima e përgjithshme se si funksionon vetë vendi ndikon edhe në motivin e një të riu që të largohet vetë nga vendi, thotë Petar Barlakovski. drejtor i MF-së dhe autor i hulumtimit “Rinia dhe Regjistrimi”.
Analiza e dytë, e cila i referohet financimit të politikave rinore, tregon një sërë dobësish të Ligjit për Pjesëmarrjen Rinore dhe Politikat Rinore dhe zbulon se shteti ndan shumë pak fonde për të rinjtë dhe kjo ndodh edhe në nivel lokal.
– Ligji është deri diku i padefinuar dhe nuk mund të monitorohet plotësisht se cilat fonde konsiderohen si fonde për të rinjtë, dhe cilat fonde konsiderohen për qëllime të tjera si arsim, kulturë, sport etj. Konkluzionet nuk ishin shumë optimiste në kuptimin që buxheti për të rinjtë, gjegjësisht fondet në dispozicion të Agjencisë për Rini dhe Sport, të cilat janë të destinuara për të rinjtë dhe jo për sport, janë një pjesë shumë e vogël e shpenzimeve totale të Agjencisë. dhe këtu konsiderojmë se është e nevojshme të forcohen kapacitetet financiare dhe të tjera të agjencisë. Një pjesë e madhe e organeve dhe shërbimeve që kanë të bëjnë me rininë aktualisht nuk ekzistojnë, prandaj nuk është miratuar një Strategji Kombëtare për Rininë, nuk funksionon asnjë organ këshillimor. nuk ka asnjë qendër kërkimore dhe këto janë shërbime dhe organe që ligji i parashikon dhe që ndoshta do të kenë implikime buxhetore dhe për këtë arsye duhet të miratohen dhe funksionojnë sa më shpejt që të jetë e mundur për të forcuar pozitën e të rinjve në nivel kombëtar dhe lokal. niveli i një pjese të vogël të bashkive ndajnë 0.1 për qind të buxheteve të tyre për të rinjtë dhe kjo duhet të ndryshojë urgjentisht. Ligji për të rinjtë nuk përmban afate në të cilat komunat duhet t’i përmbushin obligimet që u jep ligji, thotë Katerina Shapkova Kocevska, e cila është autore e këtij studimi.
Drejtori i Agjencisë për Rini dhe Sport ka konfirmuar se Strategjia Kombëtare për Rininë është përgatitur dhe dorëzuar në Qeveri. Mojsovski shpreson se së shpejti do të miratohet në seancën e qeverisë.
– Amendamenti i ligjit ekzistues është duke u bërë bashkë me klubin e deputetëve të rinj, i cili është një lider që përfaqëson të rinjtë dhe do të plotësojë drejtpërdrejt gjërat që u nevojiten direkt. Emigrimi mund të ndalet, por mund të ngadalësohet. Le t’i mbajmë të rinjtë që të vazhdojnë të jetojnë dhe të krijojnë në vendin tonë. Kjo nuk është diçka që të moshuarit e përgatisin për ta, por të rinjtë janë të përfshirë drejtpërdrejt në krijimin e strategjisë, tha Mojsovski.
Edhe pse është sportist, ai bind se në pozicionin e drejtorit në Agjenci kujdeset si për politikat rinore ashtu edhe për fondet e ndara posaçërisht për nevojat e tyre.
– Kur erdha në Agjenci, vetëm 5 për qind e buxhetit ishte ndarë për të rinjtë. Tani është tashmë 21 për qind dhe ne po shkojmë lart. Të rinjtë u trembën edhe kur në Agjenci erdhi një sportist që mendonin se do t’i harronte, por nga ana tjetër treguam se aktualisht po bëhet shumë më tepër për të rinjtë dhe tashmë jemi në rrugë për ta barazuar atë buxhet. Për 2 deri në 3 vjet atë buxhet do ta hajë sporti, tha Mojsovski.
Drejtori i AMS pret që ky institucion të shndërrohet sërish në Ministri, pasi funksionoi në vitin 1998 të largët dhe është i bindur se në këtë mënyrë do të zgjidhen më mirë problemet e të rinjve.
– Më premtoi kryeministri. Vendet përreth kishin buxhete të mëdha për rininë dhe sportin. Pra, nuk kemi një shifër të përcaktuar se sa po ndihmohet për të rinjtë, pse po ndihmon Agjencia si bartës, Ministria e Arsimit dhe institucionet e tjera dhe nuk e dimë saktësisht se sa fonde po injektohen. . Prandaj këto ditë do të synohet investimi më i madh dhe më efektiv tek të rinjtë për t’i mbajtur ata këtu, tha Mojsovski.
Drejtori i Entit Shtetëror të Statistikave, Apostol Simovski, nuk e fshehu kënaqësinë që më në fund të dhënat nga Regjistrimi i vitit 2021 filluan të përdoren për qëllimet e duhura.
– Të dhënat që kemi mbledhur duhet të përdoren për një të ardhme më të mirë për të rinjtë. Të dhënat tregonin tendenca shumë të këqija. Fatkeqësisht, të rinjtë po largohen nga vendi. Por për 20 vjet ne nuk e pamë këtë ose nuk donim ta shihnim. Sot e kemi atë foto. Ne duhet të krijojmë politika dhe t’i zbatojmë ato politika dhe të ndalojmë atë proces të largimit të të rinjve jashtë vendit, të qëndrojnë këtu, të krijojmë kushte që ata të duan të qëndrojnë këtu, sepse nuk mund të detyrosh askënd të qëndrojë dhe mendoj se Këto të dhëna do të mund të shërbejnë shumë nëse përdoren më me mençuri, është i vendosur Simovski. /Alsat/
