Inflacioni i lartë i vitit të kaluar dhe rritja e çmimeve në shitjet me pakicë kanë ndikuar edhe në sasinë e xhiros në tregtinë me pakicë të produkteve ushqimore dhe joushqimore. Rritja drastike e çmimeve, veçanërisht e produkteve ushqimore bazë, ndikoi në uljen e konsumit personal të qytetarëve, të cilëve iu desh të ulnin shpenzimet në përputhje me pagat mujore, të cilat ishin në hap me inflacionin, i cili arriti në mbi 18 për qind në muajt e fundit të vitit të kaluar.
Sipas të dhënave të mëparshme të Entit Shtetëror të Statistikave, në tregtinë me pakicë në dhjetor 2022, krahasuar me dhjetor 2021, shikuar sipas grupeve dhe klasave, ka rritje të qarkullimit në vlerë nominale, por të dhënat statistikore tregojnë rënie reale të xhiros në tregtinë me pakicë. Përkatësisht, në grupet e tregtisë me pakicë të ushqimeve, qarkullimi i pijeve dhe duhanit është rritur nominalisht me 15.7 për qind, por realisht është ulur me 5.1 për qind.
Në tregtinë me pakicë, me përjashtim të karburanteve, qarkullimi është rritur nominalisht me 8.7 për qind, realisht është ulur me 5.3 për qind dhe në tregtinë me pakicë të produkteve joushqimore, qarkullimi është rritur nominalisht me 2.5 për qind dhe në terma realë është ulur me 5.1 për qind. Vetëm në grupin e tregtisë me pakicë të karburanteve për makina u shënua rritje nominale prej 46.5 përqind, dhe rritje reale prej 28.4 përqind.
Rënia reale e xhiros në tregtinë me pakicë të ushqimeve, pijeve dhe duhanit nuk është vetëm një tregues “njëmujor”. Përveç muajit dhjetor, xhiroja në këtë grup produktesh ka shënuar rënie faktikisht edhe për tremujorin e fundit të vitit 2022. Qarkullimi i ushqimeve në nëntor është realisht më i ulët me 11 për qind, në tetor me 11 për qind dhe në shtator me 7.4 për qind.
Ndryshe nga kjo, për gjithë këta muaj vlera nominale e xhiros së ushqimeve dhe pijeve është rritur me mbi 10 për qind. Rritja më e lartë nominale e qarkullimit ishte në muajin nëntor, me 20.4 për qind, por më pas norma e inflacionit ishte edhe më e larta, pra arriti në 19 për qind. Por, rënia reale e shitjeve në dhjetor pritej nëse dihet se qytetarët kanë reduktuar edhe blerjet para Vitit të Ri të ushqimeve dhe produkteve të tjera, nën presionin e standardit të reduktuar dhe të ardhurave mujore më të ulëta, të cilat nuk kanë përcjellë rritjen e kostos së të jetuarit.
“Për shkak të çmimeve të larta të ushqimeve, na u desh të hiqnim dorë nga disa nga zakonet tona të mëparshme. Të parët në listën e kursimeve janë pijet alkoolike. Tani e bëjmë këtë më rrallë dhe blejmë edhe sasi më të vogla të mishit dhe produkteve të qumështit. Është e njëjta gjë me rrobat dhe këpucët. Kriza na detyroi të shtynim disa blerje të planifikuara të pajisjeve shtëpiake apo mobiljeve. Pagat nuk na lejojnë të vendosim për blerje më të mëdha. Faturat në dyqane janë më të larta, por gjithnjë e më pak ka produkte në shporta kur bëjmë Pazar”, shprehen qytetarët.
Për momentin, Shoqata e Ndërmarrjeve Tregtare nuk i komenton të dhënat e publikuara nga Enti Shtetëror i Statistikës, si dhe nëse ka rënie të qarkullimit në objektet e shitjes me pakicë në Maqedoni, si rezultat i uljes së konsumit personal të qytetarëve.
“Për një konkluzion të përgjithshëm për uljen e xhiros reale në tregti duhen analiza më serioze. Prandaj çdo opinion i shprehur pa të dhëna konkrete do të ishte i njëanshëm. Ju e dini që vitin e kaluar ka pasur inflacion të lartë dhe se si do të ndikojë në operacionet e kompanive tregtare do të dihet me llogaritë përfundimtare të kompanive, në fund të marsit të këtij viti”, tha Beti Iceva, nga kjo shoqatë. /koha/
