Për gjashtë muaj pritet të shikohen edhe rezultatet e para të zgjidhjes së re ligjore që rregullon 26 praktika të pa ndershme tregtare. Kufizimi i rabatit në 10 për qind, dhe jo si më parë, që arrinte në 30-40 për qind të fitimit neto, gjoba në shumën 20 mijë euro, dhe anulimi i manipulimit me çmimet. Këto janë ndër pikat kyçe të Ligji për Parandalimin e Praktikës së Padrejtë në zinxhirin e furnizimit të produkteve bujqësore dhe ushqimore i cili duhet të jetë gati deri në fund të muajit tetor. Kompetentët premtojnë se përmes ligjit do të ketë një ulje të re të çmimeve të produkteve ushqimore me të paktën 20 për qind në raport me çmimet e deritanishme.
Në këtë ligj zbatohen direktivat evropiane dhe ai do të miratohet me flamur evropian.
“Me Ligjin për ndalimin e praktikave të padrejta tregtare do të rregullohen kushtet dhe mënyra se si do të bëhet tregtia në fushën e produkteve bujqësore dhe ushqimore dhe nuk do të lejohet përdorimi i fuqisë së një kompanie të caktuar ndaj kompanive të tjera.”, thotë ministri i ekonomisë Kreshnik Bekteshi.
Vasko Ristovski nga Oda Ekonomike, pret që ky ligj të sjellë rregull në tregtinë me produkte ushqimore dhe bujqësore.
“Ky është një ligj krejtësisht i ri, një punë e re për të gjithë ne dhe për kompanitë, furnitorët, shitësit me pakicë dhe shumicë. Është një ligj evropian që është transpozuar këtu, i përshtatur me tregun tonë, dhe besojmë se do të vendoset rregull“, thekson Vasko Ristovski – këshilltar i pavarur në Odën Ekonomike.
Ky ligj rregullon rregullat dhe masat për parandalimin e imponimit të praktikave të padrejta tregtare që devijojnë nga sjellja e mirë tregtare dhe përcakton praktikat e padrejta tregtare në zinxhirin e furnizimit të produkteve bujqësore dhe ushqimore, imponimi i të cilave shfrytëzon fuqinë e konsiderueshme negociuese të blerësit në raport ndaj furnitorëve të tij dhe arrihet koordinimi ndërmjet autoriteteve përgjegjëse për zbatimin e dispozitave të këtij ligji. Ai do të zbatohet për shitjen e produkteve bujqësore dhe ushqimore, furnizuesi dhe blerësi i të cilave janë të vendosur në Republikën e Maqedonisë së Veriut, në shtetet anëtare të Bashkimit Evropian ose në vende të treta.
Ligji i veçantë për praktikat e padrejta tregtare, i cili do të harmonizohet me Ligjin për tregti, ndërsa Maqedonia do të jetë i pari në rajon që do të sjellë një ligj të tillë. Qëllimi është që konsumatorët të kenë më shumë mundësi për të realizuar të drejtat e tyre, si dhe të mos lejojnë praktika të padrejta në të gjithë zinxhirin tregtar. Në të ardhmen, praktikat e pandershme tregtare, praktikat mashtruese tregtare dhe praktikat agresive tregtare në shitjen e mallrave dhe shërbimeve, do të jenë përgjegjësi e Inspektoratit Shtetëror të Tregut përmes kontrolleve të rregullta dhe të jashtëzakonshme, si dhe pas alarmimit nga ana e konsumatorëve.
Sipas rezultateve të sondazhit të Bashkimit Evropian të para disa viteve, të kryer mes furnizuesve që janë pjesë e zinxhirit ushqimor, 96 për qind e të anketuarve deklaruan se ishin të ekspozuar ndaj të paktën një forme të praktikës së padrejtë tregtare. Në Spanjë, 56 për qind e furnitorëve deklaruan se kushtet kontraktuale shpesh ose herë pas here ndryshohen në mënyrë retroaktive, ndërsa në Itali 57 për qind e prodhuesve shpesh ose gjithmonë pranuan ndryshime retroaktive të njëanshme të kushteve të bashkëpunimit nga frika e hakmarrjes në kuptimin e biznesit. Pasojat e praktikave të padrejta tregtare janë të shumë anshme. Ato ndikojnë drejtpërdrejt në mbijetesën e kompanive në treg dhe investimet e reja financiare në produkte dhe teknologji. Kostot u rritën për 83 për qind të të anketuarve që ishin viktima të praktikave të padrejta tregtare, ndërsa 77 për qind, deklaruan se pasoja ishte në formën e uljes së të ardhurave.
Në Bashkimin Evropian kur kompanitë reklamojnë, shesin ose shpërndajnë produkte, ato duhet t’ju informojnë me saktësi të mjaftueshme për t’ju mundësuar të merrni një vendim të informuar për blerje. Ata duhet të deklarojnë të gjitha detajet e detyrueshme në një “mënyrë të qartë dhe të kuptueshme” dhe në “gjuhë të qartë dhe të kuptueshme”. Sugjerohet të mësoni më shumë rreth temave, informacioneve dhe kontratave.
Nëse ata nuk ju japin këtë informacion, veprimet e tyre mund të konsiderohen të pandershme. Nëse trajtoheni në mënyrë të padrejtë, keni të drejtën e mbrojtjes ligjore. Ju jeni të mbrojtur nga dy kategori kryesore të praktikave të padrejta të biznesit: praktika mashtruese, qoftë me veprim (duke dhënë informacion të rremë) ose me mosveprim (mosveprim të informacionit të rëndësishëm), dhe praktika agresive që përpiqen t’ju detyrojnë të blini.
Në BE si praktika jo të ndershme tregtare janë edhe reklamimi për hir të mashtrimit , renditja jo transparente e rezultateve të kërkimit, oferta false “falas”, manipulimi i fëmijëve, modelet e errëta të dizajnit modeleve. Pretendime të rreme për shërim. Pretendime të rreme për pranueshmërinë ekologjike të produkteve ose marketing manipulues të gjelbër. Ndër to renditen edhe reklamat e fshehura në media (reklama në formën e një artikulli gazete). Shpalljet e influenserëve në rrjetet sociale, shpalljet në lojëra të ndryshme. Vlerësime të rreme të konsumatorëve, sistemet piramidale, oferta false çmimesh dhe dhuratash, përparësitë e rreme “të veçanta”, oferta të rreme të kufizuara, dërgimi këmbëngulës i ofertave…. /koha/
