Ngrënia e spinaqit si Popeye jo vetëm që ju bën më të fortë por mund t’ju mbroë nga demenca,sygjeron studimi.
Njerëzit me nivele të larta të tre antioksidantëve kryesorë në gjakun e tyre kanë më pak gjasa të preken nga çregullimi i kujtesës,(demenca), zbuluan studiuesit.
Dy nga përbërësit – luteina dhe zeaxanthin – janë të bollshme në perimet jeshile me gjethe, si dhe në bizele.
Studiuesja kryesore Dr May Beydoun, një eksperte nga Instituti Kombëtar i Shëndetit i SHBA-së, tha:
‘Zgjerimi i funksionit njohës të njerëzve është një sfidë e rëndësishme e shëndetit publik.
“Antioksidantët mund të ndihmojnë në mbrojtjen e trurit nga stresi oksidativ, i cili mund të shkaktojë dëmtim të qelizave.”
Por ajo shtoi se nevojiten më shumë studime për të testuar nëse antioksidantët me të vërtetë ‘mund të ndihmojnë në mbrojtjen e trurit nga demenca’.
Shkencëtarët kanë mbrojtur prej kohësh se një dietë e shëndetshme mund të shmangë demencën duke rritur shëndetin e zemrës dhe të qarkullimit të gjakut – që të dyja dihet se luajnë një rol në sëmundje, si dhe nëpërmjet dietës, njerëzit mund të rrisin nivelet e tyre në gjak të tre përbërjeve duke marrë suplemente.
Dr Beydoun dhe kolegët analizuan mostrat e gjakut të më shumë se 7,000 amerikanëve.
Të gjithë pjesëmarrësit ishin të paktën 45 vjeç dhe gjithashtu iu nënshtruan një ekzaminimi fizik dhe intervistës në fillim të studimit.
Më pas ata u monitoruan mesatarisht për 16 vjet, në mënyrë që ekspertët të mund të gjurmonin shkallët e demencës.
Pjesëmarrësit u ndanë në tre grupe bazuar në nivelin e tyre të antioksidantëve luteinë dhe zeaxanthin dhe beta-cryptoxanthin në gjakun e tyre.
Çdo 15.4 mikromole për litër rritje e niveleve të luteinës dhe zeaksantinës lidhej me një ulje prej shtatë për qind të rrezikut të demencës, llogaritën studiuesit.
Ndërkohë, çdo rritje prej 8,6 mikromole për litër e beta-kriptoksantinës uli mundësinë e zhvillimit të demencës me 14 për qind.
Efekti i antioksidantëve në demencë u zvogëlua kur u morën parasysh faktorë të tjerë, duke përfshirë arsimin, të ardhurat dhe aktivitetin fizik.
“Është e mundur që këta faktorë mund të ndihmojnë në shpjegimin e marrëdhënies midis niveleve të antioksidantëve dhe demencës”, shtoi Dr Beydoun.
Ekipi pranoi gjithashtu se gjetjet janë të kufizuara sepse ato bazohen në një matje të gjakut të marrë në fillim të studimit, që do të thotë se ato “mund të mos pasqyrojnë nivelet e njerëzve gjatë jetës së tyre”.
Dhjetëra studime kanë treguar se një dietë e pasur me fruta dhe perime mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të demencës, nga e cila vuajnë 944,000 britanikë dhe 6.5 milionë amerikanë.
Ekspertët besojnë se ngrënia e një diete të caktuar mund të ndikojë në mekanizmat biologjikë të cilët vazhdojnë të shkaktojnë demencën.
Ajo që ha një person mund të lidhet gjithashtu në mënyrë indirekte me demencën duke rritur rrezikun e diabetit, obezitetit dhe sëmundjeve të zemrës, të cilat dihet se lidhen me demencën.
Studimet kanë zbuluar më parë se një dietë mesdhetare, e cila është e pasur me perime, fruta, bishtajore dhe peshk, ul presionin e gjakut, i cili është një faktor rreziku për çmenduri.
Dr James Connell, i Alzheimer’s Research UK, tha se gjetjet e mëparshme mbi lidhjen midis antioksidantëve dhe rrezikut të demencës kanë qenë ‘të përziera’.
Kur u morën parasysh mënyra e jetesës, statusi socio-ekonomik dhe faktorët e aktivitetit fizik, rreziku i reduktuar i vërejtur në studimin e ri ‘ishte më i vogël’, tha ai.
“Është e rëndësishme që studiuesit të vazhdojnë të hetojnë efektet mbrojtëse të antioksidantëve në kontekstin e faktorëve të tjerë të rrezikut dhe të punojnë për të kuptuar se si ndërveprojnë ata”, tha Dr Connell.
Ai tha: ‘Sëmundjet që shkaktojnë demencën zhvillohen gjatë shumë viteve, por ky studim shikoi vetëm nivelet e antioksidantëve në një moment në kohë.
“Ndërsa ky hulumtim nxjerr në pah një gjetje potencialisht interesante, është e rëndësishme që kërkimi të marrë një pamje afatgjatë të faktorëve që mund të ndikojnë në rrezik.”
Dr Connell shtoi: “E vetmja mënyrë për të ditur nëse ushqime të veçanta ose suplemente dietike që përmbajnë këto mund të ndihmojnë në reduktimin e rrezikut të demencës është përmes sprovave klinike të kujdesshme në të ardhmen.
“Ne e dimë se rreziku i demencës është kompleks dhe përfshin faktorë, duke përfshirë moshën dhe gjenetikën, si dhe faktorë të stilit të jetesës, siç është dieta jonë.
Bërja e ndryshimeve pozitive në stilin e jetës mund të zvogëlojë rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve që shkaktojnë demencë.
