Katër ligje vendimtare për fëmijët në Maqedoninë e Veriut janë të bllokuara në Qeveri dhe Parlament dhe fëmijët nuk mund të presin më miratimin e ligjeve, apeloi ditë më parë përfaqësuesja e UNICEF-it, Patricia DiGiovani, shkruan SDK.
Ajo sqaron se bëhet fjalë për Projektligjin për Drejtësinë për Fëmijët, i cili është krijuar nga Qeveria dhe duhet të kalojë menjëherë në Kuvend, ndryshimet në Ligjin për Arsimin Fillor, të cilat janë në procedurë parlamentare e tanimë që shtatë muaj kanë kaluar vetëm shqyrtimin e parë, Projektligji për Arsimin e Mesëm dhe Projektligji për Arsimin dhe Aftësimin profesional duhet të përcaktohen nga Qeveria.
DiGiovanni thotë se në 30 vjet që nga ratifikimi i Konventës së Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Fëmijëve, të drejtat e fëmijëve nuk kanë ndryshuar, por ka ndryshuar fëmijëria.
“Miratimi i Projektligjit për Drejtësinë për Fëmijët nga Qeveria është si mos e më mirë, por UNICEF-i i bën thirrje Kuvendit që ta kalojë menjëherë dhe pa vonesë këtë ligj pasi të hyjë në procedurë parlamentare. Para se të merrte dritën jeshile nga Qeveria, ky ligj ishte përgatitur për më shumë se katër vjet. Ai prezanton një masë të re që siguron që interesi më i mirë i fëmijës të merret parasysh në çdo vendimmarrje që ka të bëjë me fëmijët në konflikt me ligjin, si dhe fëmijët viktima dhe dëshmitarë në proceset gjyqësore. Masa të reja po futen gjithashtu për të mbështetur fëmijët në konflikt me ligjin, duke u mundësuar atyre të riparojnë dëmet që kanë shkaktuar, duke i ndihmuar të kuptojnë pasojat e asaj që kanë bërë dhe duke u ofruar atyre mundësi për t’u riintegruar në komunitet. Projektligji është në përputhje me direktivat e BE-së për mbrojtjen ligjore procedurale të fëmijëve që dyshohen apo akuzohen në procedim penal, si dhe me standardet minimale për të drejtat, mbështetjen dhe mbrojtjen e fëmijëve viktima të krimit”, thotë përfaqësuesja e UNICEF-it.
DiGiovanni i bën thirrje Kuvendit të përshpejtojë miratimin e ndryshimeve në Ligjin për Arsimin Fillor. UNICEF shpreh shqetësimin se edhe shtatë muaj pas dorëzimit të këtyre amendamenteve në Kuvend, ato janë ende në procedurë parlamentare.
“Edhe pse ligji aktual ofron një bazë të mirë për përmirësimin e cilësisë së arsimit dhe për arsimin gjithëpërfshirës, këto ndryshime janë të një rëndësie thelbësore për ofrimin e një zgjidhjeje afatgjatë për fëmijët në institucionet penale dhe korrektuese të cilët vazhdojnë të jenë të privuar nga e drejta për arsimim. Këtë situatë negative vazhdimisht e theksojnë UNICEF-i, Avokati i Popullit, Komisioni për Parandalimin dhe Mbrojtjen nga Diskriminimi dhe Bashkimi Evropian në raportet e tyre”, shton ajo.
Qeveria, thekson DiGiovani, duhet të ndërmarrë veprime të menjëhershme për miratimin dhe dërgimin në Kuvend të Projektligjit për Arsimin e Mesëm dhe Projektligjit për Arsimin dhe Aftësimin Profesional. Sipas saj, këto dy ligje janë thelbësore për të garantuar kalimin nga arsimi fillor në atë të mesëm për fëmijët e grupeve të cenueshme, si fëmijët me aftësi të kufizuara, fëmijët në institucionet korrektuese, fëmijët emigrantë dhe fëmijët refugjatë. Ndër të tjera, këto ligje trajtojnë diskriminimin dhe nxjerrin në pah rëndësinë e shëndetit mendor dhe faktorëve mjedisorë në arsimin e mesëm. Gjithashtu, futja e qendrave rajonale të arsimit profesional në ligjin për arsimin dhe aftësimin profesional paraqet një hap shtesë në harmonizimin e aftësive që fëmijët do të fitojnë në shkollë me nevojat e tregut të punës.
“Zvarritja vetëm sa do ta përkeqësojë situatën aktuale në disa sektorë. Në arsim, shohim një situatë ku tre të katërtat e të gjithë fëmijëve të moshës 15 vjeç nuk arrijnë të arrijnë nivelin bazë të shkrim-leximit në fushën e leximit dhe dy nga tre nxënës arrijnë rezultate të dobëta në lëndët e matematikës dhe shkencave natyrore. Gjithnjë e më shumë fëmijë bien në konflikt me sistemin e drejtësisë”, apelon DiGiovanni.
