Me nënshkrimin e Kodit për zgjedhje korrekte dhe demokratike, përfaqësuesit e shumicës së partive politike dje u zotuan se do të respektojnë kodin etik dhe nuk do të përdorin gjuhën e urrejtjes në fushatën parazgjedhore.
“Kodi është konfirmim për zhvillimin demokratik për shoqërinë tonë se të gjithë së bashku obligohemi në parimet e demokracisë. Përmes nënshkrimit të Kodit, nënshkruesit dërgojnë mesazh për zgjedhje korrekte dhe respektim të të gjitha rregullave, ligjeve dhe dispozitave, si dhe respektim të sundimit të drejtësisë dhe shtetit juridik gjatë organizimit të zgjedhjeve”, theksoi kryetari i Komisionit Shtetëror të Zgjedhjeve, Aleksandar Dashtevski.
Me nënshkrimin, thotë Dashtevski partitë politike obligohen se do ra respektojnë kodin etik dhe nuk do të përdorin gjuhë të urrejtjes në fushatën parazgjedhore. Maksim Dimitrievski nga Lëvizja ZNAM – Për Maqedoninë tonë, theksoi se në jehonën e fushatës presidenciale një numër i madh i kandidatëve për Parlament janë përfshirë drejtpërdrejtë folës të cilët bëjnë thirrje për mbështetje për kandidatët presidencialë, pas së cilës e thirri Komisionin Shtetëror të Zgjedhjeve që ta shqyrtojë këtë.
Përfaqësuesit i koalicionit “Guximshëm për Maqedoninë” Stevço Jakimovski, gjithashtu theksoi edhe mënyrën e financimit shtetëror të fushatës politike. Thotë se ideja e financimit shtetëror të fushatës zgjedhore është të inkurajojë pluralizmin politik dhe jo të financojë vetëm autoritetin kryesor politik dhe opozitën, ndaj theksoi se nuk e ka nënshkruar Kodin.
Praktika tregon se megjithëse eksponentët politik nënshkruajnë Kodin Zgjedhor, por një pjesë e asaj që nënshkruesit angazhohen, nuk konfirmohet në aktivitetet e tyre. Në ecurinë e deritanishme të fushatës presidenciale, vërejtjet më të shpeshta i referohen mesazheve fyese dhe përçmuese të shkëmbyera mes disa prej kandidatëve. Nga të cilët zakonisht nuk ka falje.
Gati 80 për qind janë të mendimit se gjuha e urrejtjes intensifikohet gjatë një fushate zgjedhore, 80 për qind e qytetarëve besojnë se partitë politike inkurajojnë gjuhën e urrejtjes dhe mbi 81 për qind se partitë shkaktojnë përçarje në shoqëri. Këto janë rezultatet e anketës së fundit të opinionit publik të realizuar nga Instituti për hulumtime politike në Shkup për “Detektor”, bazuar në mostrën përfaqësuese prej 1.078 të anketuarve në periudhën nga 21 deri më 24 mars.
Analiza e strukturës etnike të qytetarëve që dhanë përgjigje tregon se si maqedonasit ashtu edhe shqiptarët etnikë në shumicë besojnë se partitë inkurajojnë gjuhën e urrejtjes dhe krijojnë përçarje, me dallimin se maqedonasit në një shumicë dukshëm më të madhe e shprehin këtë qëndrim. Nëse për këto çështje, 80-90 për qind e maqedonasve besojnë se partitë inkurajojnë gjuhën e urrejtjes dhe krijojnë përçarje, këtë qëndrim e ndajnë 40-50 për qind e shqiptarëve etnikë.
Sipas rezultateve të anketës, 89.1 për qind e qytetarëve kanë thënë se në Maqedoni është prezente gjuha e urrejtjes, ndërsa vetëm 6 për qind nuk kanë konstatuar një dukuri të tillë. Një e treta e qytetarëve besojnë se gjuha e urrejtjes ka qenë e motivuar nga bindjet politike, 20.5 për qind besojnë se ka qenë e motivuar nga përkatësia etnike, 10.5 për qind kanë zbuluar gjuhën e urrejtjes për shkak të pamjes fizike, 7.5 për qind për shkak të besimeve fetare dhe 5.5 për qind për shkak të moshës.
Gati dy të tretat e qytetarëve ose 64.2 për qind besojnë se sot ka më shumë gjuhë të urrejtjes se pesë vjet më parë, 12.6 për qind kanë vërejtur më pak gjuhë të urrejtjes sot se pesë vjet më parë, ndërsa 18.7 për qind nuk kanë shënuar ndonjë ndryshim.
Në të njëjtën kohë, qytetarët janë mjaft të ndarë në pyetjen nëse rregulloret aktuale ligjore janë të mjaftueshme për të reduktuar apo parandaluar gjuhën e urrejtjes: 43 për qind besojnë se janë të mjaftueshme, 45.2 për qind se nuk janë të mjaftueshme.
Megjithatë, 70.6 për qind e të anketuarve mendojnë se duhet të miratohen ligje më të rrepta për të parandaluar gjuhën e urrejtjes, ndërsa 22 për qind janë të mendimit se nuk duhet, sepse Instituti për Studime të Komunikimit dje publikoi gjashtë raport mujor në kuadër të sondazhit “Matja e Narrativave Politikisht të Dëmshme”, i cili përfaqëson një sublimim të të dhënave nga monitorimi i praktikave të komunikimit të aktorëve politikë në periudhën shtator 2023- shkurt 2024.
“Analiza e raporteve për gjashtë muaj tregoi se narrativat e dëmshme përmbanin mbi një të tretën e numrit të përgjithshëm të postimeve të partive politike dhe liderëve politikë. Partitë dhe liderët, përmes akuzave dhe qëndrimeve të paargumentuara, shpesh përdorin narrativa të dëmshme me të cilat përpiqen të minojnë besimin në institucionet e sistemit dhe të bëjnë përzgjedhje të njëanshme të të dhënave për ta çuar publikun në përfundime të gabuara. Pothuajse me të njëjtën frekuencë, ata përdorin sulme të personalitetit, pra demonizimin, nxisin përçarje dhe populizëm”, thuhet në raportin ISK-së.
Objekt i monitorimit ishin dhjetë parti politike dhe liderët e tyre, partitë e të cilave kanë të paktën dy deputetë në përbërjen parlamentare 2020-2024, si dhe komunikimi në Fejsbuk i anëtarëve të Qeverisë së RMV-së.
“Dy partitë më të mëdha politike, VMRO-DPMNE dhe LSDM, prijnë shumë në njoftimet me narrativa të dëmshme dhe atyre u bashkohet e majta në vendin e tretë. Gjegjësisht, nga numri i përgjithshëm i postimeve me narrativa të dëmshme (797), 732 ose 92 për qind janë krijuar dhe vendosur nga këto tri parti (VMRO-DPMNE 311 postime, LSDM 228 postime dhe E majta 193 postime). Nga ana tjetër, në radhë të parë në përhapjen e narrativave të dëmshme mes liderëve politikë është Dimitar Apasiev nga E majta, i cili ka 50 postime të tilla në gjashtë muaj. Në vend të dytë është Hristijan Mickoski nga VMRO-DPMNE (17 pozita), ndërsa në vend të tretë është Izet Mexhiti nga Lëvizja Demokratike (11 pozita)”, thuhet në raportin e Institutit për Studime të Komunikimit. /Koha/
