Ndarja e fondeve për mbështetjen, gjegjësisht bursat për studentët që studiojnë në universitetet që janë pjesë e Listës së Shangait, duhet të të rishikohet. Kështu ka thënë drejtori i Revizionit të shtetit, Maksim Acevski në prezantimin e Raportit përfundimtar për standardet dhe kushtet e studentëve në konviktet e studentëve. Acevski ka thënë se ndarja e bursave për studime jashtë shtetit nuk ka treguar efekt, pasi shteti nuk ka arritur të ketë ndonjë përfitim nga kjo masë.
“Dhe çfarë kemi ne në fund, vendi ynë është aq i pasur sa ne financojmë fëmijët tanë dhe talentët tanë me fondet e taksapaguesve dhe nuk na intereson aspak t’i kthejmë ato talente dhe personel me arsim të lartë në vendin tonë vend dhe të kontribuojë për shoqërinë tonë”, tha Acevski, ndërsa shtoi se raporti ka gjetur se, vetëm vitin 2022, 44.4 për qind e parave për bursa janë destinuar për 111 studentë të regjistruar jashtë shtetit.
“Ironia edhe më e madhe është se, nëse kemi 3100 aplikime për bursa brenda vendit dhe mbështesim 111 studentë për studime jashtë shtetit, kjo do të thotë se 44.4 për qind të mjeteve ju ndahen këtyre 111 studentëve”, tha Acevski.
Ai informoi se në vitin akademik 2022-2023, janë miratuar 2509 bursa dhe se raporti atyre që janë miratuar dhe atyre të pamiratuara, “tregon se diçka mungon në sistemin e politikbërjes, renditjen e aplikantëve dhe numrin e aplikimeve të pranuara”. Sipas raportit të ESHR-së, në vitin 2022 shteti ka shpenzuar afërsisht 22 milionë e 690 mijë euro për akomodim, ushqim dhe bursa në arsimin e lartë. Nga ato 22.6 milionë euro, 50 për qind janë paguar për shujtat e studentëve, 40 për qind për bursa, 17 për qind për akomodim dhe ushqim, dhe 3 për qind për shpenzime të tjera.
Ministrja Vesna Janevska theksoi se përqindja e shpërndarjes së bursave sipas fushave është e përcaktuara me ligj, disa prej të cilave nuk shfrytëzohen.
“Vërtetë, fondet e akorduara për studentët që dërgojmë në universitetet që janë pjesë e Listës së Shangait janë të mëdha. Unë ende mendoj se ideja ishte e mirë, por zbatimi është i keq. Personalisht nuk shoh faj tek ata studentë, unë shoh faj tek sjellja e shtetit, jo vetëm e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës. Edhe pse rreth 40 për qind janë kthyer në vend dhe punojnë në kompani private, fakt është se shteti duhet t’u sigurojë atyre kushte që të kthehen në punë dinjitoze. Disa prej tyre janë ende në studime pasuniversitare dhe doktoraturë. Pra, kemi shanse reale për ta përmirësuar këtë gjendje”, theksoi Janevska.
Sipas Stefan Andonovskit, ministër për Digjitalizim, bursat për studime jashtë shtetit janë “një zgjidhje e shkëlqyer dhe një nga risitë më të mëdha” në mbështetjen e arsimit të lartë.
Ai tha se vetë, si bursist nga shtetit, e ka përmbushur detyrimin e kontratës për t’u kthyer në shtet, por shumë nga studentët e tjerë jashtë vendit nuk janë kthyer sepse mënyra e zbatimit të kontratës ka lëshime serioze.
“Mbështetja duhet të vazhdojë, sepse vetëm mbi këtë bazë, Universiteti i Shkupit ose çdo universitet tjetër shtetëror do të ngjitet lart në renditjen e Shangait. Fatkeqësisht, deri më sot, sipas informacioneve të mia, asnjë student nga kjo universitetet e Listës së Shangait nuk është punësuar në asnjë universitet tonin shtetëror, gjë që flet shumë për përkushtimin dhe dëshirën e universiteteve për të përparuar në arsim”, tha ministri Andonovski. Ai informoi se aktualisht, MASH-i është duke bërë një regjistër digjital për të gjithë studentët me bursë jashtë vendit, po kontaktohen dhe me dy prej tyre janë lidhur kontrata për të punuar “pro bono” për nevojat e Ministrisë së Arsimit dhe Shkencës.
