Tre kryetarë komunash nga tre parti të ndryshme politike do të dalin në zgjedhjet e ardhshme parlamentare si bartës të listave për deputetë. Nëse do të bëhen deputetë, do të duhet të zgjedhin nëse do të kalojnë nga kryetari i komunës në Parlament apo nga ana tjetër do t’ia lënë vendin e deputetit, personi tjetër që vjen me radhë.
Kryetarja e Qytetit të Shkupit Danella Arsovska në njësinë zgjedhore numër 1 kryeson listën e Alternativës së Re, parti kryetare e së cilës së fundmi u bë. Kryetari i komunës së Sarajit, Blerim Bexheti, është edhe bartës në njësinë e parë zgjedhore të BDI-së dhe koalicionit të bashkuar në “Frontin Evropian”. Kryetari i komunës së Tetovës dhe lideri i Lëvizjes BESA, Bilall Kasami, nga ana tjetër, është i pari në njësinë e gjashtë në listën e koalicionit opozitar shqiptar “VLEN”.
Duke marrë parasysh pozitat e tyre “fituese” në lista nëse fitojnë mandatin deputet dhe nuk heqin dorë nga ai, sipas rregullave aktuale ligjore, qytetarët e Shkupit, Tetovës dhe Sarajit sigurisht që do të duhet të votojnë në zgjedhje të parakohshme për kryetar komune.
Danella Arsovska, nuk ka precizuar se cila do të jetë zgjedhja e saj. “Punën time si kryetare e Shkupit e bëj me përkushtim dhe ndershmëri që nga dita e parë dhe do të vazhdoj ta bëj. Faleminderit që më dhatë mandatin parlamentar para kohe, konfirmon se angazhimet tona si Alternativë e Re janë të njohura nga qytetarët të cilët do të vendosin në këto zgjedhje se kujt do t’i japin besimin e tyre dhe se detyra jonë për të siguruar prosperitet për Maqedoninë dhe luftën kundër korrupsionit duhet të vazhdojë”, tha Arsovska. Qyteti i Shkupit është njësi e veçantë e vetëqeverisjes lokale dhe sipas regjistrimit të vitit 2021, në të jetojnë 526.502 qytetarë.
Tetova, nga ana tjetër, pas Shkupit, Kumanovës dhe Manastirit, është e katërta për nga numri i përgjithshëm i banorëve, i cili në regjistrimin e popullsisë ishte 84.770. Në një pozitë të ngjashme deri më tani dy herë ka qenë edhe kryetari i saj, Bilall Kasami. Në vitin 2017, si deputet në detyrë, ai dha dorëheqjen për të kandiduar për kryetar komune, por u mposht nga Teuta Arifi nga BDI. Pas zgjedhjeve parlamentare të vitit 2020, kur ishte në koalicion me LSDM-në si bartës në “gjashtën”, u rikthye në parlament dhe për rreth një vit vendosi ta sfidojë sërish Arifin. Më pas ai arriti të fitonte dhe përfundimi i mandatit të tij parlamentar u konstatua pas zgjedhjes së postit të kryetarit. E për kryetarin e Sarajit, Blerim Bexheti, nëse bëhet deputet, nuk do të jetë përvoja e parë në Parlament. Ka qenë deputet nga viti 2006 deri në vitin 2009 dhe ministër i drejtësisë në periudhën 2011-2014. Sipas regjistrimit, në komunën e menaxhuar nga Bexheti jetojnë mbi 38 mijë qytetarë.
ÇFARË PARASHEH LIGJI?
Në nenin 8 të Kodit Zgjedhor thuhet qartë se ka papajtueshmëri mes postit të deputetit dhe kryetarit të komunës. Nëse Arsovska, Kasami dhe Bexheti zgjidhen dhe duan të jenë deputetë, Komisioni Shtetëror i Zgjedhjeve do të duhet të organizojë zgjedhje të parakohshme për kryetarë komunash për tre pozitat e tyre. Sipas nenit 16 të Kodit Zgjedhor, zgjedhjet për anëtarët e këshillit dhe kryetarët e komunave mbahen çdo të katërt vit në gjysmën e dytë të tetorit. Në të njëjtin nen thuhet se zgjedhjet e parakohshme “nuk do të mbahen nëse ka më pak se gjashtë muaj para zgjedhjeve të rregullta”. Megjithatë, ky nuk është rasti në këtë situatë pasi zgjedhjet e rregullta lokale do të mbahen në tetor 2025.
Maqedonia e Veriut tashmë ka përvojë me organizimin e zgjedhjeve të parakohshme për kryetarë komunash. Në dhjetor të vitit 2020 u zgjodhën kryetarët e komunave të Shtipit dhe të Pllasnicës, kur kryetar i atëhershëm i Shtipit Bllagoj Boçvarski u bë ministër i Transportit dhe Lidhjeve, ndërsa Ismail Jahoski nga Pllasnica u bë deputet nga BDI. Në vitin 2019, krahas zgjedhjeve presidenciale, në tri komuna u organizuan edhe zgjedhje të parakohshme për kryetarë komunash. Në Ohër dhe Dibër për shkak të vdekjes së kryetarëve të mëparshëm Jovan Stojanoski dhe Ruzhdi Lata, dhe në Novosellë për shkak të dorëheqjes së Boro Stojçevit i cili u dënua me burg për tentim për kontrabandë cigaresh.
Në anën tjetër, tetovarët para më pak se dy vitesh votuan në zgjedhjet e parakohshme lokale për këshilltarë të rinj për shkak se përbërja e mëparshme e këshillit nuk e miratoi llogarinë përfundimtare komunale brenda afatit të përcaktuar me ligj. Më pas, jashtë mandatit të rregullt, janë zgjedhur edhe kryetarët e komunave të Mavrovës dhe Rostushës dhe Qendër Zhupës, pasi dy herë më parë nuk ka mundur të sigurohet dalja i një të tretës së votuesve.
EDHE KANDIDATËT PRESIDENCIAL NUK DHANË DORËHEQJE PARA KOHE
Për zgjedhjet e ardhshme Arsovska, Kasami dhe Bexheti nuk janë të vetmit që hynë në garë për një post të ri. Dhe në mesin e shtatë kandidatëve aktualë presidencialë, pesë janë në pozita të tjera. Tre prej tyre janë kryetarë komunash: Maksim Dimitrievski – Kumanovë, Stevço Jakimovski – Karposh dhe Arben Taravari – Gostivar. Para fillimit të fushatës, të tre ishin të mendimit se do të arrinin të bëjnë dallime mes posteve të kryetarëve të komunave dhe aktiviteteve në kuadër të fushatës.
Kandidatja VMRO-DPMNE-së, Gordana Siljanovska-Davkova, theksoi se nuk ka dispozita kushtetuese dhe ligjore për të hequr dorë nga pozita e deputetes dhe tha se “në asnjë moment dhe në asnjë mënyrë nuk do ta shfrytëzojë statusin e deputetit për fushata”. Parlamenti, siç ka qenë praktikë që më parë, edhe pse nuk është shpërbërë, nuk mban seanca të rregullta në periudhën parazgjedhore që të mos ketë abuzime me foltoren e Parlamentit. Në mesin e kandidatëve është edhe kreu aktual i shtetit, Stevo Pendarovski. Në fletën e zgjedhjeve presidenciale do të jetë edhe profesoresha Biljana Vankovska, e cila është e vetmja nga shtatë që nuk është në pozitë shtetërore. /Koha/
