Sipas hulumtimeve të fundit që janë bërë në bazë të raporteve, gjykatësit janë të ngarkuar me punë dhe shpeshherë materialet i marrin në shtëpi për punë. Këshilli Gjyqësor para pak kohësh ka shpallur konkurs për punësimin e 30 gjyqtarëve, por sipas gjyqtarëve ky numër nuk është as afër nevojave. Problem shtesë është se në konkurs janë paraqitur vetëm 13 kandidatë. Këshilli Gjyqësor vlerëson se interesi i kandidatëve është i përqendruar në gjykatat e mëdha në vend. Pritshmëritë janë që numri i gjyqtarëve të zvogëlohet edhe më shumë, duke qenë se një numër i madh gjyqtarësh janë në prag të daljes në pension.
Sipas kryetarit të Gjykatës Themelore në Strugë, Ifet Bajramoski, në 12 vitet e fundit janë pensionuar 10 gjyqtarë, ndërsa asnjë nuk është zgjedhur. Sipas tij, një analizë e strukturës së stafit të gjyqtarëve duhet të ishte përgatitur 15 vjet më parë për të parashikuar nevojat. Nëse nuk zgjidhen gjykatës të rinj, gjykata e Strugës nga viti i ardhshëm do të mbetet vetëm me një gjyqtar. Problemi është, thotë gjykatësi, se Akademia për Gjykatës dhe Prokurorë Publik aktualisht ka tre kursantë nga ky rajon, të cilët në rastin më të mirë do të mund të konkurrojnë në vitin 2025.
Këshilli Gjyqësor konfirmoi se për Gjykatën Themelore të Strugës është shpallur shpallje për zgjedhjen e katër gjyqtarëve nga radhët e Akademisë së Gjyqtarëve dhe Prokurorëve Publikë, por nuk është regjistruar asnjë kandidat. Një nga arsyet e mungesës së gjykatësve në shumicën e gjykatave në vend, sipas Këshillit Gjyqësor, është ndryshimi i Ligjit për Marrëdhëniet e Punës, i cili parashikonte që gjyqtarët të mund të pensionohen më vonë nëse dëshirojnë. Dhe vetë kryetari i gjykatës së Strugës së shpejti duhet të pensionohet. “Për këtë arsye një pjesë e madhe e gjyqtarëve janë refuzuar si të pabazuara kërkesat-deklarimet për vazhdimin e mandatit dhe për të njëjtat janë marrë vendime për pushimin e funksionit gjyqësor për shkak të plotësimit të kushteve për pension pleqërie”, theksojnë nga Këshilli Gjyqësor.
Situata është e ngjashme me gjykatat e tjera në të gjithë vendin. Gjykata Themelore e Shtipit funksionon me gjysmë kapaciteti, si me gjyqtarë ashtu edhe me zyrtarë të gjykatës. Nga 19 gjykatësit e planifikuar, 13 janë të punësuar, nga të cilët pozita e një gjyqtari është pezull. Aktualisht është kryetar i Këshillit Gjyqësor.
Kryetari i Gjykatës Themelore në Shtip, Gjorgji Andonov, theksoi nevojën për plotësimin e pozitave të lira gjyqësore, si dhe të zyrtarëve gjyqësorë. “Sipas sistematizimit në Gjykatën Themelore-Shtip janë planifikuar 120 vende pune, prej të cilave aktualisht janë plotësuar shtatëdhjetë, që do të thotë se gjykata jonë punon me gjysmë kapaciteti. Duke pasur parasysh këtë, si dhe numrin e madh të çështjeve që marrim në gjykatën tonë gjatë vitit, me të vërtetë mund të them se si gjyqtarët ashtu edhe shërbimi gjyqësor bëjnë përpjekje të mëdha për të zotëruar këto çështje që vijnë, pavarësisht se punojmë me një zvogëlohet numri i gjyqtarëve dhe zyrtarëve të gjykatave. Megjithatë, vitin e kaluar kemi arritur të marrim një numër më të madh të lëndëve, por edhe të zgjidhim lëndët nga viti paraprak. Gjegjësisht, janë pranuar diku rreth 23.500 lëndë dhe janë zgjidhur mbi 23.000, që është vërtet një shifër e respektueshme. Megjithatë, shpresojmë që ky problem me numrin e zyrtarëve gjyqësorë dhe gjyqtarëve të zgjidhet në kohën e duhur, gjë që do ta bënte punën e gjykatës shumë më efikase dhe më të suksesshme”, tha kryetari i Gjykatës, Andonov. Sipas tij, do të ishte e dëshirueshme që aplikimi për Akademi të kishte një kuotë tashmë të përcaktuar të numrit të pozitave të gjykatësve dhe prokurorëve sipas zonave të apelit.
Sipas sistematizimit të vendeve të punës dhe Gjykatës Themelore Kavadarci punon me gjysmë kapaciteti. Sipas kryetarit Lazar Nanev, nga 10 gjykatës, pesë janë aktualisht duke kryer funksionin gjyqësor. Ndërsa një gjyqtar ishte në pushim mjekësor për një kohë të gjatë. Ai theksoi se nga Këshilli Gjyqësor është kërkuar që të delegohen gjyqtarë që do të jenë në gjendje të veprojnë, nga gjykatat tjera. Për funksionimin normal të Gjykatës Themelore në Prilep, ku dikur kishte 27 gjykatës, nevojiten së paku 18, por aktualisht janë vetëm gjashtë, njëri prej të cilëve kryetar dhe një i huazuar nga gjykata e qarkut.
Kryetari i gjykatës, ZoranStevanoski, i cili këto ditë duhet të pensionohet, informon se mandati i gjyqtarit të deleguar nga Resnja është deri në fund të vitit, gjë që do ta përkeqësojë edhe më shumë situatën. “Mungesa e gjykatësve çon në mungesë të efikasitetit së Gjykatës dhe në rënies së cilësisë. Ajo që është më e rëndësishme është që lëndët vjetrohen. Pritet që një deri në dy gjyqtarë me Akademi të përfunduar, por kjo është punë e Këshillit Gjyqësor. E për kur konkretisht nuk ka asnjë njoftim”, tha Stevanoski. Sipas tij, situata ka qenë alarmante prej dy vitesh. Gjashtë gjykatësit nuk mund t’i marrin në konsideratë, e lëre më të hapin seanca për çështjet.
Nga 35 pozita të planifikuara për gjyqtarë në Gjykatën Themelore të Kumanovës, aktualisht janë 20 së bashku me ushtruesin e detyrës të kryetarit të Gjykatës, i cili nuk punon me rastet. Një gjyqtar është zgjedhur kryetar i Gjykatës Themelore të Kratovës, ndërsa njëri është anëtar i Këshillit Gjyqësor, gjegjësisht gjykata aktualisht punon me vetëm 18 gjykatës, njëri prej të cilëve është ushtrues detyre i kryetarit.
Sipas Gjykatës Themelore të Kumanovës, për të funksionuar normalisht dhe për të vepruar në mënyrë efikase dhe të shpejtë, do të jetë e mundur nëse janë në dispozicion së paku25 gjykatës. “Pavarësisht se gjykata punon me një numër të reduktuar gjykatësish dhe me ngarkesë të shtuar, për pesë vite radhazi është vlerësuar si një gjykatë e përditësuar”, njoftoi zyrtarisht gjykata. Gjykata Themelore në Tetovë punon me 11 gjyqtarë më pak, në Koçan mungojnë katër gjyqtarë, ndërsa në Vinicë dy gjykatës. Gjykatat themelore në Koçan dhe Vinicë po ballafaqohen edhe me probleme specifike të personelit, pasi nuk kanë gjyqtarë të mjaftueshëm dhe ngarkesa e tyre nuk është zvogëluar. /koha/
