Maqedonia është si një kasafortë e shtrenjtë e marrë me qira në një bankë zvicerane për t’u ruajtur nëpërmjet anëtarësimit në NATO. Por nga brenda, çdo gjë me vlerë hahet nga minjtë, pasi korrupsioni, krimi dhe pashpresa hanë gjithnjë e më shumë atë që ka mbetur aq sa është ruajtur.
Viti i dytë i kaluar në pandemi nxori në sipërfaqe edhe më shumë probleme të brendshme.
Kryeministri një përdorimsh
Zoran Zaevi u tërhoq nga politika. Pakkush mund ta mbajë mend, por ai e mbajti një premtim të dhënë në një intervistë shumë kohë përpara se të bëhej kryeministër.
Ai tha se do ta udhëheqë qeverinë për katër vjet ose një mandat sepse në atë periudhë do të bënte aq shumë hapa “të mëdhenj” sa që atëherë do ta kishte të pamundur të vazhdonte me qeverisjen. Ndoshta Zaevi paraprakisht ishte i vetëdijshëm se patjetër duhet të zgjidhte kontestin e emrit me Greqinë dhe për të “prekur” kontestin me Bullgarinë.
Pak a shumë, kryeministri u zvarrit për katër vjet në dy mandate ose më lehtë, ndërsa për disa thuhej fyese – kryeministër për një përdorim.
Asnjë kapitalizim për faktin se jemi anëtare të NATO-s. As qytetarët nuk ndihen më mirë se jetojnë në një vend që ulet në të njëjtën tryezë me ShBA-në, Britaninë e Madhe, Gjermaninë. As bum investimesh, as bum në demokraci dhe modernizim të institucioneve.
Zaev mund të hynte në histori si heroi më i madh, ai që erdhi në pushtet në krahët e masës progresive të etur për drejtësi dhe barazi para ligjit. Ndërkaq po del nga paraburgimi “babaroga” për pikë politike Sasho Mijallkov, pikërisht në kohën e rusit dhe rrotave.
Sigurisht, një kalë i ngordhur nuk shkelmohet. Por është mirë të kujtojmë se ku u pengua dhe ta mbyllim atë kapitull.
Kreu i opozitës, qeveria (vetëm) në nivel lokal
Nëse Zaevi si fytyra e pushtetit është zhgënjimi kryesor për premtimet e pambajtura, shitja e gjithçkaje me vlerë dhe dalja jashtë kontrollit të krimit, nepotizmit dhe kronizmit, atëherë çfarë antipodi është Hristijan Mickoski?
Çuditërisht lideri i opozitës pati një vit të mbarë, i pari në të cilin fitoi zgjedhjet, disa do të thoshin më në fund se sa do të vazhdonte qëndrimin në Shtëpinë e Bardhë.
Por në të njëjtën kohë, Mickoski mbetet një politikan që ndoshta nuk mund të bëhet kryeministër. Dhe nuk ka faj as Kastriot Rexhepi dhe as “mesazhi i Makronit”.
Është e pamundur që një politikan në një pozitë kaq të përgjegjshme të mos ketë qëndrim të shprehur qartë për çështje dhe angazhime shumë të rëndësishme për shtetin, marrëveshjet e bëra me partnerët ndërkombëtarë apo pastrimin me gruevizmin dhe fatkeqësisht të përmirësuara me zaevizmin.
Për momentin, Mickoski është politikani kryesor. Këtu është një shans që VMRO-DPMNE të tregojë se e meriton të sundojë. Por me pengesat fillestare, rikthimi i vjetër në Këshillat për Interesat e Biznesit, ndarja e tortës së ndërtimit dhe mungesa e transparencës, shtojnë edhe më shumë mosbesimin e qytetarëve ndaj institucioneve.
Viti i tragjedive
Si mund të mendohet për festë dhe kënaqësi nga ajo që është bërë në vitin në të cilin u grumbulluan aksidente katastrofike në të cilat vdiqën bashkëqytetarët tanë, tmerri në spitalin modular të Tetovës (14 të vdekur) dhe aksidenti i tmerrshëm i autobusit në “Strumë” të Bullgarisë (45 të vdekur).
Jeta e njeriut në Maqedoni është më pak e vlefshme. Përdorimi i pakuptueshëm i materialeve të papërshtatshme që digjen si akrepa, autobusë pa licenë, manipulime të lehta për përfitime të shpejta të dikujt dhe një fund tragjik për qytetarët e pafajshëm.
Dhe ajo që është më shqetësuese është fakti se nuk është nxjerrë asnjë mësim nga këto tragjedi, fajtorët me vite do të zbulohen nëse do të përballen fare me drejtësinë dhe nuk do të ndërmerren protokolle apo ndryshime në procedura. Herë pas here dikush do të kujtojë me inat sesa kohë ka kaluar pa viktima, aq shumë do të ketë komente në rrjetet sociale.
Çfarë shprese na jep viti 2022?
Sukseset e sportistëve të RMV-së, marrëdhëniet e qeta ndëretnike, arritjet në art dhe kulturë janë një shpresë e tillë që nuk jemi aq të mjerë dhe të paaftë.
Paraqitja e kombëtares së Maqedonisë në Kampionatin Europian dhe kualifikimi në barazh për Kupën e Botës tregoi sesi uniteti i një brezi futbollistësh dhe individësh me përkatësi të ndryshme etnike dhe fetare mund të jetë çelësi i suksesit, përcjell Nistori.
Regjisorja nga Maqedonia Dina Duma debutoi me filmin e parë që do të shfaqet në platformën botërore Netflix. “Motrat” është një film i guximshëm i autores së re që tregon se tema moderne mund të përpunohen në kinematografinë maqedonase. Filmi “I treturi” nga regjisori Arben Thaçi është prodhim më kompleks kinematografik tek filmat shqiptarë. Sipas artistit Refet Abazi, filmi është i pari ndoshta në krijimtarinë shqiptare i cili trajton njeriun e vogël përballë një drame të madhe. Edhe regjisori Kushtrim Bekteshi thotë se ky film ka një poetikë të veçantë, autorial dhe që do të mbetet në historinë e kinematografisë shqiptare, por edhe maqedonase.
Këto janë vetëm disa nga arritjet dhe sukseset për të cilat politikanët nuk kanë absolutisht asnjë kontribut dhe kjo i bën edhe më të vlefshëm.
Shpesh në këtë rubrikë është shkruar se kushtet në Maqedoni janë të këqija, se mungojnë reformat reale, pa fillimin e negociatave për anëtarësim në BE, energjia sociale do të zbehet, në vend që të kanalizohet në aktivitete konkrete dhe mobilizim të kapaciteteve të brendshme.
Prandaj këtë herë do ta mbyllim me dëshirën që një krijimtari dhe angazhim i tillë të rritet nëse asgjë tjetër, të paktën në nivel individual, në mënyrë sporadike dhe spontane. /Nistori/
Kush e di, ndoshta 2022 nuk do të jetë një vit kaq i keq?
