Ndryshimet e fundit në Kodin Penal rreth gjuhës së urrejtjes kanë shkaktuar reagime në opinionin publik. Qytetarët, ndryshimet në Kodin Penal, i kanë lidhur me marrëveshjen e nënshkruar me Bullgarinë. Por këtë e ka mohuar ministri i Drejtësisë, Nikolla Tupançeski. Ai ka thënë se gjuha e urrejtjes nuk duhet të lidhet çdo herë vetëm me bullgarët. Ai është arsyetuar se ndryshimet e fundit në Kodin Penal, ku shtohet edhe “urrejtja e shkaktuar në bazë të një ligji ose një marrëveshjeje ndërkombëtare të ratifikuar”, nuk ka asnjë lidhje me Protokollin dypalësh të nënshkruar së fundmi me Bullgarinë dhe se shtesat janë rezultat i disa standarde ndërkombëtare që rezultojnë nga përkufizimi i termit “urrejtje”. “Për shkak se përkufizimi ynë i gjuhës së urrejtjes përbën një vepër penale për disa forma më të rënda të krimeve, kjo është pozicionuar në bazë të standardeve evropiane. Kështu që pavarësisht nga situatat specifike, marrëveshja dypalëshe është mjaft abstrakte në atë sferë, por ne kemi rregullore shtetërore dhe nëse i përmbahemi asaj, praktikisht do të arrijmë qëllimin e dëshiruar që gjuhën e urrejtjes të mos e lidhim gjithmonë me Bullgarinë, por t’i japim një kuptim pak më të gjerë”, thotë Tupanceski.
Sa i përket harkut kohor, sipas tij, Kodi i ri Penal është përgatitur shumë më përpara ngjarjeve të dy javëve të fundit, shton ministri. Në ndërkohë, Protokolli dypalësh parashikon se identifikimi dhe marrja e masave kundër gjuhës së urrejtjes në mbishkrimet në ndërtesat dhe monumentet publike, në tekstet shkollore dhe programet mësimore, si dhe në hapësirën publike, do të jetë përgjegjësi e ministrive të Punëve të Jashtme të Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut, të cilat, nga ana tjetër, do të kontaktojë dhe informojë institucionet kompetente për identifikimin e përbashkët të rasteve të tilla.
Dispozitat e Protokollit janë shumë të përgjithshme, ndaj në pyetjen se cila do të jetë procedura konkrete ligjore, në rast se dikush nga Bullgaria tregon gjuhën e urrejtjes, Tupançeski thotë se do të ketë reagim vetëm në atë pjesë në të cilën ka shkelje flagrante në normat kombëtare që rregullojnë këtë çështje. Megjithatë, ish-prokurori publik, Konstantin Kizov beson se dispozitat e Protokollit lënë hapësirë për interpretim të lirë të gjuhës së urrejtjes. “Unë as nuk e di nëse kemi njerëz të tillë ekspertë që do të mund të monitorojnë dhe vlerësojnë se çfarë është gjuha e urrejtjes dhe çfarë jo. Pra, do t’i lihet gjykimit të lirë të atyre Komisioneve për të vlerësuar dhe kjo do të jetë një formë censurimi. Do të jetë shumë e vështirë për gazetarët dhe të tjerët të shkruajnë dhe të komentojnë, si dhe të japin pikëpamjet dhe mendimet e tyre”, tha Kizov. Ai shton se në rrethana të tilla, Bullgaria mund të cilësojë gjithçka që nuk i pëlqen si gjuhë të urrejtjes dhe me këtë, të kërkojë nga Maqedonia disa masa, të cilat nëse nuk zbatohen – do të jenë alibi e saj për bllokada të mëtejshme për integrimet evropiane të Maqedonisë së Veriut.
Në Protokoll, ndër të tjera, përveç gjuhës së urrejtjes, parashikohet se shtetet do të marrin masa efektive për parandalimin e propagandës keqdashëse nga institucionet dhe agjencitë dhe do të dekurajojnë aktivitetet e subjekteve private që synojnë nxitjen e dhunës, urrejtjes apo aktivitete të tjera të ngjashme. gjë që do të dëmtonte marrëdhëniet e tyre.
“Të dyja shtetet, përmes kanaleve diplomatike ndërmjet ministrive të Punëve të Jashtme, vazhdojnë të shkëmbejnë informacione në lidhje me gjuhën e urrejtjes, mbishkrimet dhe shenjat e identifikuara në ndërtesat dhe monumentet publike, tekstet në tekstet shkollore dhe materialet mësimore si dhe në hapësirën publike në territorin e shtetin tjetër dhe të informojë brenda një periudhe të arsyeshme kohore që të ndërmarrë veprime nga shteti përkatës për heqjen e menjëhershme të rasteve të identifikuara të gjuhës së urrejtjes”, thuhet në Protokoll. Ndryshe, Protokolli u nënshkrua më 17 korrik në Sofje nga ministrat e Punëve të Jashtme, Bujar Osmani dhe Teodora Gençovska. Nënshkrimi i Protokollit dhe mbajtja e mbledhjes së Komisionit ndërqeveritar erdhi pas miratimit të propozimit francez dhe konkluzioneve në Parlamentin e Maqedonisë së Veriut. /Kohamk/
