Paralajmërimi i taksës mjedisore prej 3.5 denarë për litër për produktet e naftës do të shkaktojë një sërë rritjesh të tjera të çmimeve, thotë profesori Alaudin Zekiri nga Universiteti i Tetovës. Ambientalistët thonë se taksa mjedisore është e kotë, kur paratë nuk përdoren për mjedisin jetësor, por për gjithçka.
Ekspertët ekonomikë presin që futja e taksës mjedisore prej 3.5 denarë për naftën dhe derivatet e naftës të shkaktojë një sërë pasojash negative mbi ekonominë kombëtare, sepse siç theksojnë ata, ajo ende po përballet me implikimet e krizës me kovid.
“Duke qenë se derivatet e naftës janë burim themelor për lëndët e para, procesin e prodhimit, transportin ndërkombëtar dhe vendas, kjo ndikon drejtpërdrejt në politikat e çmimeve të mallrave të konsumit. Ekonomia është organizëm i gjallë ku kur një element ndryshon, të tjerët ndryshojnë automatikisht. Nga njëra anë, e mbushim buxhetin, kurse nga ana tjetër e vështirësojmë funksionimin e ekonomisë,” thotë prof. Alaudin Zekiri nga Universiteti i Tetovës, shkruan REL.
Nga ana tjetër, Zekiri thotë se marrja e kësaj mase jopopullore është provë se thesari i shtetit është bosh dhe se buxheti nuk është në gjendje të qëndrueshme siç na sigurojnë autoritetet.
Në muajt e fundit, edhe pa këtë rritje, shumë produkte janë shtrenjtuar dhe Federata e Sindikatave të Maqedonisë informoi se vetëm në dy muajt e fundit çmimi i shportës së sindikatës është rritur për 400 denarë.
Sipas kryeministrit Zoran Zaev, qëllimi i kësaj mase është që “të gjithë të orientohemi në zbatimin praktik të agjendës së gjelbër, të përdorë më pak lëndë djegëse fosile dhe për transportit të përdorim sa më shpesh mjete miqësore me mjedisin, si biçikleta, skuter elektrik, automjete elektrike, automjete hibride “. Ai thotë se qeveria planifikon investime serioze në ekologji dhe energji të rinovueshme.
Qeveria deri tani ka marrë taksë mjedisore, por ajo ka shumë të ndryshme për secilin karburant, ose kushton më pak se një denar. Kështu, për shembull, është 0,08 denarë për benzinë, 0,03 denarë për naftë, 0,04 denarë për vaj ekstra të lehtë shtëpiak dhe 0,05 denarë për mazut.
Me futjen e detyrimit të ri prej 3,5 denarë, çmimi i karburanteve për qytetarët praktikisht do të rritet çmimi i karburanteve për qytetarët. Të parët reaguan nga Shoqata e Transportuesve “Makam-Trans” të cilët theksojnë se futja e këtij detyrimi t’i rrisë kostot e tyre për 4.13 denarë për litër.
“Me futjen e taksës mjedisore, praktikisht do të kemi rritje enorme të kostove sepse bëhet fjalë për sasi të mëdha që derdhen gjatë realizimit të aktiviteteve. Rezervuarët e kamionëve dhe autobusëve janë nga 600 litra e lart; ne jemi të detyruar të punojmë sepse është aktiviteti ynë kryesor që do të thotë se ne do të ndiejmë vazhdimisht ato pasoja negative. Nga ana tjetër, taksa mjedisore në përputhje me rregulloret e BE nuk futet në këtë mënyrë sepse dënon ata që investojnë dhe blejnë automjete miqësore me mjedisin”, thotë Biljana Muratovska, Sekretare e Përgjithshme e Makam-Trans.
Shoqata tashmë i ka dërguar një letër Qeverisë dhe Ministrisë së financave dhe në periudhën e ardhshme janë planifikuar takime me autoritetet kompetente për të bëtë përpjekje që masa e paralajmëruar të ndryshojë, pas së cilës do të analizohet nëse transportuesit do të dalin në protesta apo jo.
OJQ Eko-vetëdija (Eko-svest) venë në pah se taksat mjedisore që qytetarët i kanë paguar deri tani nuk kanë përfundua për projekte në Ministrinë e ekologjisë, por në buxhetin qendror.
“Derisa nuk e hapin një fond për mjedisin jetësor, çdo deklaratë e taksave të tilla mjedisore është e kotë sepse ata vetë nuk e dinë se ku shkojnë paratë nga buxheti qendror. Është në rregull që unë të kem një taksë mjedisore për një qese plastike, për mbeturina, për çdo gjë, por që ato para të investohen në mjedisin jetësor, duke krijuar një fond të përkatës. Ministria duhet të pësojë rikonstruktim të plotë, duhet ta bëjnë një Agjenci dhe duhet të ketë një fond e ato para të përdoren për mjedisin e jo për gjithçka. Por Ministria e financave nuk dëshiron të heqë dorë nga luksi që të ketë para të lira në dispozicion që mund t’i shpenzojë për çfarëdo që dëshiron”, tha Çolloviq-Leshoska nga OJQ Eko-vetëdija (Eko-svest).
Sipas përllogaritjeve të qeverisë, eko taksa e re do të sjellë në Buxhet një miliard 685 milionë denarë për një gjysmë viti ose 3 miliardë e 300 mijë denarë për tërë vitin 2021.
