Është është hera e parë që Paneli Ndërqeveritar i OKB për Ndryshimet Klimatike (IPCC) ka përcaktuar sasinë e mundësisë së këtyre ngjarjeve ekstreme në një larmi të madhe skenarësh.
Valët ekstreme të nxehtësisë që më parë godisnin vetëm një herë në 50 vjet tani pritet të ndodhin një herë në dekadë për shkak të ngrohjes globale, ndërsa reshjet e shiut dhe thatësira janë bërë gjithashtu më të shpeshta, thoshte raporti i shkencës klimatike të OKB që doli të hënën.
Raporti zbuloi se ne tashmë po përjetojmë ato efekte të ndryshimit të klimës, pasi planeti ka tejkaluar më shumë se 1 gradë Celsius në ngrohjen mesatare.
Valët e nxehtësisë, thatësira dhe shira të rrëmbyeshëm do të bëhen më të shpeshta dhe ekstreme ndërsa toka ngroh më tej.
Është hera e parë që Paneli Ndërqeveritar i OKB -së për Ndryshimet Klimatike (IPCC) ka përllogaritur mundësinë e këtyre ngjarjeve ekstreme në një larmi të madhe skenarësh.
Raporti zbuloi se rëniet e shiut të dendur një herë në një dekadë tani janë 1.3 herë më të mundshme dhe 6.7% më të lagështa, krahasuar me 50 vitet deri në 1900 kur filloi të ndodhte ngrohja e madhe e nxitur nga njerëzit.
Më parë thatësira ndodhte një herë në një decadë, kurse tani mund të ndodhë çdo pesë ose gjashtë vjet.
Shkencëtarët theksuan se këto efekte të ndryshimit të klimës janë tashmë këtu, me ngjarje si vala e të nxehtit në veriperëndimin amerikan të Paqësorit, duke vrarë qindra njerëz në qershor dhe në Brazil që aktualisht po përjetohet thatësira më e keqe në 91 vjet.
“Vala e të nxehtit në Kanada, zjarret në Kaliforni, përmbytjet në Gjermani, përmbytjet në Kinë, thatësira në Brazilin qendror e bëjnë shumë, shumë të qartë se ekstremet klimatike sollën një dëm shumë të rëndë,” tha Paulo Artaxo, një autor kryesor i raportit dhe një fizikan i mjedisit nga Universiteti i Sao Paulos.
E ardhmja duket edhe më e zymtë, me më shumë ngrohje që do të thotë ngjarje ekstreme më të shpeshta.
Valët e nxehtësisë tregojnë rritje më të forta në frekuencë me ngrohjen sesa të gjitha ngjarjet e tjera ekstreme.
Dy herë në një shekull valët e nxehtësisë mund të ndodhin afërsisht çdo gjashtë vjet me 1.5 gradë Celsius të ngrohjes, një nivel për të cilin raporti thotë se mund të tejkalohet brenda dy dekadave.
Nëse bota bëhet 4 gradë Celsius më e nxehtë, siç mund të ndodhë në një skenar të emetimeve të larta, ato valë të nxehtësisë do të ndodhin çdo një apo dy vjet.
Carolina Vera, një tjetër autore e raportit dhe një shkencëtare e klimës fizike në Universitetin e Buenos Aires dhe agjencia kryesore e Argjentinës për kërkimin shkencor (CONICET), tha se ekziston gjithashtu një gjasë në rritje që ngjarje të shumta ekstreme të motit mund të ndodhin në të njëjtën kohë.
Për shembull, nxehtësia ekstreme, thatësira dhe erërat e forta – kushtet që mund të ushqejnë zjarret në natyrë – ka më shumë gjasa të ndodhin në të njëjtën kohë.
IPCC ka një besim të nivelit të mesëm ose të lartë se shumë rajone të rëndësishme bujqësore në të gjithë botën do të kenë më shumë thatësira ose shi ekstrem. Kjo përfshin pjesë të Argjentinës, Paraguait, Bolivisë dhe Brazilit që janë prodhues kryesorë të sojës dhe mallrave të tjerë globalë.
“Është e frikshme, sigurisht, me rrezikun që zjarret, valët e nxehtësisë, thatësira të prekin njerëzit në formën e motit dhe pasigurisë ushqimore, pasigurisë energjetike, cilësisë së ujit dhe shëndetit – kryesisht në rajone të varfra,” tha Jose Marengo, një klimatolog në qendra e monitorimit të fatkeqësive të Ministrisë Braziliane të Shkencës.
Marengo nuk ishte i përfshirë në raportin e IPCC.
Për shembull, rajonet që tashmë janë të prirura ndaj thatësirës ka të ngjarë t’i përjetojnë ato më shpesh, përfshirë Mesdheun, Australinë jugore dhe Amerikën Veriore perëndimore, tha Friederike Otto, autor IPCC dhe klimatolog në Universitetin e Oksfordit.
Frekuenca e shtuar e thatësirës dhe shiut të fortë gjithashtu nuk përjashtojnë njëra -tjetrën dhe parashikohen në vende si Afrika Jugore, tha ajo.
Parashikimet mbi ngjarjet ekstreme të motit të paraqitura në raport përforcojnë rëndësinë e frenimit të ndryshimit të klimës në nivelet e përcaktuara në Marrëveshjen e Parisit, thanë shkencëtarët.
