“Dora ruse” e (pa)dukshme në rrethin e fundit të përshkallëzimit mes Sofjes dhe Shkupit

    Edhe pse ekzistojnë ndryshime në temën ku është më i madh ndikimi rus gjatë përshkallëzimit të fundit të marrëdhënieve midis Maqedonisë së Veriut dhe Bullgarisë, është mjaft e sigurt që burime më serioze bien dakord që ai ekziston. Padyshim që ka edhe sasi të madhe informacionesh dhe dezinformatash rreth kësaj çështjeje dhe ato janë në funksion të atij përshkallëzimi, ndoshta me qëllimin përfundimtar për të mbajtur të hapur çështjen dhe për të dobësuar shanset për zgjidhjen e mosmarrëveshjes, shkruan Vërtetmatësi.

    Disa burime relevante nga Maqedonia e Veriut dhe Bullgaria kanë bërë deklarata vetëm në dhjetë ditët e fundit, duke pretenduar drejtpërdrejt ose tërthorazi se një palë e tretë ose palë të treta qëndrojnë pas shtrëngimit të fundit të marrëdhënieve midis Sofjes dhe Shkupit, ku ata apostrofuan “shërbimin inteligjent rus” dhe “Federatën Ruse”. Në të njëjtën kohë, ka nuanca të vogla rreth asaj të ashtuquajturës “dora ruse”, kështu që shumica e burimeve që përmendim thonë se ajo dorë funksionon në të dy anët e kufirit, ndërsa disa burime bien dakord se aktiviteti është më shumë në rrethet politike dhe shoqërore në Bullgari sesa në Maqedoninë e Veriut.

    I gjithë raundi i ri i akuzave për ndikimin rus në mosmarrëveshjen mes dy vendeve filloi me fjalët e presidentit të RMV-së, Stevo Pendarovski, pas Këshillit të Sigurimit, kur i propozoi Qeverisë që të marrë masa për dëbimin ose ndalimin e hyrjes në vend të personave dhe grupeve që punojnë në përkeqësimin e marrëdhënieve. Duke folur për aktivitetet e mëparshme të shërbimeve të sigurisë maqedonase dhe se tre persona me nënshtetësi bullgare tashmë janë dëbuar, dy prej të cilëve dyshohet se janë gazetarë dhe personi i tretë që është shumë i zëshëm në aktualitet, Pendarovski shtoi se “nuk mund të flasë në detaje“, por se “disa nga personat dhe strukturat” për të cilat foli në konferencën për shtyp “janë të lidhur me shërbimin inteligjent rus” (shihni nga min 8.50 e videos).

    Në mesin e atyre njerëzve për të cilët foli Pendarovski, publiku, por edhe ai vetë u njoh është eurodeputeti Angel Xhambaski, pastaj kryetari i partisë parlamentare bullgare “Prerodba” Kostadin Kostadinov dhe kryetari i një fondacioni relativisht të ri “Maqedonia” Viktor Stojanov.

    Kreu shtetëror në seancë të KS. Foto: Kabineti i Presidentit të RMV

    Politikani i dytë i lartë në RMV, i cili e përmendi drejtpërdrejt Federatën Ruse si “palë të tretë” që përfiton nga përkeqësimi i marrëdhënieve mes Sofjes dhe Shkupit, është ministri i Punëve të Jashtme, Bujar Osmani. Në një intervistë për Radion Evropa e Lirë në gjuhën maqedonase, më 29 janar 2023, pak ditë pas deklaratës së Pendarovskit, ai tha se “nuk ka informacion të drejtpërdrejtë”, por është i sigurt:

    Që ka interes të palëve të treta për të mbajtur të gjalla konfliktet në këtë rajon, dikur të ngrirë, në mënyrë që të mund të manifestohet më lehtë ndikimi në rajonin tonë, kjo tashmë dihet prej kohësh dhe këtë ndikim tashmë e kemi parë në intensitet të ndryshëm, në periudha të ndryshme marrëdhëniesh, jo vetëm mes Bullgarisë dhe Maqedonisë së Veriut, por në përgjithësi në Ballkanin Perëndimormë pas i pyetur nga gazetari se për cilët faktorë të tretë e kishte fjalën, ai me vendosmëri tha se ishte Federata Ruse.

    Të parët reagua Angel Dimitrov dhe Ekaterina Zaharieva

    Ish-ambasadori bullgar dhe bashkëkryetari i Komisionit të përbashkët për Histori dhe Arsim Angel Dimitrov, i transmetuar në DW në gjuhën maqedonase, ishte ndër të parët që reagoi ndaj përmendjes së “lidhjes ruse”:

    Me të vërtetë nuk e di se çfarë do të thotë Stevo Pendarovski, nuk kam dëgjuar se çfarë ka thënë. Por që problemet me Bullgarinë t’i paraqesin si një lloj ndërhyrje ruse, më tingëllon marrëzi, e pabesueshme. Ndoshta nënkuptojnë disa persona konkretë… Por është një deklaratë politike e sforcuar, sepse akuza të tilla duhet të vërtetohen me argumente shumë të rënda, nga njëra anë. Nga ana tjetër, ka sërish zhvendosje të problemit. Problemi është brenda-politik, në marrëdhëniet që krijohen në vendin e tyre ndaj njerëzve me vetëdije bullgaretha Dimitrov.

    Për “lidhjen ruse”, shumë shpejtë reagoi edhe ish-shefja e diplomacisë bullgare, Ekaterina Zaharievasiç raporton Meta.mk, duke e akuzuar Pendarovskin se punon për interesat e Beogradit dhe Moskës.

    Presidenti Stevo Pendarovski nuk i mbron interesat e atdheut të tij, por punon për politikën e Serbisë dhe Rusisë në Ballkan dhe me deklaratat e tij pengon zhvillimin e marrëdhënieve mes Sofjes dhe Shkupit – tha Zaharieva në një intervistë për BGNES, përcjell Meta.mk.

    Noev, Poptodrova dhe Kyuchuk konfirmojnë “ndikimin rus” dhe “palët e treta”

    Mirëpo, në mediat e Sofjes, të transmetuara nga mediat e njohura në hapësirën informative maqedonase, u shfaqën politikanë dhe intelektualë të shquar, të cilët konfirmuan informacionin e presidentit Pendarovski se pas disa personave apo grupeve që punojnë për përkeqësimin e marrëdhënieve mes dy vendeve, qëndrojnë edhe vendet e treta, mes tyre dhe Rusia. Kështu deklaroi ish-ministri bullgar i Mbrojtjes, Bojko Noev:

    Ka politikanë bullgarë që nuk duhet të lejohen të hyjnë jo vetëm në Republikën e Maqedonisë së Veriut, por as të mos lejohen të jenë në skenën politike bullgare. Këta janë politikanë bullgarë që duan që Bullgaria të shkëputet nga Evropa. Këta janë politikanë që bëjnë referendume për shkëputje nga Evropa, kundër euros dhe ndoshta për hyrjen në zonën e rublës. Këta janë politikanë që mbrojnë hapur interesat e Kremlinit në Bullgaritha Noev (burimet: SP dhe BTV).

    Pas kësaj mund të vihet edhe deklarata e ish-ambasadores bullgare në SHBA, Elena Poptodorova, për Nova News bullgare, e transmetuar në analizën e publikuar nga Vërtetmatësi, e cila konfirmoi deklaratën e Pendarovskit me një modifikim të vogël:

    Të gjithë politikanët që sulmojnë Republikën e Maqedonisë së Veriut për qëllimet e tyre politike dhe komerciale vërtet i shërbejnë interesit rus, por është një pasqyrë më komplekse sesa të flasim për lidhje spiunazhi. Padyshim që ata eprorë që tregon zotëri Pendarovski janë të lidhur me shërbimet ruse, sepse ata kanë agjendën e tyre, gjenezën e tyre, e cila mund t’i shërbejë interesit rus, por është shumë e vështirë të gjesh një lidhje me shërbimet ruse në aspekt të udhëzimeve, financimit etj. Megjithatë, teza në vetvete është e saktë – të gjithë politikanët dhe partitë politike në Bullgari, të cilët synojnë Maqedoninë për qëllimet e tyre shumë politike dhe tregtare, i shërbejnë interesit rus. Por, pasqyra është më e gjerë se ajo e përcjellë nga Pendarovskitha ish-ambasadorja bullgare në SHBA.

    Borisov dhe Zaharieva me të njëjtin ton

    Ish-kryeministri dhe lideri i partisë GERB, Bojko Borisov, më 28 janar 2023 deklaroi se e sheh ndikimin rus, por në drejtim të “kthimit të Maqedonisë së Veriut nën ndikimin rus”.

    Një akt i tillë si rrahja e një bullgari e vendos publikun plotësisht në anën e të rrahurit dhe mund të na çojë në një drejtim tjetër që është plotësisht në favor të Putinit dhe planeve të tij gjeostrategjike për Ballkanin. Këtu shoh një përpjekje për ta kthyer Maqedoninë e Veriut nën ndikimin rus, qëllimisht, dhe kjo po bëhet në mënyrë shumë aktive. Në asnjë rrethanë nuk duhet të mashtroheni. Gjëja më e mirë për Bullgarinë është që Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria të jenë në Bashkimin Evropian dhe NATOtha Borisov, raporton RSE.

    Me këtë, Borisov është pothuajse unanim me Zaharievën, e cila beson se fajin e ka Maqedonia e Veriut dhe se presidenti Pendarovski me propozimin e tij për ndalimin e hyrjes ose shpalljen e statusit “non grata” për numër të caktuar të qytetarëve të Bullgarisë gjatë përkujtimit të ardhshëm të 151 vjetorit të lindjes së Goce Dellçevit më 4 shkurt, punoi për interesat e Beogradit dhe Moskës.

    Foto: Moska Kremlini/Wikipedia

    ***

    Siç mund të konkludohet nga deklaratat e paraqitura në këtë sublim informativ, nuk ka dyshim se burime më serioze, politikanë aktualë dhe ish-politikanë, si dhe diplomatë, përmendin të ashtuquajturën “dora ruse” në këtë incident të fundit me shtetasin maqedonas në Ohër vetëdije bullgare Hristijan Pendikov, megjithëse variacionet janë nëse ndodh më shumë në Maqedoninë e Veriut apo në Bullgari.

    Megjithatë, edhe pse përfaqësuesit rusë në Ballkan dhe në Moskë nuk deklarohen për deklarata të tilla, të paktën deri në përfundimin e këtij teksti, nuk ka dyshim se ky ndikim është i regjistruar në informacionet e shumta dhe dezinformatat dhe në hapësirën informative maqedonase, që ndihmojnë në tendosjen e marrëdhënieve dhe përshkallëzimin e ri të sulmeve të Sofjes ndaj Shkupit, me synimet përfundimtare të mundshme për mbajtjen e hapur të çështjes dhe dobësimin e mundësive për të arritur zgjidhje të kontestit.

    Disklejmer i ri, baner, NED
    Lajmi Paraprak

    Çfarë është një marrëveshje parakontraktore dhe kur mund ta nënshkruajnë lojtarët?

    Lajmi i rradhës

    Spasovski: E kaluara tregoi se, ata që ishin xhelatë morën avantazhin

    Lajme tjera

    Bashkohu

    Informohu në kohë