Në vendin tonë politika shihet si “profesion” i burrave dhe shpeshherë kur gratë merren me atë stigmatizohen dhe e kanë vështirë të imponohen në sferën publike. Steriotipet ndaj grave që merren me politikë shkojnë shumë larg dhe sulmet mbi ato janë më të pa mëshirshme. Ata gjykohen shpeshherë mbi mënyrën e jetesës, statusin social madje edhe për mënyrën e veshjes. Situata bëhet edhe më e vështirë ndaj grave që vijnë nga komunitete tjera joshumicë në vend. Gjuha e urrejtjes drejtuar grave në politikë përdoret si një mënyrë për të mos u lënë hapësirë atyre, por edhe për të tentuar që t’i heshtin. Kjo nuk vlen vetëm për zgjedhjet presidenciale, por edhe për ato parlamentare apo lokale.
Derisa sipas të dhënave nga Enti Shtetëror i Statistikave, në vendin tonë as gjysma e grave nuk marrin pjesë në tregun e punës, ndërsa mesatarja në vendet e BE-së arrin deri në 71 për qind. Kjo do të thotë se më shumë se gjysma e grave nuk janë as të punësuara dhe as nuk kërkojnë punë.
Kandidatja për presidente të vendit e cila ende nuk ka arritur t’i siguroj 10.000 nënshkrime, Mersiha Smailoviç, për gazetën Koha ka deklaruar se të jesh grua në vendin tonë është vërtet një sfidë, për shkak të pengesave të shumta sistemore dhe tradicionale që ekzistojnë.
“Përcaktimi i roleve që na ka imponuar shoqëria, në të cilat politika dhe drejtimi i shtetit i përkasin ekskluzivisht burrave. Por imazhi i dërguar qytetarëve nga partitë politike është i njëjtë. Takimet e lidershipit janë vetëm me burra, poste ministrore, kryetarë komune… Për të ndryshuar perceptimin se politika është vetëm për burrat, partitë politike duhet ta tregojnë këtë në praktikë. Ne jemi gjysma e kësaj shoqërie, kontribuojmë në të, kujdesemi për gjysmën tjetër, prandaj kemi të drejtë të qeverisim dhe menaxhojmë shtetin”, thotë ajo.
Smailoviç ka deklaruar se politikanet femra janë më shumë në shënjestër të gjuhës së urrejtjes, për shkak të perceptimit se ato janë më të pambrojtura se meshkujt dhe se ne jemi të dobët.
Sipas saj, kjo është arsyeja pse njerëzit angazhohen lehtësisht në ofendime.
“Askush nuk analizon pamjen fizike, veshjen apo besimet fetare të politikanëve meshkuj, ndërsa femrat analizohen nga të gjitha aspektet. Është e vështirë të kalojmë zërin dhe agjendën tonë kur vendoset një mur mes nesh dhe votuesve bazuar në pamjen tonë fizike”, nënvizon ajo.
Më së shumti në rrjetet sociale, por edhe në terren mes qytetarëve, janë vendet ku përballen me ofendimet. Megjithatë, siç thonë ata vetë, kjo nuk i habit. Gjuha e urrejtjes me bazë gjinore nuk është e papritur edhe për disa vëzhgues dhe studiues të problemit, duke pasur parasysh se është një rrjet politik në një shoqëri ku zbatohen normat patriarkale.
Studiuesja gjinore, Bojana Jovanovska, thotë se fyerjet me konotacion seksual, madje edhe kërcënimet për dhunë ndaj kandidateve femra janë ndër problematikat e nënvizuara në raportet ndërkombëtare.
“Nuk më kujtohet kur ka pasur komente për ndonjë nga kandidatët meshkuj se ata duhet të kenë fëmijë apo të kujdesen për nipërit në vend që të merren me politikë, apo se duhet të riedukohen apo të përdhunohen sepse kanë deklaruar publikisht qëndrimin e tyre”, tha Jovanovska .
Profesoresha Biljana Vankovska, e cila është kandidate e së Majtës, thotë se është “mësuar me këtë lloj trajtimi për një kohë të gjatë” dhe prandaj komentet nuk e prekin atë personalisht.
“Në një shoqëri ku sundojnë ‘alfa-meshkujt’ dhe kështu e trajtojnë politikën si pre e tyre ose një fushë në të cilën duhet të matin forcën e tyre, nuk është për t’u habitur që gratë janë objekt talljeje dhe sulmi. Edhe partitë që konkurrojnë për gratë përdorin gjuhë mizogjene ndaj grave të partive kundërshtare”, thotë Vankovska.
Për të, shton ajo, gjëja më skandaloze është kur ofendimet vijnë nga femrat që përdorin fjalor degradues dhe i përshkruajnë sipas pamjes, mënyrës së veshjes, moshës, aftësive metalike etj.
