Ministria e Mjedisit Jetësor dhe Planifikimit Hapësinor lidhur me reagimet për ndërtimin e hidrocentraleve të vogla Shkumbin 84 dhe Shkumbin 85 në Malin Sharr, informon publikun se nuk do të lidhen kontrata për hidrocentrale të reja të vogla.
“Për sa i përket hidrocentraleve të vogla në kuadër të Parkut Kombëtar, Qeveria dhe MMJPH respektojnë me përpikëri marrëveshjen, e cila është e rregulluar ligjërisht me Ligjin për shpalljen e Parkut për zonë të mbrojtur, zonimin, si dhe gjendjen aktuale”, thonë nga MMJP.
Ata shtojnë se të gjitha kontratat për hidrocentralet e vogla që gjenden në zonën e mbrojtjes së rreptë dhe zonën e menaxhimit aktiv janë afruar për negociata dhe pavarësisht nga faza e procesit, janë ndërprerë gjithsej 8 kontrata, përkatësisht për HCV Leshoçka 101, HCV Mazdraça, HCV Belovishka 107, HCV Vratniçka 66, HCV Ljubotenska 67 dhe HCV Shkumbin 82, gjatë viteve 2021 dhe 2022 janë kryer disa aktivitete dhe është arritur marrëveshje e ndërprerë për ndërprerjen e marrëveshjeve koncesionare, në atë mënyrë që koncesionarëve do t’u paguhen vetëm investimet e kryera, pa paguar dëme të tjera dhe interesa për kompensimet e paguara të koncesionit.
“Gjithashtu është arritur edhe marrëveshja për ndërprerjen miqësore të HCV Sheliçe me nr. 91, e cila ndodhet në zonën për përdorim të qëndrueshëm dhe mbi të cilën nuk ka filluar aktiviteti ndërtimor. Ndërprerja e këtyre kontratave i kushton shtetit 78.423.331 denarë. Në zonën e përdorimit të qëndrueshëm vazhdojnë të ndërtohen hidrocentralet e vogla që tashmë kanë filluar ndërtimin, përkatësisht Shkumbin 84, Shkumbin 85 dhe Karanikolos 80. Lidhur me HCV Shkumbin 84, nuk bëhet fjalë për koncesione të reja, por për një zgjatje të afatit për ndërtimin e hidrocentraleve të vogla që tashmë kanë nisur ndërtimin. Zgjatja e afatit të ndërtimit parashikohet në rast se koncesionari pengohet, pa fajin e tij, të kryejë aktivitetet e nevojshme për ndërtimin dhe vënien në punë të hidrocentraleve të vegjël, ku afatet shtyhen për aq kohë sa të përcaktohet një ndalesë që nuk është shkaktuar nga Koncesionari. Zgjatja e afatit nuk lidhet me transferimin e aksioneve të realizuar më parë, por me zvarritje të procedurave për zgjidhjen e çështjeve pronësore juridike dhe në procedura të tjera që Koncesionari duhet të kryejë për të ndërtuar dhe vënë në përdorim termocentralet”, shtojnë nga MMJPH.
Ata thonë se këto hidrocentrale të vogla, kanë filluar të realizohen para miratimit të Ligjit për Shpalljen e Malit Sharr, dhe në Studimin e Valorizimit janë shënuar si HCV në zonën e përdorimit të qëndrueshëm.
“Vëmë re se këto termocentrale ishin planifikuar të ndërtoheshin në një grup me HCV 82 – të vendosura në mbrojtje të rreptë dhe me HCV Shelice. HCV 82 u nda nga grupi gjatë përgatitjes së Studimit, për të cilin menjëherë filloi një procedurë për ndërprerje miqësore. Të gjitha lejet e dhëna për shfrytëzimin e ujit dhe vendimet për dhënien me koncesion për hidrocentrale të vogla në zonën e Malit Sharr, përfshirë edhe ato në fjalë për të cilat është shprehur interesi, i janë dorëzuar Institutit Publik Mali Sharr me shkresë të datës 12.10.2022. Lidhur me pretendimet për kalimin e koncesionit dhe zgjatjen e pajustifikuar të afatit të ndërtimit, theksojmë se Koncesioni nuk i është kaluar një subjekti tjetër, i njëjti koncesionar Gravis Hydro mbetet me të drejta dhe detyrime të pandryshuara në lidhje me zbatimin e kontratës. Bartja e aksioneve në kompani është kryer, kjo nuk sjell ndryshim në Lejet e dhëna për shfrytëzimin e ujit, gjegjësisht bartës i lejes për shfrytëzimin e ujit mbetet Kompania për Prodhim dhe Tregtim të Energjisë Elektrike “Gravis Hidro” SHPK Gostivar, si koncesionare që vazhdon me realizimin e aktiviteteve”, thuhet në kumtesë.
Sipas tyre, me këtë koncesionar u arrit një marrëveshje për ndërprerjen e kontratave për dy hidrocentrale të vogla të tjera, për të cilat kishte bazë ligjore Shelice dhe Shkumbin 82.
“Për sa i përket informacionit se ndërtimi i këtij hidrocentrali të vogël do të ndikojë në sigurinë e ujësjellësit të Tetovës me ujë të pijshëm, theksojmë se para dhënies së procedurës koncesionare, MMJPH përgatiti një studim të posaçëm fizibiliteti për justifikimin e dhënies me koncesion për përdorimin e ujit për prodhimin e energjisë elektrike me ndërtimin e hidrocentraleve të vegjël në lumenjtë Shkumbin dhe Leshoçka, ku merren parasysh punimet e ujësjellësit, sasitë e ujit që përdoren për furnizim me ujë dhe procedurat përfshijnë komunat ku ndodhen të gjitha hidrocentralet e vogla që mbulohen nga studimi. HCV Shkumbin me nr. 84 ndodhet nën ujëmbledhësin dhe ky HCV nuk mund të ndikojë negativisht në furnizimin me ujë. Koncesionari është i detyruar të kryejë ndërtimin e objekteve në përputhje me Lejen, dokumentacionin teknik dhe rregulloret e tjera pozitive ligjore”, shtojnë nga MMJPH.
Reagimi i MMJPH-së vjen pasi më 21 korrik, “Eco Svest” deklaroi se institucionet nuk e respektojnë premtimin që të ndalohet me ndërtimin e hidrocentraleve të vogla në zonat e mbrojtura, me çka i shkaktohet dëm natyrës dhe shëndetit të njerëzve dhe për atë dikush duhet të mbajë përgjegjësi.
