Opinioni nuk mund të gjejë ende asnjë logjikë në lëvizjen e fundit të qeverisë aktuale për të miratuar me procedurë të eksprese ndryshimet në Kodin Penal, në habi dhe grupi i punës që punoi për gati tre vjet për të njëjtën çështje dhe që duhej së shpejti t’i dorëzojë ndryshimet organeve kompetente.
Madje më simptomatike është se as që dihet se kush ka punuar për këto ndryshime dhe dyshimi se ka ndërhyrje politike në gjithë këtë çështje e hedh vetë procedura, domethënë ndryshimet në Parlament i shpjegoi zëvendësministrja e drejtësisë Viktorija Avramovska Madiq, e jo ministri i Drejtësisë Krenar Lloga. Madje, ministri i Drejtësisë tha hapur se nuk është dakord me ndryshime të tilla dhe ofroi versionin e tij të ndryshimeve në Kodit Penal, i cili parashikon amnisti për personat me dënime më të lehta.
Janë anashkaluar edhe instancat e ekspertëve, më saktë nuk ka pasur konsultime me ASHAM, Këshillin Gjyqësor dhe Këshillin e Prokurorëve për ndryshimet, ndërsa ka reaguar edhee sektori joqeveritar, fokusi i interesit të të cilit është pikërisht gjyqësori dhe sinkronizimi i tij me legjislacionin evropian dhe dispozitat penale evropiane. Vetë BE-ja është habitur nga ndryshimet në Kodin Penal në mënyrë kaq të nxituar dhe një reagim i ngjashëm ka ardhur edhe nga SHBA-të, nga ku theksojnë se tashmë po hetojnë pse kjo është bërë me ngut dhe në fshehtësi të madhe.
Dilema kryesore me të cilën përballet opinioni tani është se pse Maqedonia po e vë veten në situatën e përballjes me një veto të re pikërisht për shkak të ndërhyrjeve politike në gjyqësor. Është e pakuptueshme që të shpenzohen mijëra euro për grupin e punës që prej tre vitesh në bashkëpunim me OSBE-në po punon për ndryshime cilësore të Kodit Penal që do të sinkronizoheshin plotësisht me legjislacionin penal evropian dhe do të kontribuonin në uljen e niveli i korrupsionit në vend, që në fund dikush bukfalisht “në mesnatë” përgatiti dhe dorëzoi ndryshimet e reja kushtetuese në Qeveri, ndërsa kjo e fundit në Parlament.
Brukseli ka njoftuar tashmë se ky lloj zbatimi i ndryshimeve të Kodit Penal do të gjendet në raportin e fundit të vendit pikërisht në seksionin mbi shtetin e së drejtës, i cili është kapitulli kryesor i negociatave, dhe Holanda ka reaguar ndaj Qeverisë dhe shprehu shqetësimin për ndryshimet ligjore. Reagimi holandez vjen pasi qeveria më parë i kërkoi Holandës të caktojë një ekspert që do ta ndihmonte vendin në krijimin e udhërrëfyesit për sundimin e ligjit, por me sa duket ai nuk ishte i njohur me atë që po përgatitej në prapaskenë.
E gjithë kjo tregon qartë vetëm një përfundim, se edhe nëse Maqedonia bën ndryshimet kushtetuese dhe fut bullgarët në Kushtetutë, ajo tashmë ka përgatitur një veto të re për vete që do të pasojë pas hapjes së kapitullit të parë.
Për ish-kryetarin e Gjykatës Supreme, Dane Iliev, nuk ka dyshim se me mënyrën se si janë bërë këto ndryshime në Kodin Penal, vetë Maqedonia vë veton ndaj integrimeve të saj evropiane dhe identiteti maqedonas do të jetë dëm kolateral nga ndryshimet kushtetuese.
“Është e padiskutueshme që Maqedonia vë veton ndaj vetes. Me urdhër të ndryshimit të Kodit Penal nuk hyhet në atë shoqëri evropiane. Nuk ka më nevojë që Bullgaria të na vërë veton, ne po e përjashtojmë veten nga ajo kompani. Me këtë sjellje, thjesht nuk jemi aty”, thotë Iliev.
Profesori dhe akademiku Vlado Kambovski në një prononcim për media, është i mendimit se ndryshimet në Kodin Penal, ashtu siç janë miratuar në mënyrë jo transparente dhe të ngutshme, në fakt është veto për BE-në që e kemi nënshkruar vetë.
“Nëse nuk kthehemi në rrugën e ligjit dhe kushtetutshmërisë, nuk do të marrim një veto të pakuptimtë siç morëm nga bullgarët, por do të marrim një veto të vështirë për shtetin e së drejtës nga e cila vështirë se do të mund të dalim më pas, thotë Kambovski.
Sipas tij, korrupsioni në Maqedoni është shndërruar në problem sistematik dhe ka depërtuar në çdo pore të shoqërisë dhe nëse e bllokojmë veten në rrugën drejt BE-së, atëherë korrupsioni do të rritet edhe më shumë sepse, siç thotë ai, më së shumti stimulohet nga partitë politike.
“Me mbështetjen e BE-së, me forcimin e monitorimit dhe ndikimeve përmes negociatave për fusha të veçanta, ajo kurbë e korrupsionit, korrupsionit endemik, ajo re duhet të hiqet nga qielli i Maqedonisë. Tjetra është shkurtimi i burimeve të korrupsionit. Burimet e korrupsionit janë partitë politike. Gjithçka fillon nga aty”, thekson Kambovski. /koha/
