Më 24 shkurt të vitit të kaluar, Rusia sulmoi Ukrainën. Filloi pushtimi i një shteti sovran, një pushtim që Kremlini e quajti “operacion special” – një term që ishte i detyrueshëm në Rusi, përndryshe, ju shkoni në burg. Një vit më vonë, Ukraina është ende e ekspozuar ndaj sulmeve, granatimeve, zjarrit me raketa dhe luftimeve të ashpra. Shumë qytete ukrainase janë shkatërruar dhe ka një numër të madh viktimash nga të dyja palët. Megjithëse Moska pretendon se nuk sulmon objektiva civilë, raketat ruse kanë shkatërruar gjithashtu ndërtesa banimi dhe shtëpi, duke vrarë civilë. Ukrainasit, me ndihmën e Perëndimit, po mbrojnë atdheun e tyre, por fundi i luftës nuk duket.
INTERPRETIMI I PUTINIT DHE PËRGJIGJJA E BIDENIT
Presidenti rus VlLadimir Putin, duke iu drejtuar publikut në Moskë pak ditë më parë, fajësoi Perëndimin për luftën në Ukrainë, me vlerësimin se lufta mund të bëhet globale. Putini nuk tha se sa humbje kishte pësuar Rusia ose nuk la të kuptohet për një fund të shpejtë të armiqësive. Në të njëjtën ditë, në Varshavë, presidenti amerikan Joe Biden, i cili më parë bëri një vizitë të papritur në Kiev, tha se nuk do të ndalonte së mbështeturi Ukrainën, ndërsa NATO pavarësisht dyshimeve të presidentit rus Vlladimir Putin, do të mbetet e bashkuar dhe më e fortë se kurrë. Biden akuzoi forcat ruse për “brutalitet të paprecedentë” në Ukrainë, duke përfshirë “krime kundër njerëzimit”.
LUFTA NË UKRAINË ME PASOJA EDHE PËR MAQEDONINË
Lufta në Ukrainë dhe kriza e Kovid-it janë ende në vazhdim dhe me pasoja të mëdha për Maqedoninë. Pas Kovid-it, kjo luftë pati shumë ndikim në vendin tonë, çdo vend me pasojat e Kovid-it dhe kjo luftë përjetoi momente të vështira ekonomike, veçanërisht me çmimet e ushqimeve dhe energjisë, thotë analisti politik, Dame Çkatroski. Sipas tij në këtë dekadë, kjo është më e keqja që mund t’i ndodhë vendeve të Ballkanit dhe Maqedonisë. “Megjithatë, para këtyre dy krizave problemi me ndryshimet klimatike ishte më i madhi, sot është në vendin e tretë, dhe pasojat e kësaj lufte dhe Kovid ende nuk mund të kapërcehen. Shpresoj se do të kapërcehen në një, unë jam aq optimist që ata do të fokusohen në problemet e shkaktuara nga ndryshimet klimatike. Klima e shkurtit na paralajmëron se jemi në prag të një krize pa marrë ende parasysh pasojat e saj dhe lufta në Ukrainë dhe Covid janë ende plagë të hapura. Problemi është se asnjë nga këto 3 gjërat kyçe për ekonominë dhe vendin tonë nuk është mbyllur ende”, tha Çkatroski.
FSSH U SULMUA, MË PAS U “ÇLIRUA”
Sulmi i hakerëve në sistemin e FSSH la punonjësit e mjekësisë pa rroga, probleme kishin edhe ata që ishin në pushim mjekësor, pacientë që kishin nevojë për ndërhyrje apo barna nga farmacitë. Si erdhi në funksion sistemi mbetet e paqartë. Kush janë hakerët, a kanë shantazhuar, sa para kanë kërkuar, a janë paguar? A është i mbrojtur sistemi tani? Nuk ka përgjigje për këto pyetje, ashtu siç nuk ka pasur informata për sulmet e hakerëve në sistemet e institucioneve dhe ministrive të tjera në periudhën e kaluar.
GJYQËSORI “PUSHTOHET” ME “FËMIJËT TANË”
Gjykatat dhe prokuroritë u “sulmuan” nga fëmijët dhe të afërmit e politikanëve, gjykatësve, prokurorëve… Të gjithë politikanët angazhohen publikisht për “vetting” në sistemin gjyqësor, por në praktikë familjarët e zyrtarëve të BDI-së, LSDM-së dhe VMRO-DPMNE-së janë pjesë e prokurorëve dhe gjykatësve të sapozgjedhur që do të mbrojnë drejtësinë. Antikorrupsioni paralajmëron, ligji nuk i lejon të afërmit të punojnë në të njëjtin institucion. Ish-prokurori Valentin Zafirov thotë se kjo listë e të afërmve të zyrtarëve është vetëm një gur në malin e problemeve në sistemin e drejtësisë. Ai pajtohet se problemi kryesor është se si kuadrot e familjes hynë në sistemin e drejtësisë.
KUSH NUK ËSHTË I DËGJUESHËM, KA PROBLEM
Hulumtimi i realizuar nga organizata joqeveritare, Agro Lider, ka nxjerrë në pah se 84.2 për qind e atë anketuarve, qoftë personalisht ose ndonjë i afërt i tyre, kanë qenë viktima të presionit me motive politike. Të dhënat e këtij hulumtimi tregojnë se presioni politik bëhet më i theksuar gjatë ndryshimeve të pushtetit vendor dhe atij qendror. Nga kjo organizatë thonë se gjatë realizimit të hulumtimit në terren kanë konstatuar se gratë në viset rurale janë më të ekspozuara ndaj presionit me motive politike.
“Në një shoqëri të politizuar siç është kjo e jona, ajo që mund të bëjmë është të jemi me të zëshëm, përkatësisht të flasim për atë që po ndodh në vendin e punës. Nëse do të jemi të zëshëm dhe të qartë dhe pa frikë e ngremë këtë si çështje, vetëm në atë rast do të ngrihemi mbi politikën dhe këtë shoqëri të politizuar, duke pasur si qëllim realizimin e të drejtave elementare të njeriut”, thotë Daniella Cvetanoska, koordinatore e projektit të realizuar nga organizata joqeveritare, Agro Lider.
ÇFARË I BRENGOS TË RINJTË
Ka disa simptoma që mund të tregojnë depresion tek një i ri, dhe disa janë atipike. Nëse shfaqen të paktën pesë dhe zgjasin më shumë se dy javë, duhet të bjerë alarmi, thonë ekspertët. Sipas hulumtimit të “Mozaik Meik” gati 50% e nxënësve të shkollave të mesme ishin në ankth. Frika nga kërcënimet me bombë, problemet e shtëpisë dhe shkollës, ngacmimet mes shokëve të klasës, mundojnë edhe nxënësit e shkollave fillore. /koha/
