Qeveria dhe opozita kanë vazhduar përplasjet me tyre lidhur me atë nëse janë të nevojshme ndryshime kushtetuese apo zgjedhje të parakohshme. Kryeministri Dimitar Kovaçevski mbrëmë tha se ditën kur do të miratohen ndryshimet kushtetuese do të japë dorëheqje dhe do të ketë zgjedhje. Ai në Athinë, në takimin jozyrtar të organizuar nga kryeministri grek Kyriakos Micotakis për liderët e Ballkanit Perëndimor, do të ketë një takim zyrtar me Presidenten e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, e cila do ta informojë për ecurinë e ndryshimet kushtetuese. Opozita, nga ana tjetër, mbetet e mendimit se e vetmja rrugëdalje nga kjo krizë janë zgjedhjet. “Kryetarja e KE-së do të mund të informohet drejtpërdrejt nga unë për ecurinë e ndryshimeve kushtetuese, ndonëse tashmë i ka të gjitha informacionet dhe para mbajtjes së seancës në lidhje me parashtrimin, se procesi ka nisur, se ka nisur me 73 vota për votim për rendin ditor për amendamentet kushtetuese dhe për shkak se u bë shumë e qartë se LSDM dhe Koalicioni, koalicioni evropian, janë për vazhdimin e integrimit evropian të Maqedonisë së Veriut, por se opozita është sërish, si ka qenë në të kaluarën, në favor të bllokimit të rrugës së Maqedonisë së Veriut në integrimet evropiane, ashtu siç ishte kundër aneksimit të Maqedonisë së Veriut dhe në NATO”, tha Kovaçevski mbrëmë gjatë një paraqitje televizive.
Ai vlerësoi se Parlamenti ka kapacitet për të marrë një tjetër vendim të madh strategjik për qytetarët e shtetit, mbi të gjitha për të ardhmen e qytetarëve, me të cilin, siç tha, do të fillojmë hapjen e klasterave, pas përfundimit të suksesshëm të procesit të skriningut dhe deri në vitin 2030 shteti të bëhet anëtar i BE-së. I pyetur se si planifikojnë të kalojnë bllokadën e VMRO-DPMNE-së në lidhje me ndryshimet kushtetuese në javët e ardhshme, kryeministri përsëriti se kjo çështje është me interes strategjik si asnjëherë më parë për Maqedoninë e Veriut dhe për BE-në, në dritën e zhvillimeve gjeopolitike në Evropë me luftën në Ukrainë. “Është një nga çështjet që janë në rendin e ditës edhe për Shtetet e Bashkuara. Dhe nuk ishte rastësi që një nga senatorët e tyre më të shquar, Marfi, ishte këtu. Pastaj pata një takim me Sekretarin e Shtetit Blinken dhe jo rastësisht në Parlamentin tonë folën presidenti i KE-së dhe i BE-së dhe një numër i madh presidentësh dhe kryeministrash. Që do të thotë se është një interes i përbashkët strategjik, si rrallë herë më parë. Dhe është hera e parë deri më tani që vetoja për vendin tonë nuk vjen nga jashtë, por nga brenda, nga të njëjtët njerëz nga të cilët gjithmonë ka pasur bllokada”, tha Kovaçevski. Ai shtoi se ky është fillimi i procesit ku mund të shihen qëndrimet e partive politike. “Është interesant fakti se VMRO-DPMNE vendosi të mos emërojë deputetin e vet nga partia politike për të paraqitur qëndrimet e tyre, por qëndrimet e grupit të tyre parlamentar dhe të koalicionit i prezantoi një deputet i pavarur, i cili gjithashtu lë hapësirë për të diskutuar normalisht në të gjitha nivelet me VMRO-DPMNE-në, për t’i bindur se tani është momenti për të marrë këtë vendim të rëndësishëm, sepse tani është viti kur së pari mund të mbajmë konferencën e dytë ndërqeveritare dhe së dyti është para zgjedhjeve të BE-së vitin e ardhshëm”, tha Kovaçevski.
Opsioni i dytë është, shtoi ai, nëse VMRO-DPMNE dëshiron të bëhet pjesë e Qeverisë, sepse kanë folur për konsensus social ashtu siç po flas unë, do të marrin gjysmën e vendeve tona. “Ka kushte që BDI të mos marrë pjesë, dorëheqjen e kanë dhënë, partitë e tjera shqiptare kanë thënë këtu dhe ne nuk do të marrim pjesë. Ata do të jenë pjesë e Qeverisë, do ta përfundojmë të gjithë procesin, do ta përfundojmë skriningun, do të hapim një ose dy kapituj dhe do të mbyllim një nga kapitujt. Dhe ne do të shkojmë në zgjedhje. Qeveri në të cilën do të ketë kryesisht ministra nga VMRO-DPMNE”, tha Kovaçevski. Ai tha se do të ketë zgjedhje të rregullta, si presidenciale ashtu edhe parlamentare dhe se është vendimtare që çështja e ndryshimeve kushtetuese të zgjidhet, siç tha Kovaçevski, për hir të vendit. “Ka pasur dhe do të ketë parti politike, qeveritë u ndryshuan, por ne vetë e kuptuam më së miri se çfarë do të thotë vitet dhe dekada të humbura”, përkujtoi Kovaçevski. Në pyetjen e një gazetari lidhur me spekulimet se VMRO-DPMNE ka mbështetjen e bashkësisë ndërkombëtare për zgjedhje të shpejta, prandaj qëndrimi i tyre i prerë se nuk do të ketë ndryshime kushtetuese nën diktimin bullgar, ai tha se është folur për bullgarizim dhe asimilim, por tani për këtë nuk po flitet. “Së pari diktati bullgar është e njëjta fjalë që e ka përdorur edhe paraardhësi i Mickoskit. Por atëherë ishte një diktat grek. Por këtij diktati i ka paraprirë bullgarizimi, asimilimi e çfarë jo. Por e shihni tani që bullgarizimi dhe asimilimi nuk përdoren si fjalë, sepse nuk ekzistojnë. U bë e qartë se gjuha maqedonase është pjesë e kornizës negociuese, se i gjithë legjislacioni evropian përkthehet në gjuhën maqedonase. Unë shoh disa politikanë që thonë se gjuha maqedonase nuk duhet të jetë zyrtare në BE, kështu që nëse nuk është, pse e përkthen të gjithë legjislacionin në gjuhën maqedonase”, tha Kovaçevski.
I pyetur nëse ka marrëveshje me kryeparlamentarin Talat Xhaferi deri kur të mbahet seanca e hapur për ndryshime kushtetuese dhe nëse ka një afat, ai tha se nuk ka marrëveshje me Xhaferin dhe se punon sipas rregullores. “Së pari, unë nuk kam marrëveshje me kryeparlamentarin Xhaferi. Ai punon sipas rregullores. Unë ju thashë se procesi ka nisur, dhe ka nisur me sukses, sepse u votua rendi i ditës, u panë qëndrimet e partive politike. Mbetet vend për bisedë me VMRO-DPMNE-në, mendoj se ajo bisedë duhet të bëhet institucionalisht, Parlamenti është vendi më i mirë për këtë, që në fund të arrijmë në një zgjidhje që do të jetë në interes të qytetarëve, sepse qytetarët duan të jetojnë dhe meritojnë të jetojnë në një shtet anëtar të BE-së”, tha kryeministri.
Nga VMRO-DPMNE i janë përgjigjur Kovaçevskit, nga ku kanë thënë se “për një vit të tërë Kovaçevski përhap gënjeshtra se do të ketë ndryshimet kushtetuese, se VMRO-DPMNE do të mbështes e çfarë jo”. “Kovaçevski është i defaktoruar, askush nuk e pyet për asgjë, deputetët e tij nuk kanë votuar, zgjedhjet janë zgjidhja. Kovaçevski gjatë gjithë vitit ka përhapur gënjeshtra se do të ketë ndryshimet kushtetuese, se do të mbështesë VMRO-DPMNE dhe çfarë jo. Jo vetëm që nuk ka ndryshime kushtetuese dhe se VMRO-DPMNE është konsistente në qëndrimin e saj kundër ndryshimeve kushtetuese, por edhe deputetët e LDS-së dhe koalicionit janë kundër”, kanë thënë nga kjo parti. Nga aty përsëritën se “Kovaçevski dhe LDS-ja e sollën Maqedoninë në qorrsokak”. Pranuan kushte që 80% e qytetarëve janë kundër”. “Politikat e Kovaçevskit nuk përputhen me qëndrimin e shumicës së maqedonasve. Dhe vetë Kovaçevski e di se nuk do të ketë ndryshime kushtetuese, e tëra që po bën është që ta mbajë pozitën edhe një ditë. Për të nuk kanë rëndësi as qytetarët dhe as shteti. Por ai duhet të jetë i vetëdijshëm se ndërsa me egoizëm mendon për veten dhe klikën rreth tij, Maqedonia po fundoset. E vetmja rrugëdalje nga kjo krizë janë vetëm zgjedhjet”, deklaruan nga VMRO-DPMNE.
Nga ana tjetër, deputeti dhe kryetari i Lidhjes Demokratike, Pavle Trajanov, ka ofruar propozim për tejkalimin e situatës dhe ka bërë thirrje që të gjitha partitë politike të qëndrojnë prapa tri kërkesave të tij. Trajanov tha se Lidhja Demokratike është e vendosur që vendi të jetë anëtar i plotë i BE-së. Aiu njoftoi se i ka dërguar një kërkesë BE-së dhe Presidentit të Komisionit Evropian Von der Leyen, që Këshilli i Bashkimit Evropian të miratojë vendim që detyron Bullgarinë të zbatojë vendimet e Gjykatës Ndërkombëtare për të Drejtat e Njeriut në Strasburg, të lejojë regjistrimin e shoqatave të maqedonasve në Bullgari për të ushqyer identitetin e tyre, gjuhën, kulturat dhe veçoritë e tjera, me çka do të sigurohet reciprocitet. “Së dyti, Këshilli i BE-së duhet t’i lërë çështjet bilaterale jashtë kornizës së negociatave ose të paktën të marrë një vendim që do të japë garanci se çështjet bilaterale nuk mund të jenë bazë për bllokimin e Maqedonisë në rrugën drejt BE-së. Dhe së treti, Këshilli i BE-së duhet të marrë vendim që gjuha maqedonase të jetë gjuhë zyrtare pas anëtarësimit të Maqedonisë në BE. Pres që të gjitha partitë politike, presidenti Stevo Pendarovski dhe Qeveria e Republikës së Maqedonisë të qëndrojnë prapa këtyre tri kërkesave kryesore”, tha Trajanov. /Kohamk/
