Bashkimi Evropian duhet t’i ndihmojë vendet t’i rezistojnë Vladimir Putinit duke dërguar një mesazh të qartë për perspektivat e tyre për t’u bashkuar me BE-në, tha për Politico, ministrja franceze për Evropën, Loren Bun.
BE po përgatitet për një valë të mundshme zgjerimi që mund të sjellë deri në tetë anëtarë të rinj, duke përfshirë Ukrainën dhe gjashtë vende të Ballkanit, në radhët e saj në vitet e ardhshme.
“Disa nga këto vende janë objektivat kryesore të fushatave të ndikimit rus që synojnë minimin e mbështetjes së BE-së dhe mbajtjen e tyre jashtë bllokut dhe kjo është arsyeja pse BE-ja duhet të jetë “e qartë dhe e ekuilibruar” për atë që duhet për t’u bashkuar. Ka shumë dezinformata dhe ndërhyrje në këto vende (kandidate). Ky është problemi. Vladimir Putin, përveç ambicieve territoriale, synon edhe dobësimin e Bashkimit Evropian. Ky është një faktor që duhet ta kemi parasysh dhe ta luftojmë”, tha ajo. Ajo shtoi se BE-ja duhet “të ndihmojë këto vende të luftojnë kundër strategjisë së ndikimit (të Rusisë) sa më shumë që të jetë e mundur, duke respektuar sovranitetin e tyre”, tha Bun.
Komentet e ministres vijnë një javë përpara se presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen të mbajë fjalimin e saj vjetor për gjendjen e Bashkimit Evropian, në të cilin ajo pritet të përshkruajë ritmin dhe mënyrën e zgjerimit të planifikuar të BE-së.
Ndërsa Presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, tha në fjalimin e tij se BE-ja duhet të synojë të marrë anëtarë të rinj deri në vitin 2030, Komisioni reagoi ndryshe, duke thënë se çdo pranim mbetet “i bazuar në merita”. Por vendet kandidate, së bashku me anëtarët e rinj të BE-së, paralajmërojnë se lënia e vendeve në “dhomën e pritjes” të BE-së pa një rrugë të qartë drejt anëtarësimit do të jetë vërtet përçarëse dhe do të hapë rrugën për hyrjen e Putinit.
Një diplomat i lartë i BE-së i tha se që nga protestat pro-BE në Ukrainë, Putin e sheh statusin e kandidatit në BE si një objektiv “të kuq të ndezur” për përpjekjet e tij për të minuar Brukselin dhe Perëndimin. Moldavia, një vend i vogël i vendosur mes Ukrainës dhe Rumanisë, është përballur me përpjekje veçanërisht të vendosura nga Moska për të penguar ofertën e saj për t’u bashkuar me BE.
Çdo vonesë e tepërt ose status i nivelit të dytë në rrugën drejt hyrjes së plotë në BE do ta inkurajonte Putinin të përpiqet të ndikojë në vende të tilla, tha diplomati, i cili gjithashtu kritikoi propozimin e presidentit francez Emmanuel Macron për akses me shumë shpejtësi në BE, në të cilin vendet do të merrni përfitime të pjesshme përpara se të fitoni anëtarësim të plotë. “Nëse tre vende duan të formulojnë një politikë të jashtme të përbashkët, a mendoni se 24 të tjerat do të ndiheshin të përjashtuar?” Bëhet fjalë më pak për idenë e të pasurit qytetarë të klasit të dytë dhe më shumë për përmbushjen e nevojave të ndryshme pa kufizuar ambicien për të bërë më shumë “, tha Bun.
Ndërsa von der Leyen përgatit fjalimin e saj më 13 shtator dhe Komisioni përgatit raportet e progresit për vendet kandidate më vonë gjatë vitit, lobimi për anëtarësimin në BE është në lëvizje të plotë. Përfaqësuesit e përhershëm të BE-së hëngrën drekë me von der Leyen të premten e kaluar dhe diskutuan zgjerimin dhe reformat e brendshme. “Gjëja më e rëndësishme është që vazhdimisht të dërgohet një mesazh për vendin e këtyre vendeve në BE. Duhet të përqendrohemi te esenca. Shpresojmë për një dinamikë progresive ku nuk ka lodhje të zakonshme dhe do të jemi ende në gjendje të zbatojmë reformat”, potencoi Bun.
Ministrja e Punëve të Jashtme dhe Evropiane të Sllovenisë, Tanja Fajon, vlerësoi se vendet e Ballkanit Perëndimor duhet ta shfrytëzojnë plotësisht mundësinë e përmendur në Forumin Strategjik të Bled, në lidhje me zgjerimin e BE-së deri në vitin 2030.
Lidhur me deklaratën e presidentit të Këshillit Evropian Charles Michel dhe nëse të dyja palët mund të jenë vërtet gati për zgjerim deri në atë datë, ajo thotë se përgjigja e saj për këto pyetje është shumë e qartë.
“Mundësia është këtu dhe ne duhet ta përdorim atë me shpejtësi të plotë.”
Ne duhet të punojmë për të gjetur vullnet të mjaftueshëm politik në Ballkanin Perëndimor për reforma dhe vullnet të mjaftueshëm politik në BE për zgjerim. Kur bëhet fjalë për Bashkimin Evropian, zgjerimi i BE-së padyshim është kthyer në axhendë. Peizazhi gjeopolitik tregon qartë se zgjerimi i BE-së nuk ka alternativë. Lufta në Ukrainë ka rritur oreksin për zgjerim dhe ka konfirmuar përshtypjen se zgjerimi është një domosdoshmëri strategjike për BE-në. E thënë thjesht, është tani ose kurrë”, tha ajo.
Sipas Fajonit, kjo sigurisht nuk do të thotë se kriteret e zgjerimit të BE-së do të refuzohen dhe se Ballkani Perëndimor mund të hyjë në bashkim pa i përmbushur ato.
“Kjo do të thotë se rajonit do t’i kushtohet më shumë vëmendje politike dhe se vendeve të Ballkanit Perëndimor do t’u kërkohet të përmbushin kriteret sa më shpejt të jetë e mundur. Për BE-në kjo do të thotë vetëm një angazhim për të reformuar procesin e vendimmarrjes dhe për t’u përgatitur në kuptimin institucional dhe financiar të BE-së”, shtoi Fajon. /koha/
