Fundi i korrikut është afati i fundit deri në të cilin duhet të fillojë procedura parlamentare në lidhje me ndryshimet në Kushtetutë, të cilat parashikojnë përfshirjen e bullgarëve në preambulë, të cilën Maqedonia e mori si obligim duke pranuar “propozimin francez”. Mirëpo, në terren gjërat nuk po shkojnë sipas planit dhe tashmë po bëhet e sigurt se përkundër presionit të shtuar nga përfaqësuesit ndërkombëtarë, ende nuk ka shumicën e nevojshme dy të tretash për miratimin e ndryshimeve kushtetuese.
Dhe ndërsa shumica qeverisëse ende nuk e humb besimin se do të jetë në gjendje të marrë numrin e nevojshëm të votave në momentin e fundit për të përmbushur atë që u premtoi partnerëve të saj evropianë, Brukseli duket se ka filluar të dyshojë në suksesin e “ndryshimeve kushtetuese” dhe ngadalë sikur po ndryshojnë narrativën, që deri më tani ishte përfundimtarja “ose ndryshimet kushtetuese ose nuk ka rrugë përpara”, tani sikur po hapet ndonjë dritare tjetër mundësie edhe nëse ndryshimet kushtetuese nuk zbatohen brenda periudhën e përcaktuar. Së fundi, përfaqësuesi i lartë i BE-së për politikë të jashtme dhe siguri dhe nënkryetar i Komisionit Evropian, Josep Borrell, në një deklaratë për Radion Kombëtare Bullgare (BNR), sqaroi se nuk ka pengesa për anëtarësimin e Maqedonisë në Bashkimi Evropian.
I pyetur se cilët do të jenë hapat e ardhshëm të Unionit nëse Maqedonia nuk e përfshin pakicën bullgare në Kushtetutë deri në nëntor dhe nuk i regjistron bullgarët si komb, Borrel u përgjigj me vendosmëri se parimet dhe standardet evropiane janë më të rëndësishmet në avancimi i vendeve kandidate dhe çështjet dypalëshe që ato duhet të qëndrojnë jashtë të gjithë procesit.
“Maqedonia po përparon mirë dhe nga ana evropiane nuk ka asgjë që do ta bllokonte hyrjen e saj në BE. Parimet dhe standardet evropiane do të respektohen rreptësishtë në këtë qasje. Për këtë është padyshim i nevojshëm bashkëpunimi i mirë, dhe bashkëpunimi rajonal mbetet një element thelbësor, si dhe stabilizimi, për të zbatuar procesin e anëtarësimit. Por çështjet dypalëshe nuk do të jenë të detyrueshme dhe nuk do të përcaktojnë procesin e anëtarësimit”, tha komisioneri evropian për politikën e jashtme Borrell.
Kjo është deklarata e parë e drejtpërdrejtë e një përfaqësuesi të lartë evropian që e bën të qartë se edhe nëse nuk arrihet afati i nëntorit, nuk duhet të jetë pengesë në integrimet evropiane për Maqedoninë nëse vazhdon të zbatojë reforma reale dhe i përmbahet vetëm evropianit. parimet dhe standardet. Borrell vë theks të veçantë në bashkëpunimin rajonal, i cili është në përputhje me planin e vetë BE-së për një “Evropë me dy shpejtësi”, e cila parashikon vazhdimin e procesit të anëtarësimit duke motivuar bashkëpunimin rajonal në një mënyrë që nuk do të lejojë që vendet të frustohen dhe të humbasin besimin në Evropë për shkak të çështjeve të parëndësishme dypalëshe që nuk kanë të bëjnë fare me integrimin evropian.
Analisti politik Sinisha Pekevski vlerëson se zbutja e qëndrimit të ngurtë evropian në lidhje me ndryshimet kushtetuese është vetëm për shkak se BE-ja sheh se Unioni ngadalë por me siguri po e humb kredibilitetin tek qytetarët e Maqedonisë. “Maqedonia nuk do ta ndryshojë Kushtetutën, sepse disponimi është i tillë që nuk pranon ndryshime nën shantazh, diktat dhe kërkesa irracionale. Ndoshta zbutja e qëndrimit është për shkak të zhurmës së qytetarëve maqedonas (jo politikanëve) dhe nëse vazhdohet me presionin do të sjellë edhe më shumë qëndrim negativ dhe refuzim ndaj BE”, mendon Pekevski.
Ai mbetet i mendimit se Maqedonia është ajo që duhet t’i kryejë detyrat e shtëpisë për reformat e nevojshme dhe krijimin e institucioneve funksionale nëse dëshiron të përparojë si shtet.
“Ndoshta po përgatitet ndonjë metodologji e re dhe mënyra e pranimit të anëtarëve të rinj në Union dhe ndoshta mesazhet e reja janë pjesë e atyre planeve. Mirëpo, derisa ne në shtëpi ta përfundojmë punën tonë me korrupsionin dhe mungesën e sundimit të ligjit, ne thjesht nuk do ta shohim BE-në, pavarësisht se çfarë mesazhi do të na dërgojë”, është kategorik Pekevski.
Ndërsa disa analist të tjerë njohin një qasje paksa të ndryshme nga BE-ja, kur tashmë bëhet e sigurt se procesi i ndryshimeve kushtetuese në vend, nëse shtyhet me forcë, do të shkaktojë zhgënjim edhe më të madh te qytetarët e Maqedonisë dhe rritje shtesë të euroskepticizmit. /koha/
