Në Spanjë, numri i njerëzve që punonin pas pensionimit në vitin 2022 u rrit me 49 për qind krahasuar me vitin 2008.
Në moshën 72-vjeçare, Francisco Marcellan ende ecën çdo mëngjes në zyrën në Universitetin Carlos III në Madrid.
Ai e ka bërë këtë gjatë 40 viteve të fundit dhe nuk e ka në plan ta lërë punën si studiues në departamentin e analizës matematikore.
Profesori emeritus është i sigurt se nuk dëshiron të tërhiqet.
Ai vazhdoi të jepte mësim deri në moshën 70-vjeçare dhe më pas universiteti e mbajti si profesor emeritus. Tani ai merr pension, që është gjysma e pagës së mëparshme, plus një shtesë që e paguan institucioni.
“Mund të kisha dalë në pension në moshën 65-vjeçare, por besoj se gjendja ime fizike dhe mendore nuk do të jetë pengesë për të vazhduar”, tha Marcellan për Euronews.
“Arsyeja kryesore pse vazhdoj të punoj nuk është për shkak të çështjeve financiare. Megjithatë, është e vërtetë që ulja e pagës sime është një aspekt i rëndësishëm kur vjen puna për të menduar rreth vendimit. Do të merrja gjysmën e pagës sime në pension”, shton ai.
Për momentin profesori nuk ka vendosur se kur do të lërë punën, kërkon të vazhdojë derisa të detyrohet të ndalojë.
Ai thotë se ka mësues të tjerë që e gjejnë veten në një situatë të ngjashme, por arsyet ndryshojnë: disa – si Marcellan – vazhdojnë nga dashuria për punën e tyre, të tjerët nga nevoja.
Me moshën e daljes në pension të vendosur në 65 vjeç dhe një pension mesatar prej 1000 euro në muaj, numri i personave që nuk dalin në pension ka ardhur në rritje të vazhdueshme. Sidomos ata, pensioni i të cilëve është shumë nën mesataren.
Në vitin 2022, numri i njerëzve mbi 70 vjeç që punonin ende u rrit me 49 për qind krahasuar me vitin 2008, sipas Institutit Kombëtar Spanjoll të Statistikave.
Shifrat tregojnë se aktualisht janë 62 mijë persona në këtë grupmoshë që nuk kanë dalë në pension.
Kjo do të thotë se, në pesë vitet e fundit, vendi i Evropës Jugore ka thyer rekordin e të gjitha kohërave.
Jetë pune e pafund
Ndërsa disa presin me padurim daljen në pension, të tjerët nuk janë në gjendje të heqin dorë.
Marcellan e mori vendimin vullnetarisht, por shumë të moshuar nuk mund të përballojnë të dalin në pension për shkak të pensioneve të ulëta.
Situata e Spanjës ndryshoi pas goditjes së krizës ekonomike të vitit 2008. Para kësaj pensionet e parakohshme ishin normë. Ishte e zakonshme që punëtorët të largoheshin nga tregu i punës në moshën 60-vjeçare me pensione të larta.
Kjo ka ndryshuar rrënjësisht.
“Ligjërisht, ka pasur një shtysë që njerëzit të zgjasin jetën e tyre të punës”, thotë për Euronews, Pau Miret Gamundi, sociolog në Qendrën për Studime Demografike. “Pensionet e parakohshme janë hequr dhe tani dëmet për këtë janë shumë të larta”, shtoi ai.
Reforma të ndryshme legjislative kanë ndodhur në Spanjë gjatë viteve. Pensionimi i detyruar ka qenë një nga pikat më të diskutueshme që është hequr dhe më vonë është rifutur, në varësi të partisë politike në pushtet.
Ky koncept, me të cilin një kompani mund t’i detyrojë punëtorët e saj të dalin në pension edhe nëse nuk duan, u hoq nga konservatorët në vitin 2012 dhe u rivendos nga socialistët në 2018, megjithëse e ngriti kufirin e moshës në 68 vjeç.
Sipas ligjit, të gjithë duhet të punojnë 15 vite pune për të pasur të drejtën e pensionit në Spanjë. Nëse nuk e bëjnë, ata nuk mund të tërheqin mbështetjen e shtetit. Megjithatë, edhe pas arritjes së kësaj, shumë njerëz ende përpiqen të punojnë sa më shumë që të jetë e mundur për të rritur të ardhurat e tyre pensionale, thotë Gamundi.
Pabarazitë gjinore
Meqenëse pensioni vjen më vonë dhe më vonë për shumë njerëz, gratë janë në një disavantazh të veçantë.
“Ka shumë gra që u detyruan të largoheshin nga tregu i punës për t’u kujdesur për familjet e tyre. Kështu që ato duhet të kthehen në punë më vonë gjatë jetës për të pasur një pension real. Janë kryesisht ato që detyrohen të zgjasin jetën e tyre të punës”, thotë sociologu Gamundi.
“Kjo është më pak e zakonshme tek meshkujt, të cilët përgjithësisht kanë filluar të punojnë në moshë më të re dhe deri në moshën e pensionit kanë mjaft vite kontribut”, shton ai.
Eksperti është gjithashtu i shqetësuar se si do të evoluojë trendi në të ardhmen pasi të rinjtë hyjnë në një treg shumë të paqëndrueshëm të punës në të cilin është shumë e vështirë të gjesh një punë.
Kjo mund të përfundojë duke vonuar daljen e tyre në pension në të ardhmen.
Sidomos të vetëpunësuarit që në fund të jetës së tyre të punës do të mbeten me pension 500 apo 600 euro.
Pavarësisht se gjithnjë e më shumë të moshuar nuk do të mund të dalin në pension, situata nuk është aq dramatike sa në vendet e tjera, sipas ekspertit.
Të gjithë sytë janë te Shtetet e Bashkuara. Pa një sistem publik pensionesh për t’i lejuar punëtorët të marrin frymë lehtësuese, tendenca sugjeron që mosha e re mesatare e daljes në pension mund të arrijë 80 vjeç, siç sugjerojnë të dhënat e regjistrimit të SHBA.
