Në sistemin juridik të vendit tonë do të procedohen edhe personat që do të jenë në listën e zezë të SHBA-së dhe Britanisë së Madhe. Këtë e parashikojnë ndryshimet në Ligjin për masat kufizuese, të cilat morën dritën jeshile dje në seancën e qeverisë nga qeveria e re teknike dhe pritet të kalojnë në Kuvend. Institucioni propozues duhet t’i dërgojë të gjitha materialet dhe provat në Prokurorinë Publike. Me ndryshimet dhe plotësimet në ligj, siç sqaron propozuesi, Ministria e Punëve të Jashtme, bazave që lejojnë përdorimin e masave kufizuese i shtohen aktet ligjore të Shteteve të Bashkuara dhe Mbretërisë së Bashkuar.
Me zgjidhjen ekzistuese ligjore, Republika e Maqedonisë së Veriut ka arritur 100 për qind pajtueshmëri me politikën e jashtme dhe të sigurisë evropiane, në lidhje me vendimet e Bashkimit Evropian për kufizimet dhe zgjidhja aktuale ligjore mundëson përdorimin e masave kufizuese në tri baza: rezoluta të detyrueshme të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, aktet ligjore të BE-së dhe organizatave të tjera ndërkombëtare, anëtare e të cilave është shteti, si dhe kërkesat/aktet ligjore të shteteve të tjera, që lidhen vetëm me përhapjen e armëve dhe terrorizmit. Legjislacioni i SHBA-së dhe Mbretërisë së Bashkuar tani po u shtohet këtyre fondacioneve.
Megjithatë, disa ekspertë ende nuk mund ta shohin të gjithë projektligjin dhe janë skeptikë për ndërhyrjen e Qeverisë në sistemin e drejtësisë. Juristët thonë se interesi publik për këtë çështje është interesi më i lartë kombëtar dhe nuk guxon të jetë interesi politik ditor. Ato kërkojnë një qasje shkencore gjithëpërfshirëse dhe më të thellë, si dhe të bëjnë një ndryshim në projeksionin e zgjidhjeve afatgjata sistematike dhe të qëndrueshme.
Me këtë ligj nuk pajtohet edhe avokati Aleksandar Tortevski. Sipas tij, kjo është një tjetër dëshmi se kemi institucione jashtëzakonisht jofunksionale dhe një shtet partiak në të cilin organet dhe funksionarët shtetërorë të ngarkuar me luftimin e korrupsionit janë nën ndikimin e drejtpërdrejtë të partive në pushtet dhe nuk i përmbushin fare detyrimet e tyre. Në një intervistë për media, ai tregon se nuk ka rrugë tjetër për të luftuar korrupsionin përveç një procedurë të zbatuar ligjërisht të futur nga prokuroria publike, dhe e përfunduar në një procedurë gjyqësore të zbatuar drejt.
“Këto tentativa të reja janë vetëm një tentativë për të mashtruar opinionin dhe vetëm për të pretenduar një lloj lufte kundër korrupsionit. Listat e zeza të Shteteve të Bashkuara dhe Britanisë nuk mund të kenë ndikim të drejtpërdrejtë në vendimet e autoriteteve tona gjyqësore dhe shtetërore. Vetëm nëse SHBA-ja dhe Britania janë dashamirëse dhe kanë kanale të hapura bashkëpunimi me autoritetet tona shtetërore të ngarkuara me luftën kundër korrupsionit dhe në këtë mënyrë mundësia që provat mbi bazën e të cilave bëjnë listat e zeza t’u dorëzohen autoriteteve gjyqësore përgjegjëse të luftës kundër korrupsionit”, thotë Tortevski.
Sipas tij, nuk dihet pse deri më tani nuk janë publikuar provat mbi bazën e të cilave është përpiluar lista e zezë, si për Koço Angjushevin, aq më tepër që ambasada amerikane kanë thënë publikisht se kanë prova të forta. Edhe pse numri i shtetasve të caktuar në listën e sanksioneve amerikane ka filluar të rritet, asnjë autoritet apo institucion gjyqësor deri më tani nuk është interesuar dhe as nuk iu është drejtuar institucioneve përkatëse në SHBA për të kërkuar ndarjen e provave për shkak të të cilave ata persona janë futur në listën e zezë.
Pas kritikave në opinion nëse Qeveria mund të vendosë masa kufizuese përpara një vendimi gjyqësor të formës së prerë dhe nëse mbrohet prezumimi i pafajësisë, Ministria e Jashtme thotë se këtë tekst e kanë koordinuar me Ministrinë e Drejtësisë dhe Sekretariatin për Legjislacionin dhe Legjislacionin dhe të shpjegojë se si do të zbatohet procedura.
“Nuk mund të anashkalohet fakti dhe nuk mund të bëhet asgjë për personat që janë në listën e zezë të SHBA-së, të sanksionuar për përfshirje në korrupsion dhe krim të organizuar”, tha para disa ditësh zëvendëskryeministrja Sllavica Grkovska. Ajo është e bindur se nuk mund të jetë antikushtetuese nëse dikush dëshiron të përcaktojë një procedurë, të rregulluar me ligj, që institucionet kompetente të veprojnë dhe të hapin çështje për personat që janë të padëshiruar në Shtetet e Bashkuara.
Sipas njoftimeve, me ndryshimet ligjore, korrupsioni dhe shpërdorimi i detyrës zyrtare do të bëhen baza shtesë për vendosjen e masave kufizuese. Ndryshimet, përveç konfiskimit të pasurisë, do të parashikojnë edhe ndërprerjen e përkohshme të detyrës publike dhe ndalimin e pjesëmarrjes në proceset e prokurimit publik të personit për të cilin ka nisur hetimi deri në një vendim të gjykatës të formës së prerë.
Gjithashtu, nëse zgjidhja ligjore ekzistuese, si masa kufizuese, parashikon: embargo, ndalim hyrjeje, masa financiare, me ndryshimet dhe shtesat shtohen dy masa të parakohshme sigurie. Domethënë, pas marrjes së informacionit se ekziston një akt i caktuar ligjor nga SHBA, nga Mbretëria e Bashkuar, apo nga BE-ja – MPJ, MPB, Prokuroria Publike dhe agjenci të tjera për sigurinë kombëtare dhe inteligjencën financiare, kanë mundësinë të propozojnë masa kufizuese. Pas miratimit të masës kufizuese, është paraparë që Qeveria të detyrojë propozuesin të mbledhë, transferojë dhe dorëzojë në Prokurorinë Publike të gjitha informacionet dhe faktet materiale e jomateriale që mund të sigurojë.
Sipas asaj që është propozuar në ndryshimet e ligjit, Prokuroria Publike është e obliguar që menjëherë të hapë procedurë, në pajtim me Ligjin për Procedurën Penale, gjegjësisht sipas afateve dhe procedurave të parapara me Ligjin për Procedurën Penale – por sipas ndryshimeve dhe plotësimeve të propozuara nga Qeveria sot, prokurori publik është i obliguar që menjëherë të kërkojë nga gjykata masa të përkohshme të sigurisë. /Koha/
