Entuziazmi për anëtarësimin në Bashkimin Evropian nga Ballkani Perëndimor është në rënie, ndërsa pothuajse gjysma e qytetarëve të rajonit duan të largohen nga vendet e tyre të origjinës. Të paktën kështu tregon Barometri i fundit Ballkanik i publikuar nga Këshilli i Bashkëpunimit Rajonal (RCC). Sondazhi i kryer nga RCC-ja midis 6 mijë njerëzve në rajon zbulon se mbështetja për anëtarësimin në BE ka rënë ë 59%, një rënie prej 3% nga viti i kaluar.
Ndërsa Shqipëria shquhet si mbështetësja më entuziastja e anëtarësimit në BE, me 92% të të anketuarve që shprehin dëshirën për t’u anëtarësuar, vendet e tjera tregojnë shkallë të ndryshme mbështetjeje. Kosovarët dhe malazezët gjithashtu shfaqin entuziazëm relativisht të lartë, me 66% dhe 60% të popullsisë së tyre përkatësisht që synojnë anëtarësimin në BE. Në të kundërt, Serbia shfaq nivelin më të ulët të mbështetjes, me vetëm 34% të të anketuarve që aspirojnë të anëtarësohen në BE. Ndërsa Serbia është një nga vendet kryesore në procesin e anëtarësimit – me vetëm Malin e Zi përpara – përparimi i saj është i kushtëzuar nga hapi i vështirë politik i normalizimit të marrëdhënieve me Kosovën. Një pjesë e madhe e popullsisë favorizojnë Rusinë dhe janë kundër anëtarësimit në BE, një prirje që është rritur ndërsa shpresat për një pranim të shpejtë në bllok zbehen.
Bosnja dhe Hercegovina dhe Maqedonia e Veriut janë në mes, ku rreth gjysma e popullsisë së tyre shpreh dëshirën për anëtarësim në BE. Të dy vendet kanë luftuar për të avancuar drejt anëtarësimit. Aspiratat e Maqedonisë së Veriut për anëtarësim janë penguar në mënyrë të përsëritur nga kushtet e vendosura nga fqinjët e saj anëtarë të BE-së, Greqia dhe Bullgaria, ndërsa në Bosnje përparimi pengohet nga grindjet e brendshme midis politikanëve vendas.
SHPOPULLIMI VAZHDON
Sondazhi nxjerr në pah gjithashtu një tendencë shqetësuese të shpopullimit në rajon, ku 44% e të anketuarve mendojnë të jetojnë jashtë vendit. Kjo shifër është një rritje prej 5% krahasuar me një vit më parë, duke treguar një eksod të vazhdueshëm, veçanërisht në mesin e popullsisë në moshë pune. Arsyet ekonomike e nxisin kryesisht këtë emigracion, me individë që kërkojnë mundësi më të mira në vendet më të pasura, kryesisht brenda BE-së. Çështje të ndryshme kontribuojnë në ndjenjën e pasigurisë dhe pakënaqësisë tek qytetarët e Ballkanit Perëndimor. Shqetësimet ekonomike janë të theksuara, ku mbi gjysma e të anketuarve (51%) shprehin pakënaqësi me situatën aktuale ekonomike. Korrupsioni mbetet një problem i madh, sipas 27% të të anketuarve. 69% mendojnë se ligji nuk zbatohet në mënyrë të barabartë për të gjithë, duke treguar shqetësime për drejtësinë dhe drejtësinë. Mungesa e besimit në partitë politike është evidente, ku 75% shprehin skepticizëm. 45% ndjehen të kërcënuar nga posedimi dhe keqpërdorimi i paligjshëm i armëve – një çështje që ka dalë në pah që nga dy të shtënat masive brenda disa ditësh në Serbi në maj.
SHPRESA PËR TË ARDHMEN
Sidoqoftë, jo gjithçka është e zymtë. Një në pesë të anketuar e lidh Ballkanin me shpresën ose bashkëpunimin, duke sugjeruar një gatishmëri për të punuar së bashku për të adresuar sfidat me të cilat përballen. Përqindja e të anketuarve që e lidhin Ballkanin me shpresën ose bashkëpunimin është deri në 49% në Shqipëri. Megjithatë, vetëm 27% e kosovarëve dhe 36% e serbëve ndjehen të njëjtën mënyrë. Shqiptarët ishin po aq optimistë kur u pyetën për bashkëpunimin rajonal dhe nëse ajo që i bashkon qytetarët e Ballkanit Perëndimor është më e rëndësishme se ajo që i ndan ata. 83% e shqiptarëve shprehën pikëpamje pozitive për bashkëpunimin rajonal dhe 85% për afërsinë mes qytetarëve të Ballkanit Perëndimor.
