Për Zainab Abdu, vendet më të shenjta në Islam ishin ato që ia kujtojnë edhe kohën e kaluar për fundjavat e saj si e re.
E rritur në Mekë, Abdu kujton patinazhin me miqtë pranë Xhamisë së Madhe ku ndodhet Qabeja.
Fushat dhe luginat e shkretëtirës që mbushen me pelegrinët çdo vit janë aty ku, në sezonin jashtë sezonit, ajo me familjen dhe miqtë bënin piknik, kalëronin kuajt dhe luanin futboll, përcjell Telegrafi.
“Xhamia e Madhe është shtëpia ime”, thotë farmacistja 29-vjeçare. “Është fëmijëria ime. Por njerëzit nuk mund ta imagjinojnë sa normale është jeta për ne. Ne bëjmë gjëra që bëjnë të gjithë të tjerët”.
Ndryshe, Meka është qyteti më i shenjtë i Islamit dhe një pikë qendrore për pasuesit e besimit.
Është vendlindja e Profetit Muhamed, ku myslimanët besojnë se atij iu shpallën për herë të parë fjalët e Zotit (të Kuranit).
Është vendndodhja e Qabes, strukturës së zezë në formë kubi, në të cilën myslimanët në mbarë botën kthehen në drejtim të saj pesë herë në ditë kur falen.
Është gjithashtu aty ku rreth 2 milionë njerëz jetojnë, punojnë dhe bëjnë aktivitete të zakonshme si lavanderi, pazare ushqimore,…
Larg zonave të dominuara nga pelegrinët, lagjet moderne të qytetit shtrihen mes bulevardeve me qendra tregtare, palestra, shkolla dhe universitete – edhe pse qyteti ka pak nga shkëlqimi i qyteteve të Gjirit si Dubai ose Doha, apo edhe Riadi.
Aty qendrat janë modeste, ndonëse dyqanet dhe zinxhirët e mirënjohur si Sephora po rriten me shpejtësi.
Në një qendër tregtare kishte një tabelë që shpallte se zinxhiri amerikan i ushqimit të shpejtë të pulave Popees do të hapej së shpejti.
Dhe jeta e përditshme nuk është krejtësisht si e qyteteve të tjera. Meka nuk ka kinema, pavarësisht se qeveria hoqi një ndalim mbarëkombëtar për kinematë në vitin 2018.
Për një kinema, banorët shkojnë në qytetin bregdetar të Jeddah, rreth 70 kilometra (35 milje) larg. Sallat e dasmave janë të mbyllura larg zonave të shenjta.
“Është një qytet i shenjtë dhe duhet respektuar”, mendon Abdu.
Dhe një herë në vit, popullsia e qytetit efektivisht dyfishohet për deri në një muaj ndërsa haxhinjtë nga e gjithë bota hyjnë aty, siç po ndodh edhe këtë javë.
Veç këtyre, përcjell Telegrafi, atje, siguria forcohet në rrugë për të drejtuar trafikun ndërsa turma masive lëvizin rreth Xhamisë së Madhe dhe shkojnë në vendet e shenjta në shkretëtirën e afërt si Mina, Muzdalifa dhe mali Arafat.
Për Abdu, do të thotë të mendosh për kohë shtesë për trafik dhe të shmangësh disa rrugë për shkak të mbylljes së rrugëve, edhe pse ajo nuk jeton pranë Xhamisë së Madhe.
Ajo gjithashtu përgatitet për orë të tëra jashtë orarit për shkak të fluksit të pelegrinëve që vuajnë nga ftohjet, simptomat e gripit, stomaku i mërzitur ose dhimbjet muskulare – të gjitha sëmundjet tipike të Haxhit.
E lindur në Jeddah, Abdu ka jetuar në Mekë që kur ishte gjashtë vjeçe.
Mekasit dikur kishin më shumë ndërveprim personal me pelegrinët e haxhit. Por masat që autoritetet kanë marrë për të kontrolluar dhe organizuar turmat kanë vendosur një distancë.
Sidoqoftë, investimet e mëdha kanë transformuar Mekën.
Në atë kohë, “njerëzit i kishin shtëpitë e tyre të hapura” për pelegrinët, tregon Fajr Abdullah Abdul-Halim, një 57-vjeçare që lindi dhe u rrit në Mekë. “Nëse dikush ishte i sëmurë, ata e trajtonin në shtëpitë e tyre. Ishin kohë të bukura”.
Shtëpia e familjes së Abdul-Halimit ishte afër Xhamisë së Madhe, kështu që ata mund të shikonin pelegrinët që silleshin rreth Qabes nga çatia e tyre.
Familjet mekase thjesht rrinin rreth Xhamisë së Madhe, pasi kishte pak hapësira të tjera publike.
Abdul-Halim kujtoi se shkonte atje me prindërit dhe vëllezërit e motrat e saj çdo pasdite për lutje dhe qëndronte deri në namazin e akshamit.
Tani një zhvendosje në Jeddah pas martesës dhe largimi i të afërmve në Mekë do të thotë se ajo ka “më pak arsye” për të vizituar qytetin.
Ndërkohë lagjet përreth xhamisë janë transformuar dhe janë të panjohura pas ndërtimit të hoteleve monumentale, rrokaqiejve, autostradave dhe infrastrukturës tjetër në dekadën e fundit.
Të dyja, Abdul-Halim dhe Abdu thanë se dikur e bënin haxhin lehtësisht, me pak ose aspak planifikim paraprak.
Por ditët kur vendasit thjesht mund të bashkoheshin lirisht kanë përfunduar; tani ata duhet të aplikojnë për një vend si gjithë të tjerët dhe të paguajnë tarifa duke filluar nga 1060 dollarë për person.
Megjithatë, ka një krenari të veçantë të jetosh në qytet, shkruan AP, përcjell Telegrafi.
Abdu kujtoi se si në shkollën fillore “na ishte thënë që të jepnim një shembull të mirë për njerëzit për shkak të statusit të Mekës”.
“Gjithmonë më thonë se jam me fat, mund të shkoj (në Xhaminë e Madhe) çdo ditë. Njerëzit janë aq të emocionuar sa unë jetoj këtu. Ndonjëherë ndjej se nuk po bëj mjaftueshëm, por jam shumë mirënjohëse. Është një dhuratë”, tha ajo. “Kur është haxhi, është si të hapësh shtëpinë tënde për mysafirët. Kur ata largohen, ndihesh e trishtuar”.
E disa ditë përpara fillimit zyrtar të Haxhit të hënën, taksisti nga Bangladeshi, Jahid Rojin jep rrëfimin e tij ndërsa makina e tij po ecte nga kompleksi i Xhamisë së Madhe dhe u nis për në lagjen Aziziyah të qytetit.
“Është gjithmonë kështu gjatë Haxhit”, tha ai në gjuhën urdu, duke treguar në rrugët e mbushura me pelegrinët e djersitur.
I lindur në Dhaka, Rojin ka jetuar në Mekë për 16 vjet, pjesë e një komuniteti të rëndësishëm të Azisë Jugore që banon përgjithmonë atje.
Gjatë sezonit të Haxhit, qiraja që i paguan pronarit të taksisë së tij rritet në rreth 1,600 dollarë në muaj nga 1,000 dollarë.
Gjithashtu, ai duhej të largohej nga banesa e tij sepse pronari i tij donte t’ua jepte me qira pelegrinëve dhe të fitonte disa para shtesë.
Por, tha ai, ai do të kthehet aty pasi pelegrinët të largohen dhe trafiku, çmimet dhe gjithçka tjetër do të kthehen në normalitet.
Dhe ai thotë se ka një avantazh.
“Bekimet dhe rrisku (ushqimi) që merrni nga të qenit në Mekë nuk mund të krahasohen askund tjetër në botë, askund tjetër në Arabinë Saudite”, tha ai. “Jam shumë me fat që jetoj këtu. Unë e di këtë”.
